مهران مدیری: درباره سینماگران ایرانی و به خصوص رضا عطاران نظرم را نمی‌گویم

به گزارش فناوری فرهنگی، مهران مدیری از سریال های قهوه تلخ، مرد هزار چهره، شب های برره، پاورچین به عنوان بهترین و از جایزه بزرگ، نقطه چین و ویلای من به عنوان ضعیف ترین کارهایش یاد کرد. او درباره چگونگی پخش شدن برنامه ای که با موضوع ماهواره ساخته بود، اظهار داشت: آن برنامه قرار بود مراحل ارشاد را طی کند اما در باکس مونتاژ لو رفت و پخش شد.

برنامه «هفت» این هفته با حضور مهران مدیری، بازیگران و کارگردان سینما و تلویزیون ایران، سکوت طولانی این سینماگر را شکست و این چهره پس از نزدیک به ده سال در یک برنامه تلویزیونی پاسخگوی پرسش‌هایی درباره فعالیت حرفه‌ای اش بود.

به گزارش «تابناک»، مهران مدیری که به برنامه هفت آمده در پاسخ به پرسش افخمی در مورد اینکه چرا تا به امروز فیلم سینمایی نساخته ای گفت: تا دو یا سه ماه آینده، اولین فیلم سینمایی خود را خواهم ساخت. یک فیلم سینمایی کمدی به نام ساعت 5 عصر. در این مدت درگیر برنامه های تلویزیونی شبکه نمایش خانگی بودم و به همین دلیل، نمی‌توانستم سینمایی بسازم و کمی هم نسبت به ساخت فیلم سینمایی ترس داشتم.

او پس از این فیلم کمدی به سراغ ساخت یک فیلم خیلی جدی خواهد رفت. مدیری همچنین اعلام کرد تا مسعود فراستی مقابل او قرار نگیرد، صحبت نخواهد کرد. مدیری در توضیح داستان فیلم ساعت 5 عصر گفت: فیلم من یک بازیگر دارد که قرار است از صبح تا غروب کاری را انجام دهد. این فیلم که بیشتر اتفاقات آن بیرونی است، در سکانس هایی نیاز به 700 نفر بازیگر مردمی دارد که اجرای آن دقیق درآید.

مدیری همچنین اعلام کرد که بعد از اجرای دورهمی، دیگر سریالی را جلوی دوربین نخواهد برد و تصمیم دارد از این به بعد، تنها سالی یک یا دو فیلم سینمایی را کلید بزند.

به گفته مهران مدیری، ایده فیلم ساعت 5 عصر از خود اوست و فیلم نامه را با همکاری خشایار الوند می نویسد، ولی فیلم نامه فیلم جدی را خودش به تنهایی خواهد نوشت. او گفت: حالا وقتش شده کمی حرف های سیاسی و اجتماعی بزرگ تری بزند و این کار را با ساخت فیلم های سینمایی اش انجام خواهد داد.

مدیری در پاسخ به بهروز افخمی که گفت، تفاوت کمدی های تو با رامبد جوان به گونه ای است که در کارهای تو تلخی هایی وجود دارد، گفت: من کلا آدم خوشحال و شادی نیستم و به نظر من در کمدی باید حرف های جدی زد و اتفاقا ساخت فیلم ها و سریال های طنز شوخی بردار نیست.

مهران مدیری درباره کیفیت فیلم هایی که رضا عطاران جلوی دوربین برده است، عنوان کرد: برخلاف برنامه دورهمی که من همه را مجبور می کنم که جواب سؤال هایم را بدهند، من درباره سینماگران ایرانی و به خصوص رضا عطاران نظرم را نمی‌گویم.

مهران مدیری در پاسخ به این پرسش افخمی که رابطه اش با منتقدان چگونه است، گفت: برخی از منتقدان به دلیل اینکه جواب تلفنشان را نداده است، نقدهای بسیار تندی به فیلم های او وارد کردند که به نظرش این موضوع غیر انسانی است.

مهران مدیری از سریال های قهوه تلخ، مرد هزار چهره، شب های برره، پاورچین به عنوان بهترین و از جایزه بزرگ، نقطه چین و ویلای من به عنوان ضعیف ترین کارهایش یاد کرد. او درباره چگونگی پخش شدن برنامه ای که با موضوع ماهواره ساخته بود، اظهار داشت: آن برنامه قرار بود مراحل ارشاد را طی کند اما در باکس مونتاژ لو رفت و پخش شد.

مدیری در پاسخ مسعود فراستی که گفت: چرا دیگر همچون گذشته کارهایت خوب و به قول معروف تیز و بز نیست، پاسخ داد: تلویزیون نسبت به سالهای گذشته نسبت به مسائل سیاسی و اجتماعی بسیار سخت‌گیرتر شده است. در دورهمی چیزهایی گفته می شود که من فکر می کنم پخش نمی شود، ولی می شود، اما گفته هایی پخش نمی شود که من اصلا نمی دانم چرا این صحبت ها پخش نمی شود.

مدیری در پاسخ به این پرسش فراستی که تو از نگاه بالا با مخاطب صحبت می کنی، گفت: در ابتدا دورهمی به این شکل اجرا می شد، اما به مرور و با تذکر دیگران مشکل حل شد.

مهران مدیری تأکید کرد: به آنهایی که به شکل حرفه ای در خصوص سینما می نویسند می گویم همه سینمای ما شده هالیوود، چرا هیچ سینمای دیگری به مخاطب ما شناسانده نمی شود؟

در ادامه این برنامه هفت، گفت وگوی عوامل این برنامه با مسعود ده نمکی درباره علت رکود و عدم فروش فیلم‌های تازه‌اش پخش شد. ده نمکی در این گفت و گوی ضبط شده، گفت: بعد از «اخراجی ها 3» تصمیم گرفتم کمتر در فضای مطبوعاتی حضور پیدا کنم و فیلمم حرف خود را بزند. «رسوایی 2» حرف خود را می زند و نیاز به حضور من در عرصه مطبوعات کمتر بود. این فضای رسانه ای برای ورود به سینما نیاز بود. همواره ورود سخت است و ورود من با «اخراجی ها» مانند لودری بود که به سینما آمده است!

وی در ادامه عنوان کرد: من رفته رفته از «اخراجی ها» 1 تا 3 کمدی تلخ تری خلق کردم که ویژگی این نوع طنز من به کارگرفتن این تعابیر و معانی در خدمت مبانی انقلاب و جنگ بود. سینما نباید دنباله روی ذائقه مخاطب باشد، سینما باید ذائقه بسازد و فرهنگ ساز باشد. من اگر بتوانم با زبان طنز عامه پسند اخراجی ها نصف همان مخاطب را برای شنیدن این حرف های انقلابی به سینما بیاورم، کار خودم را کرده ام.

ده نمکی اظهار داشت: کف فروش فیلم های من، سقف فروش فیلم های برخی آقایان است! یک روز جیرانی به من زنگ زد که “شکست خوردی مربی!” من به او گفتم: «شکست من برابر تمام پیروزی های تو است.»… من اگر بنا داشتم کمدی عامه پسند بسازم و برای فروش فیلم بسازم می توانستم همان راه «اخراجی ها» را ادامه دهم و با حرف های خوبی هم که در آن بود، قطعا موفق بود.

این کارگردان در بخش دیگری از این گفت وگو به داوران جشنواره سی و چهارم فجر نقد وارد کرد و گفت: کسانی که داوری فجر می کردند، فرق جلوه های ویژه میدانی و بصری را نمی دانستند و کارشناس نبودند. شاید فکر کردند ما زلزله «رسوایی 2» را از یک مستند بریده ایم و در کار گذاشته ایم. این ویژگی من است که تنها مسیر خود را ادامه می دهم. برخی هم که قبلا از فیلم هایم تعریف می کردند، در رودربایستی با من بوده اند. من مخاطب خودم را دارم و افرادی را در جامعه دارم که با آنها حرف می زنم. احتیاجی به حمایت رسانه های اصولگرا ندارم. بدی اش این است که اینها ده سال بعد قرار است همین حرف ها را بزنند و به حرف های من برسند.

ده‌نمکی گفت: امروز رسانه های اصولگرا حرف های ده سال پیش من در مستند «فقر و فحشا» را با زبان عدالت اجتماعی امروز می زنند. آن روزی که با ورودم به سینمای مستند و سینما مخالفت جدی شد، کسی باورم نداشت؛ اما امروز بسیاری مستندساز شده اند. من کار خود را در سینما کرده ام و طیف گسترده ای از فیلمسازان جوان با فیلم های من وارد سینما شده اند و راه را ادامه می دهند.

وی که علی‌رغم تلاش‌هایش، فیلمش در نوروز اکران نشد، اظهار داشت: علت عدم اکران نوروزی من این است که می خواستم از آن فضا دور شوم. برایم اهمیتی نداشت که فروش فیلم با عدم اکران در نوروزی نصف شود. هم اینکه دیگران بفهمند این عده همراه فیلم در امروز برای خود فیلم و ده نمکی همراه او هستند، نه اکران عید و … . طنزش هم این است که خواستم داوران عید با خیال راحت به دید و بازدید خود بروند و زیر بار فشار انتقاد مخاطبان به خاطر نادیده گرفتن این فیلم خوب در جشنواره فجر، نروند!

ده نمکی درباره جیرانی گفت: آقای جیرانی علاقه زیادی به سیاست دارد و به نظر می رسد دوست دارد به مجمع تشخیص مصلحت نظام برود و مصلحت را از سینما شروع کرده است. ایشان به ما یک حرف می زند و جلوی مردم چیز دیگری می گوید. جیرانی بعد از تماشای فیلم به من زنگ زد و گفت: وای چه کار محشری عالی بود، هالیوودی بود، معرکه بود و… اما در برنامه هفت برای دلخوشی دیگران حرف از مصلحت می زند! دلخوری ما از هفت این است که آقای افخمی در گفت وگو با جیرانی از همه فیلم ها دفاع کرد، جز از «رسوایی 2». یک روزی منتقدان ما لایه های چندم یک فیلم را استخراج می کردند. امروز نشانه های فیلم من با اینکه آنقدر رو و گل درشت است، باز منتقدان متوجه نمی شوند.

در ادامه فرزاد موتمن در هفت گفت و گو کرد. این کارگردان سینما در این برنامه اظهار داشت: علاقه ای به ساخت فیلم «پوپک و مش ماشالا» نداشتم. آن زمان فیلمی به اسم «بیداری» ساختم که از اواسط کار با تهیه کننده به مشکل خوردم و در سکانس های پایانی حضور نداشتم. به همین دلیل با خودم گفتم که «بیداری» آبروی من در سینما را خواهد برد و مرا بی اعتبار خواهد کرد.

وی خاطرنشان کرد: همچنین از سوی دیگر در اتحادیه تهیه کنندگان صحبت هایی پشت سر من شده بود که می گفتند، فیلم های موتمن سرد و عبوس است و به جز چند تا منتقد و دانشجو کسی از فیلم های او خوشش نمی آید و نمی تواند فیلمی بسازد که مردم را بخنداند. به همین دلیل لج کردم و این فیلم را ساختم و اتفاقا دومین فیلم پر فروش سال هم شد. به رغم آنکه سینمای کمدی ایران مشکلات زیادی دارد و انتقاداتی به برخی فیلم ها وارد است، نباید فراموش کرد که سینمای کمدی ذاتا خوب است. مشکل بزرگ سینمای کمدی این است که کمدی یعنی شوخی با همه مسائل جدی جامعه و موضوعاتی که تابو هستند و در ایران شما می توانید با کدام مسأله اجتماعی یا سیاسی شوخی کنید؟

موتمن در بخش دیگری از سخنانش تصریح نمود: هیچ یک از فیلم های جدی من در اکران دچار مشکل نشدند؛ اما همه فیلم های کمدی من با مشکل ممیزی مواجه شدند. یکی از مدیران ارشاد به من گفت: پس از انقلاب هیچ فیلمی در ژانر کمدی به اندازه «پوپک و مش ماشالا» ممیزی نشد. امروز بسیاری از روشنفکران و منتقدان دیگر لیستی از فیلم های انتخابی مورد پسند ندارند.

سپس میز نقد هفت درباره جایگاه کمدی در سینمای ایران برگزار شد. در این میز نقد، اصغر نعیمی گفت: فراستی می گوید من طرفدار تماشاگر هستم، اما هنگام تحلیل فروش فیلم بالای «من سالوادور نیستم» عاجز است و می گوید: فروش بالای فیلم دلیلی برای موفقیت فیلم نیست. ما فیلم خوب و فیلم بد داریم. کمدی بد نمی تواند ابدا بفروشد. کمدی خوب، کمدی است که خوب می فروشد و نظر مخاطب را جلب می کند.

کاظم راست گفتار نیز گفت: ما در مملکتی زندگی می کنیم که هیچ گاه کمدی را جدی نگرفتند. شخصیت هایی مسئول سینمایی هستند که خود را جدی می پندارند و علی رغم اینکه در پنهان خود از کمدی خوششان می آیند، هیچ گاه اقرار نمی کنند.

مسعود فراستی پاسخ داد: کمدی آن چیزی نیست که در فیلم های شماست. فیلم های بد دهه هشتاد، کمدی های سخیفی چون «مردان ونوسی و …» دسته دوم فیلم فارسی های قبل از انقلاب اند که از تماشاگر خود نیز عقب هستند. اگر می فروشد دلیلش در خود فیلم ها نیست. دلیل فروش فیلم ها اگر به خاطر بازیگر باشد، به دلیل سبقه ای است که در ذهن مخاطب دارند. اساسا فیلم کمدی خوب ارتباطی با فروشش ندارد.

نعیمی در پاسخ گفت: تو باید بگویی اگر فیلم بد است، چرا مخاطب آنها را می بیند؟

فراستی مجدداً پاسخ داد: اینکه نروند ببینند مشخص است که بد است. اما اینکه بروند ببینند و بد باشد، دلیل دارد. عطاران در دوره ای در فیلم های تلویزیونی اش کمدین بود. هرچه که گذشت کپی بازی های خودش شد و باعث شد عقب برود. سخیف یعنی کمدی که در ثانیه نه شما را غافلگیر کند، نه تیز باشد، نه اثر موقعیتی و شخصیتی روی شما بگذارد، بلکه یک راحت الحلقوم کمیک باشد که تنها در لحن خلاصه می شود.

راست گفتار گفت: من از این تعریف این را فهمیدم که کمدی سخیف کمدی است که آقای فراستی آن را نمی فهمد. جذابیت کمدی به فهمیدن آن است. آدم تیزهوش آن را در حین ماجرا می فهمد و آدم غیر تیزهوش شاید بعد از چندساعت به آن جک بخندد. من فکر می کنم آقای فراستی اساسا اهل طنز و خنده نیست.

فراستی با ادبیات معمولش گفت: شما سخافت ها را جذابیت می دانید، لذا کمدی سخیف می سازیم.

افخمی نیز گفت: باید تفاوت وقتی را که می خواهیم درباره سخافت ها کمدی بسازیم را با زمانی که کمدی سخافت می سازیم بفهمیم.

همچنین پرسش برنامه با حذف گزینه «مارمولک»، «سن پترزبورگ» و «نهنگ عنبر»، بدین شکل طراحی شد، که نتیجه‌اش مشخص بود: «از میان فیلم های کمدی زیر کدام یک را بیشتر می پسندید؟»
1. «آدم برفی» 13%
2. «اجاره نشین ها» 21%
3. «اخراجی ها1» 41%
4. «ای ایران» 3%
5. «لیلی با من است» 22%

منبع: تابناک