گزارش ایجاد نقطه تبادل ترافیک (IXP) در دیتامنای امارات

با توجه به لزوم رصد رویدادهای اخیر در کشورهای منطقه، ارائه گزارشی از فعالیت‌های کشور امارات متحده عربی در این خصوص جالب توجه است. شرکت المبادله امارات که بازوی توسعه فناوری – سرمایه‌گذار فناوری- حکومت این کشور است و فعالیتهای بسیار جدی در حوزه ارتباطات در سالهای اخیر به انجام رسانده، اخیراً پروژه مهمی در این خصوص انجام داده است. در زیر به اقدامات این شرکت در خصوص ایجاد نقطه تبادل ترافیک (IXP) با همکاری کشور آلمان (پیشرو در جهان)‌ اشاره شده است:

نقطه تبادل ترافیک (IXP)، بخش اصلی پروژه دیتامنا

لازم به ذکر است که شرکت DU که قبلا خدماتی از قبیل تلفن ثابت و سیار، اتصال پهن باند، سرویس تلویزیون تعاملی و خدمات ترانزیت ارائه می‌کرده است، تا سال 2011 تعداد نزدیک به 5 میلیون مشترک تلفن موبایل، 630 هزار مشترک تلفن ثابت و 130 هزار مشترک پهن باند داشته است و در حدود یک میلیارد دلار درآمد سالانه دارد.پروژه دیتامنا (datamena)، جدیدترین گام کشور امارات برای کشاندن مرکزیت توزیع محتوای اینترنتی و ترانزیت اطلاعات منطقه به این کشور است. مجری این طرح شرکت DU است که شرکت مخابراتی فعال امارات (Emirates Integrated Telecommunications Company) است. ازپروژه دیتامنا، به عنوان «قطب محتوا و ترانزیت» در اکتبر 2012 رونمایی شد و اعلام شد این زیرساخت، که شامل ایجاد نقطه تبادل ترافیک (IXP) می‌باشد، در واقع یک پلتفرم جامع ارتباطاتی و اطلاعاتی برای شرکتهای کریر بین المللی و فراهم آورندگان سرویس و محتوا در خاورمیانه فراهم می­آورد.

به گفته مدیران DU، «دیتامنا» یک موقعیت مهم به مشتریان خود ارائه می‌دهد که با استفاده از آن می‌توانند منشا اثر (بازار) جهانی خود را گسترش دهند. همین‌طور این زیرساخت به عنوان یک شتاب‌دهنده رشد برای کسب­وکار دیجیتال برای کریرها، اپراتورها و فراهم آورندگان محتوا از طریق ایجاد زیرساخت و کاهش هزینه­های IP و ارائه خدمات ترانزیت در امارات و منطقه خلیج فارس و فراتر از آن نقش بازی می‌کند.

شرکت DU این زیرساخت را متناسب با تقاضای روزافزون کاربران به محتوا و سبک زندگی جدید دیجیتالی فراهم آورده است. زیرساخت­ها و خدماتی که در این پروژه ارائه می‌شود عبارتند از:

• خدمات پهن­باند
• خدمات هم مکانی (co-location): این سرویس‌ به منظور کاهش هزینه­های عملیاتی است و به کسب­وکارها اجازه می‌دهد از طریق هاستینگ در دیتاسنترهای جهانی به مشتریان بیشتری متصل شوند.
• ترانزیت IP : که از طریق آن اتصال پرسرعت به شبکه‌های رده اول (tier1) جهانی با زمان افت پایین فراهم می‌شود.

مهمترین بخش پروژه دیتامنا، ایجاد نقطه تبادل ترافیک امارات (UAE-IX) در درون خود است که تبادل ترافیک را در این نقطه تسهیل خواهد کرد.

موفقیت‌های سریع نقطه تبادل ترافیک امارات (UAE-IX) در آغاز راه

همانطور که گفته شد، نقطه تبادل ترافیک امارات (UAE-IX) در دیتاسنتر دیتامنا واقع شده است تا در کنار هم، یک منطقه بین‌المللی تولید رسانه (International Media Production Zone  – IMPZ) را در دبی تشکیل دهند. به گزارش مسئولین این نقطه تبادل، تنها چند روز پس از راه اندازی این مرکز، تعداد زیادی شبکه های مختلف از سراسر دنیا به این نقطه تبادل متصل شده اند:

IXP آلمان مجری طرح IXP امارات 

لازم به ذکر است که مدیریت و راه‌اندازی نقطه تبادل امارات، توسط بزرگترین IXP جهان، یعنی DE-CIX کشور آلمان صورت گرفته است. این IXP در سال 1995 در فرانکفورت ایجاد شده بود و هر روز به ترافیک تبادلی در آن افزوده می‌شود. IXP آلمان ظرفیتی معادل 7 گیگابیت بر ثانیه دارد و در حال حاضر ترافیک آن در پیک خود به حدود 2.5 ترابیت در ثانیه می‌رسد. در حال حاضر بیش از 500 عضو در حال استفاده از خدمات تبادل نقطه به نقطه IXP آلمان هستند. این مرکز دارای بیش از 200 پورت گیگابیتی و بیش از 700پورت 10 گیگابیتی است و از سال 2007 تا کنون آپ تایم 100درصد داشته است.

سرمایه‌گذاران IXP امارات

سرمایه‌گذار اصلی IXP امارات، شرکت المبادله است که بازوی فناوری حکومت امارات به شمار می‌رود. این شرکت فعالیت‌های جدی در حوزه توسعه فناوری‌های مختلف و به دست گرفتن بازارِ بخش اعظمی از جغرافیای نزدیک را در چند سال اخیر در دستور کار خود قرار داده است.

مهمترین فعالیت‌های المبادله، در حوزه‌ی فناوری اطلاعات و ارتباطات عبارتند از:

اهمیت تنظیم مقررات در توسعه‌ی IXP ها

با توجه به اینکه IXP ها قیمت تبادل اطلاعات را شدیداً کاهش می‌دهند، لذا اپراتورهای بالادستی ISP با آن‌ها احساس رقابت دارند و ممکن است با جا زدن خدمات خود به عنوان IXP، مانع از راه‌اندازی IXP در یک کشور شوند، که این لزوم مقررات‌گذاری جدی را نشان می‌دهد. برخی نکات کلیدی در این راستا به نقل از شرکت سیسکو در زیر ارائه شده است:

• IXP باید کاملا بیطرف (خنثی) باشد و در منطقه خنثی نصب و ایجاد شود.
• هزینه نقطه تبادل معمولا بطور اشتراکی توسط ISPهای سرویس گیرنده تامین می‌شود.
• نقطه تبادل در واقع یک سوییچ اترنت است و ایجاد نقطه تبادل لایه سه با مشکلات عدیده ای همراه خواهد بود.
• هزینه اتصال به نقطه تبادل باید کمترین مقدار ممکن باشد و نقطه تبادل باید بصورت غیرانتفاعی فعالیت کند.
• ایجاد چندین نقطه تبادل ترافیک در یک نقطه باعث از بین رفتن اساس وجود نقطه تبادل میشود.
• نقطه تبادل نباید هیچگونه سرویسی ارائه دهد و نمیتواند با اعضای خود رقابت کند.
• نقاط تبادل هرگز نباید به کاربران نهایی سرویس دهند و تنها باید از ISPها و دیتاسنترها عضو بگیرند.

اهمیت موقعیت جغرافیایی در توسعه IXPها (تجربه اروپا)

با بررسی روی حجم تبادل ترافیک IXPها مشخص می‌شود که پرترافیک‌ترین این نقاط در اروپا هستند. اروپا توانسته است با استفاده از موقعیت جغرافیایی خود، مرکزیت تبادل ترافیک دنیا را از آمریکا بگیرد. بطوری که سه نقطه اول تبادل ترافیک جهان با نام‌های    DE-CIX، AME-IX، LINX به ترتیب در کشورهای آلمان، هلند و انگلیس واقع شده اند و تبادل ترافیک آنها در ساعات پیک به ترتیب 2232، 2091 و 1574 گیگابیت بر ثانیه است. بررسی بر روی 20 نقطه تبادل اول جهان نشان می‌دهد اکثر این نقاط در اروپا و بعد از آن در روسیه و امریکا قرار دارند. برای مثال بزرگترین نقطه تبادل کانادا به عنوان TORIX که در شهر تورنتو واقع شده در ساعت پیک خود تبادلی معادل 113گیگابیت بر ثانیه را از خود عبور میدهد و در رتبه 21ام جدول قرار گرفته است.

به موازات آمار فوق، شکل زیر نیز نشان می‌دهد که بیشترین ترافیک اینترنتی دنیا نیز همچون بزرگترین IXPها هم در اروپاست:

جمع‌بندی

باید به این نکته دقت نمود که منطقه جغرافیایی یک کشور، نکته بسیار کلیدی در تعیین سهم آن کشور در ترافیک اینترنتی است. همانطور که اروپا با استفاده از مزیت جغرافیایی خود توانست حجم اصلی تبادل ترافیک جهان را به سمت خود کشیده و از آمریکا پیشی بگیرد، کشور ما نیز می‌تواند با توجه به موقعیت جغرافیایی استرات‍ژیک خود نسبت به دیگر کشورهای منطقه همچون امارات، از ایشان در راه‌اندازی IXP و انتقال ترافیک بین‌المللی پیشی بگیرد.

این مهم همان سیاست «هاب منطقه» شدن است که سالهاست در برنامه‌های ما ذکر شده ولی تاکنون محقق نشده است. هم‌اکنون در میان کشورهای خاورمیانه رتبه ایران در ترافیک اینترنت پنجم است و ضمنا سرعت رشد ما نیز از بسیاری از کشورهای منطقه کمتر است.

بدیهی است که علاوه بر اهمیت اقتصادی این موضوع، به لحاظ امنیتی نیز این سیاست حائز اهمیت زیادی برای کشور است. به نظر می‌رسد در کنار ذکر این سیاست‌ در برنامه‌های کشور، بایستی از طریق وضع مقررات لازم به حمایت از بخش خصوصی در جهت سرمایه‌گذاری در این زمینه پرداخته شود.

منابع:

• http://www.uae-ix.net/about-uae-ix/quick-facts/
• http://www.du.ae/en/about/media-centre/newsdetails/du-announces-the-launch-of-Datamena
• http://gulfnews.com/business/technology/du-launches-datamena-1.1088864
• http://en.wikipedia.org/wiki/Du_%28telco%29
• http://www.mubadala.com/en/what-we-do/information-communications-technology
• https://www.de-cix.net/about/quick-facts/
• https://www.ultratools.com/tools/asnInfoResult?domainName=akamai
• http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Internet_exchange_points_by_size

تهیه کننده: حامدی