پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
به گزارش فناوری فرهنگی، بنا بر اطلاعاتی که «تابناک» به دست آورده، فروش سینمای ایران در سال 1397 تا امروز بالغ بر 241 میلیارد تومان بوده که یک مجموعه سینمایی و یک دفتر پخش سهم عمده از آن را در اختیار داشته‌اند و با وجود شکل گیری رقبای تازه، امپراتوری علی سرتیپی با محوریت فیلمیران و سینما کوروش در سینمای ایران حفظ شده است؛ موقعیتی که احتمالاً در سال آینده با مدعیان تازه‌ای مواجه می‌شود اما بعید است بازی تغییر کند.
در گذشته دور که تجمیع آمار فروش آنلاین در لحظه ممکن نبود، این امر تخمینی انجام می‌پذیرفت و ارزیابی اقتصادی سینمای هر کشور بسیار دیرهنگام رخ می‌داد اما از زمانی که ابزارهای آنلاین به کمک سینما آمد، در این حوزه نیز شاهد تحول بودیم و میزان فروش، وسعت فروش و جزئیات فروش نظیر زمان بلیت‌فروشی، به لحظه قابل دسترسی شد و این امر نخستین بار در سینمای آمریکا پیاده سازی و عملیاتی شد.
برندون گری وب‌سایت «باکس آفیس موجو / Box Office Mojo» را در سال 1998 پایه گذاری کرد و اکنون همچون بسیاری از وب‌سایت‌های مرجع آمار و اطلاعات نظیر الکسا و آی ام دی بی، تحت مالکیت و زیرمجموعه آمازون درآمده است. این وب‌سایت که از سال 2002 جایگاه خود را به عنوان مرجع فروش سینمای آمریکا و سپس بخش‌های وسیعی از جهان تثبیت کرد، فروش فیلم‌های سینمایی را با کوچک‌ترین جزئیات درباره سینمای آمریکا و با جزئیات کمتر برای سینمای دیگر کشورها ثبت و به لحظه بروزرسانی می‌کند.
عدم شفافیت آماری در سینمای ایران طی سال‌های اخیر چالش‌زا شده بود و حرف و حدیث‌هایی را نیز در پی داشت، تا اینکه بالاخره طی چند سال اخیر، سامانه ضعیف‌تری راه‌اندازی شد و دسترسیِ آن در اختیار طرف‌های دخیل در حوزه اکران نظیر شرکت‌های پخش، تهیه کنندگان و سینماداران قرار گرفت. اکنون در اقدامی ارزشمند از سوی سازمان سینمایی در دوره حسین انتظامی، شاهد ارائه دسترسی عمومی‌تر به این سامانه هستیم که با نام پنل گزارش‌گیری در دسترس قرار گرفته است.
میزان فروش سینمای ایران در ماه‌های مختلف طی ماه‌های مختلف سال‌های 95، 96 و 97
سرویس فرهنگی «تابناک» پس از کسب این آمار، به تحلیل آخرین اطلاعات موجود پرداخت تا وضعیت اقتصادی سینمای ایران و منتفعین اصلی از اقتصاد سینمای کشورمان در سال 1397 مشخص شود. بر اساس این آمارها، سینمای ایران از ابتدای سال تا امروز بالغ بر 241 میلیارد تومان در قالب بیش از 27 میلیون بلیت فروش داشته است.
در این سامانه به جای بلیت از واژه نفر استفاده شده که اشتباه است. اساساً با توجه به نوع بلیت فروشی که تک به تک بلیت‌ها بر اساس اسامی اشخاص و کدملی فروخته نمی‌شود، نمی‌توان به درستی شمرد که چند شخص این بلیت‌ها را خریده اند؛ اما با توجه به اطلاعات مرکز آمار می‌توان با اطمینان گفت، کسر کوچکی از مردم ایران امسال مشتری سینما بوده‌اند. در واقع این 26 میلیون بلیت سینما فقط توسط چند میلیون تماشاگر در سراسر ایران و به ویژه در پایتخت خریداری شده و قطعاً چیزی حدود یک سوم مردم ایران امسال به سینما نرفته‌اند.
بر اساس این آمارها، پس از فروردین، ماه‌های مرداد و اردیبهشت رتبه‌های دوم و سوم پرفروش‌ترین ماه‌های سال را در سینمای ایران دارند و تیر و مهر نیز چهارمین و پنجمین ماه‌های پرفروش سال هستند. بدترین ماه برای اکران همچنان سنتی، اسفند است و خرداد و شهریور به ترتیب دومین و سومین ماه‌های کم فروش سال هستند. این آمارها قطعاً به اکران هوشمندتر و رقابت برای ماه‌های پرمخاطب‌تر دامن می‌زند و منجر به تراکم اکران در ایام پرمخاطب سینما خواهد شد.
در میان دفاتر پخش، «فیلمیران» با نزدیک به 83 میلیارد تومان فروش، نزدیک به 9.4 میلیون بلیت برای پخش 15 فیلم در سال 97، تا اینجا سهم 35.1 درصدی از بازار را در اختیار دارد و در واقع کنترل بیش از یک سوم کل فروش سینمای ایران، هنوز در مدیریت علی سرتیپی است. «نیکان فیل» با بیش از 43 میلیارد تومان فروش در قالب قریب به 4.5 میلیون بلیت برای پخش 7 فیلم سینمایی، تا اینجا 18.5 درصد از کل فروش سینمای ایران در سال 97 را در اختیار دارد.
رده سوم تا هفتم نیز به ترتیب به «هدایت فیلم» (21 میلیارد در قالب 2.2 میلیون بلیت برای 10 فیلم و 8.9 درصد بازار)، «بهمن سبز (حوزه هنری)» (20 میلیارد در قالب 2.6 میلیون بلیت برای 9 فیلم و 8.6 درصد بازار) و «سیمای مهر» (19 میلیارد در قالب 2.2 میلیون بلیت برای 5 فیلم و 8 درصد بازار)، «فیلمسازان مولود» (18 میلیارد در قالب 2.2 میلیون بلیت برای 14 فیلم و 7.9 درصد بازار) و «خانه فیلم» (12.3 میلیارد در قالب 1.3 میلیون بلیت برای 6 فیلم و 5.23 درصد بازار) تعلق گرفته است. مجموع این هفت دفتر بالغ بر نود درصد کل فروش سینمای ایران را از آن خود کرده‌اند.
در میان سینماها نیز پردیس سینمایی کورش با مدیریت علی سرتیپی با بیش از 29 میلیارد تومان فروش در قالب بیش از دو میلیون و سیصد هزار بلیت تا به امروز، بیشترین فروش را داشته است. پردیس سینما آزادی با بیش از سیزده میلیارد تومان فروش در قالب بیش از یک میلیون بلیت، جایگاه دوم را در اختیار دارد. همچنین پردیس سینمایی هویزه مشهد با بیش از هشت میلیارد و ششصد میلیون تومان فروش در قالب قریب به نهصد هزار بلیت، در رده سوم پرفروش‌ترین مجموعه‌های سینمایی کشور را در سال 97 قرار گرفته است.
پردیس سینمایی باغ کتاب با بیش از هشت میلیارد و چهارصد میلیون فروش در قالب حدود هفتصد هزار بلیت در رده چهارم، پردیس سینمایی مگامال با بیش از هشت میلیارد و صد میلیون در قالب حدود هفتصد هزار بلیت در رده پنجم قرار گرفته، پردیس سینمایی ملت با بیش از هفت میلیارد و سی میلیون در قالب قریب به ششصد هزار بلیت در رده ششم قرار گرفته است.
همچنین پردیس سینمایی اطلس مشهد با بیش از شش میلیارد تومان فروش در قالب بیش از هفتصد هزار بلیت در رده هفتم قرار دارد، پردیس سینمایی چارسو با قریب به شش میلیارد تومان در قالب نزدیک به نیم میلیون بلیت در رده هشتم قرار گرفت، پردیس سینمایی زندگی با پنج و نیم میلیارد تومان در قالب قریب به نیم میلیون بلیت در رده نهم قرار دارد، سینمافرهنگ با پنج میلیارد و سیصد میلیون و بیش از چهارصد هزار بلیت در رده دهم قرار گرفته است.
بنابراین، می‌توان علی سرتیپی را سلطان بی‌تاج و تخت سینمای ایران در این دوره تلقی کرد که اقتصاد چند صد میلیاردی سینمای ایران به شکل جدی متکی به سینما و دفتر پخش تحت مدیریت اوست.
منبع: تابناک
