پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
به گزارش فناوری فرهنگی،عدم نظارت بر ورود بازی‌های خارجی و نبود قانون کپی رایت، توزیع نامناسب یا به عبارتی نبود شبکه توزیع برای بازی‌های تولید شده از اصلی‌ترین مشکلات این روزهای بازار بازی‌های رایانه‌ای کشور است.
صنعت بازی رایانه‌ای ایران، یکی از صنعتهایی است که در چند سال گذشته روزهای سختی را پشت‌سر گذاشته است. صنعتی که تولدش همزمان با شروع تحریمهای بینالمللی (در بخش هستهای) علیه ایران بود. شاید به همین دلیل هم هست که این صنعت حالا پس از رفع تحریمهای بینالمللی برای بسیاری از بازیسازان خارجی ناشناخته است. به گفته مدیران بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای بسیاری از شرکت‌های بازیساز خارجی حتی نمیدانند در ایران بازی تولید شده یا ایران از جمله کشورهایی است که «گیمر» هم دارد. در چند سال اخیر بازار بازی‌های رایانه‌ای با مشکلات گوناگونی دست و پنجه نرم کرده است. عدم نظارت بر ورود بازی‌های خارجی و نبود قانون کپی رایت، توزیع نامناسب یا به عبارتی نبود شبکه توزیع برای بازی های تولید شده از اصلی‌ترین مشکلات این روزهای بازار بازی های رایانه‌ای کشور است.
بنیاد ملی بازی های رایانه‌ای که به‌عنوان متولی بازی‌های رایانه‌ای در ایران شناخته می‌شود تاکنون برنامه های مختلفی برای سرو سامان دادن به این بازار در نظر گرفته است، از راه اندازی جشنواره و نمایشگاه های مختلف گرفته تا راه اندازی نظام رده بندی سنی و برگزاری کلاس های آموزشی از طریق انستیتو بازی‌سازی. برنامه هایی که باعث نجات این بازار نشده و کمک به تولیدکنندگان بازی و همچنین نظام‌مند شدن بازار بازی های رایانه‌ای نکرده است. هرچند همزمان با روی کار آمدن دولت یازدهم و تغییرات در بخش های مختلف، این بنیاد و برنامه هایش نیز دستخوش تغییرات شد. از دو سال پیش که حسن کریمی‌قدوسی، به‌عنوان مدیرعامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای انتخاب شد، او اعلام کرد که در تلاش است تا مشکلات بازار بازی های رایانه‌ای را با نگاه منصفانه و بر محور فراهم کردن لازم حل کند. حالا قدوسی در آستانه دو ساله شدن ورودش به این بنیاد برنامه های جدیتری را برای رشد بازار بازی‌های رایانه‌ای در نظر گرفته و می گوید برجام و برداشته شدن تحریم ها فرصتی برای جلب نظر سرمایه گذاران خارجی به این بازار فراهم کرده است.
تلاش برای جذب سرمایه گذاران خارجی
مدیرعامل این بنیاد در نشستی که به منظور اعلام برنامه‌هایش در سال 95 برگزار کرد، تاکید کرد که امسال اولین سال است که بنیاد بعد از 8 سال از زمان شروع به فعالیتش، سال کاری خود را با برنامه شروع کرده است. قدوسی با اشاره به سه وظیفه اصلی که بنیاد در سال 95 روی آن تمرکز خواهد کرد، گفت: «جریان سازی، حمایت و نظارت سه وظیفه اصلی بنیاد ملی بازی های رایانه‌ای در سال جاری خواهد بود که برای هر بخش نیز برنامه های مشخصی در نظر گرفته شده است.» وی با اشاره به برنامه بنیاد در بخش جریان‌سازی به تمرکز این بنیاد روی سرمایه گذاران و بازیسازان خارجی به بازی‌سازی ایران اشاره کرد و افزود: در حوزه جریان سازی، بخشی را برای برقراری ارتباط با جامعه بین المللی درنظر گرفته‌ایم چراکه بعد از رفع تحریم ها سرمایه گذاران زیادی برای ورود به این بازار علاقهمندی نشان دادهاند اما به دلیل ناشناخته ماندن بازار بازی رایانه‌ای ایران (که همان تحریم باعث آن بوده است) آنها آنچنان که باید با این بازار آشنا نیستند و حتی نمی دانند در ایران بازی تولید می شود و گیمرهای علاقه مندی هم ایران دارد. به همین منظور کتابچهای با عنوان «کسب و کار صنعت بازی های رایانه‌ای» را در دست انتشار داریم تا به نوعی راهنمای سرمایه گذاران خارجی باشد و این کتاب صنعت بازی‌سازی ایران را به آنها معرفی کند.
وی در ادامه یکی دیگر از اهداف بنیاد در سال 95 را برگزاری یک کنفرانس بین المللی در حوزه بازی های رایانه‌ای اعلام کرد و گفت: اسفند ماه سال 95 برج میلاد شاهد برگزاری کنفرانسی بین المللی با نام TGC (Tehran Game Connect) خواهد بود که این کنفرانس در قالب برگزاری نشست های تخصصی فضایی را برای افراد خارجی فراهم می کند تا با محیط کسب و کار بازی و قانونگذاری ها در این حوزه آشنا شوند و در نهایت برای سرمایه‌گذاری رغبت پیدا کنند. برگزاری کنفرانس بازی های جدی در پاییز امسال با محوریت تولید بازی های آموزشی و درمانی نیز یکی دیگر از برنامه های بنیاد در سال 95 خواهد بود. به گفته مدیرعامل بنیاد ملی بازی های رایانه‌ای، این بنیاد تصمیم دارد در تابستان امسال نیز رویداد بین المللی مسابقات بازی سازی را بین انستیتو ملی بازی‌سازی ایران با انستیتو بازی‌سازی ترکیه و دانشگاه IIM فرانسه برگزار کند تا دانشجویان این سه نهاد بیشتر با فضای بازی‌سازی یکدیگر آشنا شوند و باب تعامل بین این کشورها برای تولید بازی های قابل قبول باز شود. قدوسی در ادامه این نشست با اشاره به ناشناخته ماندن گیمرهای ایرانی نیز اعلام کرد: بنیاد تصمیم دارد در سال جاری حمایت معنوی و مادی خود را از گیمرهای ایرانی با ارائه شخصیت های حقوقی و اعتبار بخشیدن به آنها شروع کند، کاری که تا پیش از این از سوی بنیاد صورت نگرفته بود.
انتشار ژورنال های تخصصی و پژوهشی، برگزاری برنامه های آموزشی برای خانواده ها در برخی سراهای محله و فرهنگسراهای تهران، ایجاد رشته بازی سازی در سطح ارشد دانشگاه آزاد، ارائه مشاوره های تلفنی و اینترنتی برای استفاده صحیح خانواده ها از بازی، راه اندازی سامانهای برای رای دادن به بازی ها و… از جمله دیگر برنامه هایی است که بنیاد در بخش «اهداف جریان سازی» خود در سال جاری دنبال خواهد کرد. اما در بخش حمایتی نیز بنیاد برنامه های گوناگونی را در نظر گرفته است که یکی از این برنامه‌ها راه اندازی سایتی است تا بازی سازها و گیمرها در آن با یکدیگر تعامل داشته باشند. مدیرعامل بنیاد ملی بازی های رایانه‌ای در این‌خصوص می گوید: «به زودی سایتی به نام «چه جوری» را راه اندازی خواهیم کرد تا بازی سازان با یکدیگر به راحتی در ارتباط باشند یعنی اگر سوال یا راهنمایی نیاز دارند از طریق این سایت مطرح کنند.» وی در ادامه افزود برای بالا بردن سطح کیفی بازی‌ها نیز با سه دانشگاه مطرح کشور وارد مذاکره شدهایم تا آزمایشگاه های خود را مجهز به لوازم مورد نیاز در این زمینه کنند. همچنین بنیاد از راه اندازی سایتی به نام CG jobs خبر داد که به افرادی که به دنبال کار هستند یا شرکت‌هایی که نیروی متخصص می خواهند کمک می کند.
کاهش نصب هولوگرامها روی بازی
یکی از برنامه هایی که بنیاد ملی بازی های رایانه‌ای در چند سال گذشته پیگیر انجام آن بوده کاهش حجم بازی های قاچاق با نصب «هولوگرام های» مخصوص روی این بازی ها بوده است. طرحی که در 5 سال اخیر اما و اگرهای زیادی را به دنبال خود داشته است. در ابتدای شروع این پروژه یعنی شهریورماه سال ۱۳۹۰ کار نظارت بر بازار بازی های رایانه‌ای در ایران به مدت 6 ماه بر عهده بنیاد گذاشته شده اما پس از آن و بنا به تصمیم وزیر ارشاد دولت دهم، ستاد صیانت از آثار فرهنگی این وظیفه را بر عهده گرفت و به گفته فعالان بازار در این دوران به دلیل نظارت ضعیف دولت بر بازار بازی های رایانه‌ای، طرح ارائه هولوگرام به این بازی ها به‌درستی اجرا نشد. با روی کار آمدن دولت یازدهم و البته پس از منحل شدن این ستاد، بنیاد ملی بازی های رایانه‌ای ۸ آذر ۱۳۹۳ دوباره وظیفه شناسایی و نظارت بر بازی های رایانه‌ای غیرمجاز را در حکمی از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌طور رسمی برعهده گرفت و در حال حاضر ستاد مبارزه با بازی های غیر مجاز رایانه‌ای زیر نظر این بنیاد، مشغول ارائه هولوگرام های مخصوص به بازی های رایانه‌ای است. در حالی که مسوولان بنیاد ملی بازی های رایانه‌ای این طرح را راهی برای استخراج آمار از میزان فروش بازی های مجاز و حمایت از تولیدکنندگان بازی های ایرانی می دانند، گروهی از فعالان بازار نظرهای مختلفی در این خصوص دارند. برای مثال در حالی که برخی فروشندگان بازار اعلام می کنند خریداران اطمینانی به هولوگرام نصب شده روی بازی ها ندارند از طرف دیگر برخی فروشندگان، اقدام بنیاد ملی برای نظارت فروش بازی مجاز و غیرمجاز را با توجه به دسترسی کاربران به سرویس اینترنت و دانلود بازی با کمترین هزینه، کاملا بی نتیجه عنوان می کنند.
کریمی قدوسی درخصوص سرنوشت این هولوگرام و اینکه آیا این طرح کمکی به استخراج میزان توزیع بازی های رایانه‌ای در بازار داشته است یا خیر، می گوید: از دو سال پیش اقدام به نظارت بر هولوگرام ها کردیم و تعدادی از هولوگرام ها را برای نصب در اختیار توزیع‌کنندگان بازی گذاشتیم اما باید بگویم نصب آنها روی بازی‌ها با ریزش قابل توجهی همراه بوده است. برای مثال در سال 1392 حدود 18 میلیون هولوگرام به توزیع‌کنندگان تنها ارائه شده بود ولی آماری درخصوص اینکه چه تعداد از این هولوگرام ها نصب شده در دسترس نیست. در ادامه در سال 1393، 9 میلیون و 500 هزار و در سال 1394 حدود هفت میلیون و 600 هزار هولوگرام برای انتشار بازی ها داده شد. به باور وی کم شدن نصب هولوگرام ها در طول سال های اخیر نشان از کاهش بازی های فیزیکی و افزایش بازی های دیجیتالی دارد. یکی دیگر از ضعف های بازی سازی در ایران، انتشار آن است. براساس اعلام بازی سازان ایرانی در حال حاضر میزان منتشرکنندگان بازی که به‌صورت تخصصی و همچون کشورهای خارجی روی این صنعت سرمایه گذاری کنند، وجود ندارد و همین امر باعث شده بازی های ایرانی و حتی خارجی به‌صورت استاندارد و با سرعت مناسب در بازار توزیع نشوند.
قدوسی درخصوص برنامه های بنیاد برای سیستم توزیع بازی رایانه‌ای در ایران می گوید: یکی از برنامه هایی که از سال گذشته پیگیر آن بودیم راه اندازی Digital distribution یا توزیع دیجیتالی بود. در حال حاضر بازار به سمت بازی‌های آنلاین و دیجیتال پیش می رود و متاسفانه در بخش خرید و توزیع دیجیتال بازی هیچ زیرساخت قوی وجود ندارد.
هچنین سرمایه گذاری در این زمینه ریسک بالایی دارد؛ بنابراین جایی مانند بنیاد باید ریسک در این بخش را از بین ببرد. از سال گذشته با یک شرکت خصوصی وارد تعامل شدهایم تا فضای فروش دیجیتالی بازی های کامپیوتری مخصوصا بازی های pc در کشور را به وجود بیاوریم. در این فروشگاه های دیجیتالی بازی های مجاز ایرانی و خارجی به فروش خواهند رسید.» او درخصوص انتقاد بازی سازان به طولانی شدن ارائه مجوز بنیاد، نیز گفت: ارائه مجوز به یک بازی مانند فیلم دیدن نیست که در 6 ساعت فیلم را دید و بخش های نامناسب آن را نیز سانسور کرد برای ارائه مجوز یک تیم حرفهای نزدیک به 100 ساعت باید روی بازی وقت بگذارند تا تمام جوانب بازی را بررسی کنند و همین امر باعث طولانی شدن ارائه مجوز از سوی ما می شود.» او تاکید می کند بنیاد در تلاش است به زمان بررسی بازی ها با توجه به این مسائل باز هم سرعت ببخشد و بازی را در تاریخ مشخص منتشر کند. همچنین به گفته وی در 5 سال اخیر 361 بازی ایرانی ثبت شده است.
منبع: اقتصادخلاق
