به گزارش فنافر، گوگل بدون شک پربازدیدترین سایتی است که ایرانیان از خدمات آن استفاده میکنند. رتبه الکسای گوگل نیز نشان میدهد که تقریبا در رتبه نخست بازدید ایرانیها از سایتهای اینترنتی قرار دارد. ولی در عین حال استفاده از بسیاری خدمات این غول اینترنتی برای ایرانیها ممنوع است. به عنوان مثال بخش توسعه یاDeveloper ،که برای برنامهنویسی استفاده میشود، از سوی گوگل برای کاربران ایرانی مسدود شده است. همین قضیه راجع به برنامههای دیگری در مرکز دانلود Google Play وجود دارد.
چندی قبل که هنوز آتشفشان افشاگریهای ادوارد اسنودن، کارمند سابق سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا خاموش نشده بود، بعد از افشای اطلاعاتی در خصوص همکاریهای مرموز گوگل با سرویسهای اطلاعاتی آمریکا، اعلام شد محصول آیفون شرکت اپل ابزار جاسوسی دولت آمریکا است.
از سوی دیگر چندی پیش بود که رسوایی شنود مقامات ارشد اتحادیه اروپا و در راس آنها شنود مکالمات صدراعظم آلمان جنجال زیادی به پاکرد.
البته این نخستین بار نبود که اروپاییها مورد سواستفاده متحد خود یعنی آمریکاییها قرار میگرفتند. از همین رو اروپاییها نگران اهداف شرکتهای اینترنتی آمریکا همچون گوگل و فیسبوک هستند. با این تفاسیر اگرچه اروپاییها انگیزه کافی برای مقابله با موتور جستجوی آمریکایی گوگل را داشته و دارند، اما نهایتا به این نتیجه رسیدند که حتی با صرف هزینههای هنگفت هم نمیتوانند موتور جستجویی طراحی کنند که با گوگل برابری کند. در نهایت نیز اتحادیه اروپا تصمیم گرفت راه شکایت و درخواستهای دادگاهی را برای کم کردن نفوذ غولهای اینترنتی آمریکا روی اطلاعات کاربران اروپایی پیش بگیرد. در برخی موارد نیز این شرکتها را وادار کردهاند تا اطلاعات خود را در خاک کشورهای اروپایی نگه داشته و در مواقع نیاز امکان دسترسی دولتهای اروپا به اطلاعات آنها را بدهد.
اما در شرق دنیا رهبران سرزمین اژدهای سرخ سیاست دیگری را در مواجهه با نفوذ مجازی آمریکاییها انتخاب کردند. دولت چین در یک نمونه از این تلاشها سعی کرد با موتور جستجوی بومی خود به نام »بایدو« در مقابل گوگل قد علم کند. باید و با توجه به جمعیت این کشور و سرمایه و پشتکاری که دارند تقریبا با موفقیت روبرو شد.
شاید تلاش ایران برای ایجاد موتورهای جستجوی گوناگون داخلی همچون»سلام«، »یوز«، »پارسیجو«، »گرگر« و غیره بیشتر به الگوی چین شبیه باشد. ولی آیا ایران با بودجه 170 میلیارد تومانی که برای این موتورها در نظر گرفته و همزمان نیز چندین موتور جستجوی دیگر را در دستور کار حمایت قرار داده میتواند در مقابل این ابرشرکتها ایستادگی کند؟ آیا روش مقابله با گوگل ایجاد سرویسهای متعدد موتورهای جستجو و رونمایی چندباره از آنها است؟ از این نکته نیز نباید غافل شد که در نهایت هر کاربر ایرانی میتواند با یک جست و جوی ساده در موتور جستجوی وطنی و مقایسه آن با نتیجه جست و جو در گوگل اجنبی متوجه تفاوت این سرویسها شود.
در سرویس پست الکترونیکی وضعیت کمی بهتر است. پستهای الکترونیکی مانند »النون« توانستهاند با عوض کردن زمین بازی و به کارگیری سرویس پیامک اپراتورهای مخابراتی داخل کشور، سرویسی قابل توجه و مناسب عرضه کند که مورد استقبال کاربران قرار گیرد. در واقع اولین قدم نوآورانه این پست الکترونیکی در طراحی و ارائهی این سرویس ایمیل، یکپارچه کردن دو سرویس پراستفاده توسط کاربران است: ایمیل و پیام کوتاه (فعلا همان پیامک مخابراتی و در آینده انواع دیگر پیام کوتاه). در واقع النون توانسته است با ارائه سرویسی اضافهتر و با ثبات، استقبال عمومی را جلب کند و امیدوار است بتواند در کشورمان یاهو و جی میل را به زانو درآورد.
با این تفاسیر سوال اینجاست که شورای راهبری چه تصمیماتی میتواند بگیرد که منجر به رونقگیری سرویسهای اینترنتی داخلی در مقابل سرویسهای پرتوان غربی شود؟
برای پاسخگویی به این سوال بر آن شدیم تا به نمونهای موفق در این زمینه که اخیراً فضای مجازی کشور ویتنام را تحت تأثیر خود قرار داده است بپردازیم. محصولی که به گواهی آمارهای معتبر توانسته تنها ظرف دو سال، گوگل را در خاک ویتنام زمینگیر کند و رتبهی اول بازدیدهای اینترنتی در آن کشور را از آن خود کند. شرکتی نوپا و دانشبنیان به نام Coc Coc توانسته
سرویسهایی از قبیل موتور جستجو، مرورگر و سامانه مکانیابی را با کیفیتی درخور تحسین، به مخاطبان ویتنامی اهدا کند و اعتماد آنان را به خود جلب نماید.
این شرکت چه راهی را در پیش گرفته و چگونه به این موفقیت دست یافته است؟ آیا برای ایجاد این سرویس بومی نیز شورایی راهبردی در کشور ویتنام تشکیل شده و مسئولان دولتی برای آن تعیین تکلیف کردهاند؟ ویژگیهای این سرویس بومی، چه بوده است که مردم یک کشور را قانع کرده تا از این محصول استفاده کنند؟