پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
به گزارش فناوری فرهنگی، «حجت الاسلام هادی قطبی»، پیرو دغدغه های مقام معظم رهبری که در دیدار با شاعران در شب ولادت امام حسن مجتبی(ع) مطرح کردند در پاسخ به این سئوال که مهم ترین راهکارهای حفظ و حراست از زبان و ادبیات فارسی چیست، گفت: روشن است که راهکارها با توجه و ناظر به عوامل تضعیف زبان فارسی ارائه می شوند. پس ابتدا باید عوامل فرسایش و تضعیف زبان و ادبیات فارسی را شناسایی کرد.
این کارشناس رادیو و فعال فرهنگی گستردگی روابط اجتماعی ، زندگی شهری و تنوع ارتباطات اقشار جامعه با یکدیگر و تداخل واژگانی، ورود فرهنگ غیر ایرانی و سبک زندگی غربی، زندگی جدید و هجوم واژه های بیگانه، بی سوادی افراد جامعه، ابتذال نوشتاری در فضای مجازی و بی سوادی در رسانه های جمعی که با تغییر واژه ها و واژه سازی در فیلم، سریال، مجریان و گزارشگران نمود دارد را مهم ترین دلایل فرسایش زبان و ادبیات فارسی برشمرد.
وی با بیان اینکه چهار راهکار کلی را برای اصلاح وضع موجود در زبان فارسی می توان ارائه داد که سایر راهکارهای عملیاتی و ریز، ذیل همین عناوین قرار می گیرند، افزود: یکی از مهمترین و موثرترین راهکارها، آموزش زبان فارسی است. این مسأله عمدتا به عهده آموزش و پرورش است و سپس خانواده ها. افراد باید ازکودکی و نوجوانی از واژگان فارسی استفاده کنند و آن را از رفتار و کلام معلمان و نوشتارهای در و دیوار خانه و مدرسه بیاموزند. شعر و حکایت اصلی ایرانی نیز می تواند نه فقط در شب یلدا که در تمامی شب های سال جزو برنامه های ثابت مدرسه، خانواده و رسانه های عمومی باشند.
حجت الاسلام قطبی تصریح کرد: برخلاف تصور اکثریت جامعه، برخی از اشعار حافظ، سعدی، مولانا و خیام و صائب همه فهم و پرکاربرد هستند اما کمتر مورد توجه قرار گرفته اند. استفاده بیشتر از ضرب المثل ها و کلمات حکیمانه بزرگان و حکیمان نیز می تواند به ترویج این زبان کمک کند. این مسأله به طور طبیعی باید از دوران کودکی آغاز و تا دانشگاه ادامه یابد.
این مدرس مباحث تربیتی و فرهنگی راهکار دوم جلوگیری از تضعیف زبان فارسی را وضع قانون مؤثر دانست و اظهار داشت: قانونی که بتواند از به کار گیری الفاظ مبتذل و سخیف فارسی منع کند و مجازات عادلانه وضع کند. مثلا قانون شود که استفاده از کلمات فرنگی ممنوع است ؛ از اماکن عمومی، بیمارستانها، ادارات، حتی فرودگاه گرفته تا تبلیغات روی بیلبوردها و ساخت فیلم و سریال و برنامه های تلویزیونی .
وی جدی گرفتن قانون و اجرای آن توسط دولت، متولیان فرهنگ مانند فرهنگستان و نویسندگان و شاعران را راهکار سوم برای حفاظت از زبان و ادبیات فارسی ذکر کرد و گفت: تا آنجا که اگر لازم شد بتوان از ابزارهای بازدارنده قانونی و قوه قضاییه نیز بهره گرفت.
این کارشناس رادیو با بیان اینکه چهارمین و مهم ترین راهکار برای حفظ و حراست از زبان و ادبیات فارسی تبلیغات و آموزش عمومی است، عنوان کرد: متأسفانه امروز از تابلوی مغازه ها، شیشه و بدنه برخی ماشین ها و وسایل نقلیه عمومی، سربرگ و کارت ویزیت شرکت ها و مغازه ها و مؤسسات خصوصی، تابلوهای بزرگ تبلیغاتی شهری و بین شهری و حتی لباس های خردسال و بزرگسال، سیسمونی، اسباب بازی ها و لوازم التحریر ایرانی پر از واژه های انگلیسی است. خب همین چند مورد مهم اگر تحت نظارت و اصلاح جدی قرار بگیرد، بخش عمده ای از فرهنگ گفتگویی ما برای کودک و نوجوان تا بزرگسال تصحیح می شود و ملزم به استفاده از کالای ایرانی می شویم.
وی خاطر نشان کرد: ما در عرصه فضای مجازی، می توانیم بازی های سالم فارسی مانند کلمه سازی و جمله سازی بسازیم . نمونه موفق آن «آمیرزا» و «باقلوا» است که به طور میلیونی از آن استقبال شده است. ذهن خلاق ایرانی می تواند در شکل ها و قالب های مختلف، این بازی ها را ارایه دهد تا خود به خود بخشی از جامعه که درگیر فضای مجازی هستند، با این واژه ها و جملات و حتی اشعار و کلمات حکیمانه آشنا شوند.
حجت الاسلام قطبی در عرصه صدا و سیما باید مجریان و گزارشگران، ضمن آموزش درست، از واژه های صحیح و سالم فارسی استفاده کنند و از ابتذال واژگان بپرهیزند. این مسأله در فیلم ها و سریال ها به دلیل مخاطب بالای آنها از رده های مختلف سنی و جنسی،اهمیت بیشتری دارد.
این مدرس مباحث تربیتی و فرهنگی با بیان اینکه در عرصه تربیت و خانواده می توان به مواردی برای اصلاح رفتار و گفتار توجه کرد، افزود: مهم ترین این موارد عبارتند از: مطالعه داستان های اصیل فارسی، شعرخوانی از حافظ ، سعدی، مولانا و خیام برای خود و خانواده با شرح واژگان، ممنوعیت استفاده از کلمات فرانسوی و انگلیسی همچون مرسی، بای، کلنکس، تست، تئوری، استیل توسط مادر و پدر، نخریدن محصولاتی که بر روی آنها حروف انگلیسی یا بیگانه درج شده باشد از سیستمونی و لباس کودک گرفته تا لباسهای مهمانی، از تا لوازم التحریر گرفته تا لوازم آشپزخانه. محو و پنهان کردن علائم و حروف لاتین در صورت استفاده اجباری، معروف دانستن احیای زبان فارسی و امر به آن در مقابل نهی از ترویج زبان بیگانه به عنوان یک منکر. به عنوان مثال تذکر دادن اشتباهات املایی و ترکیبات غلط در نوشتار ها مانند پیامک و نامه.
منبع:ایکنا
