کودکان و نوجوانان برای ارتباط با همنوع خود نیازمند به یک شبکه وسیع تری از خانواده است که میتوانند اثرات بیشتری از یکدیگر بپذیرند، زیرا این نوع قشر از جامعه با هم سنهای خود میتواند ارتباط بیشتری برقرار کند و به نوعی زبان یکدیگر را بهتر می فهمند. یکی از روشهایی که میتواند بر استفاده درست کودکان و نوجوانان از شبکههای اجتماعی مؤثر باشد، الگوسازی است. مسلما اصلیترین الگوهای کودکان، خانواده و گروه دوستانشان است. بنابراین اعضا خانواده باید الگوی مناسبی از استفاده از شبکههای اجتماعی به کودکان بدهند.
شبکه های اجتماعی کودک و نوجوان در جهان
در این نوشته به شبکه های اجتماعی کودک و نوجوان در مقیاس ایران و دنیا مورد بحث قرار میگیرد و در ادامه جهت سودمندی بهتر از طراحی یک شبکه اجتماعی ایدهپردازی میشود که میتوان از بستر طراحی یک شبکه اجتماعی که دربرگیرنده موضوعات مختلفی برای کودکان و نوجوانان باشد به اقتصاد بهتری با استفاده از نیروی انسانی کودک و نوجوان در آینده دست یافت.
در ادامه 5 شبکه اجتماعی معروف کودکان و نوجوانان در دنیا معرفی می کنیم.
- شبکه اجتماعی Togetherville
در این شبکه والدین میتوانند با استفاده از حساب کاربری فیسبوک کودکانشان وارد شوند و یک پروفایل برای کودکان خود ایجاد کنند. والدین میتوانند دوستانی را برای کودکانشان با جستجوی در پروفایل انتخاب کنند که این دوستان میتوانند در مدرسه کودکانشان باشند. کودکان دسترسی به ویدیوهای انتخابشده یوتیوب، بازی و پروژههای تعریف شده دارند. گروه سنی این شبکه زیر 10 سال است.
- شبکه اجتماعی What’s What
این شبکه اجتماعی بسیار امن است زیرا والدین جهت ورود به پروفایل کاربری کودکانشان لازم است اطلاعات کارت اعتباری آنها را ارائه دهند تا از این طریق فقط والدین هر کودک بتواند به حساب کاربری کودک خاصی وارد شود. در این شبکه کودکان میتوانند با افراد دیگری که نمیشناسند در ارتباط باشند آنها نمیتوانند دوستی داشته باشند که در خارج از رده سنی گروه خویش باشند که والدین آنها اجازه داده باشند. والدین میتوانند پروفایل کودکان خویش را اصلاح یا حذف کنند. گروه سنی این شبکه بین 8 تا 14 است.
- شبکه اجتماعی ScuttlePad
در این شبکه کودکان نمیتوانند بدون تایید از طرف والدین ورود داشته باشند. این شبکه کودکان بین سنین 6 تا 11 سال را آموزش میدهد که چگونه رسانه اجتماعی استفاده کنند.
- شبکه اجتماعی giantHello
در این شبکه اجتماعی والدین میتوانند با 4رقم آخر دیجیتالی رمز کودکانشان از ورود کودکانشان در شبکه اجتماعی شناسایی کنند. صفحه پروفایلی همانند فیسبوک عمل میکند کودکان میتوانند برای یکدیگر نظرات بگذارند و به گروههای مختلف بپیوندند، پیام خصوصی ارسال کنند، عکس بازگذاری کنند.
- شبکه اجتماعی Skid-e Kids
این شبکه اجتماعی متکی بر مدیران به جهت ایجاد امنیت است. اگر یک پیام در خارج از اطلاعات شخصی کودک باشد این پیام به گروه انسانی مدیران ارسال شده و تمامی اطلاعات چک خواهد شد.
شبکه های اجتماعی کودک و نوجوان در ایران
در راستای شبکه های اجتماعی دنیا، در ایران هم با الگوبرداری از آنها شبکه های اجتماعی مختلفی ایجاد شدند که در مورد هر یک توضیحاتی داده خواهد شد:
- شبکه اجتماعی فراگیر: شبکه فراگیر چشمک با هدف تولید محتوای اختصاصی برای کودکان و نوجوانان در فضای مجازی تأسیس شد. فضای نرم افزاری و برنامه نویسی اپلیکیشن چشمک توسط جوانان ایرانی نوشته شده که به جرأت جزء اولین اپلیکیشن های 100% تولید داخلی و قابل دفاع در مارکت بین المللی خواهد بود. در این اپلیکیشن برنامههای اختصاصی توسط چهرههای شناخته شده حوزه کودکان و نوجوانان تولید و عرضه شده است. عموهای فیتیلهای، گروه رنگین کمان، خاله قاصدک، عمو مهرداد، گروه پسرعموها و شخصیتهایی همچون سحر ولدبیگی، عروسکهای محبوب کودکان و نوجوانان، انیمیشنهای خاطرهانگیز و انیمیشنهای جدید و دیده نشده بخشی از برنامههای تولیدی و انحصاری چشمک هستند. فضای نرمافزاری و برنامهنویسی این اپلیکیشن توسط جوانان ایرانی نوشته شده است.
- سرزمین مجازی کودکان تبیان: سرزمین مجازی ، فضایی است امن، ساده و مفید جهت دسترسی و تبادل اطلاعات کودکان طراحی و پیاده سازی شده است. در این سرزمین کلیه اطلاعات متشکل از آدرس وب سایت ها ، تصاویر ، فیلم و کارتون و اطلاعات مورد نیاز کودکان و نوجوانان زیر 14سال براساس رده بندی سنی مشخص ، معرفی میشود. در این سرزمین کلیه اطلاعات مورد نیاز کودکان و نوجوانان زیر 14سال براساس رده بندی سنی مشخص، در چهار گروه سنی تقسیم بندی شده است:
- رده سنی نو نهال – زیر 6 سال ( مطالب مناسب خردسال ویژه والدین)
- رده سنی خردسال – 6 تا 9 سال
- رده سنی کودک – 9 تا 12سال
- رده سنی نوجوان – 12 تا 14 سال
در این بستر والدین و مربیان نیز می توانند در کنار فرزند خود به تعاملات سازنده پرداخته و از امکانات ویژه خود استفاده کنند.
- شبکه اجتماعی نی نی فیس ساختاری: نخستین شبکه اجتماعی مجازی ویژه کودکان با هدف ارائه اطلاعات صحیح، مفید و علمی در رشتههای پزشکی، روانشناسی و تغذیه کودکان به والدین و با کسب مجوز از مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال وزارت ارشاد است. یکی از اهداف ایجاد نخستین شبکه اجتماعی ویژه کودکان ایرانی که با نام «نی نی فیس» قرار است آغاز به کار کند فراهم ساختن فضایی برای کودک و والدین آنها است تا با بهرهگیری از فضای مجازی و آموزش نحوه استفاده از این فضا آیندهای روشن را متصور شوند. این شبکه مانند تمامی شبکه های اجتماعی دنیا دارد اما با تغییراتی که جامعه خاصی را شامل می شود و با دادن خدماتی خاص به کاربران مختص به خود می تواند نقش آفرینی کند. این شبکه اجتماعی به 13 سال زندگی یک کودک از زمان شکل گیری جنین تا 12 سالگی وی اختصاص خواهد دارد که باهدف خدمت رسانی به این طیف ازکاربران به این موضوع روی آورده است. شبکه اجتماعی نی نی فیس با بهره گیری ازهیات تحریریه متخصص در زمینه های پزشکی،تغذیه،روانشناسی و … همه روزه محتوی ارزشمندی رابرای والدین و مادران بارداربه صورت کاملا هوشمند ارائه می دهد.
جمع بندی و ارائه پیشنهاد شبکه اجتماعی سودمند برای کودکان و نوجوانان
همانطور که میدانیم شاکله شخصیتی کودکان و نوجوانان خیلی انعطافپذیری بیشتری نسبت به سنین بالاتر از سی سال دارد. بنابراین بهتر است که برای این قشر از جامعه برنامه بهتری داشته باشیم. از طرف دیگر میدانیم که با پیشرفت تکنولوژی و اینترنت فضای رشد هم بیشتر شده است فلذا بهتر است با ترکیب نرمینه بودن شاکله شخصیتی کودکان و پیشرفت تکنولوژی راهحل مناسبی ارائه دهیم. از نظر بنده جهت طراحی یک شبکه اجتماعی برای قشر کودکان و نوجوانان بهتر است چند نکته را در نظر داشته باشیم:
- این شبکه اجتماعی باید دارای اپلیکیشن بازی و سرگرمی باشد که با روحیه این قشر متناسب است.
- این شبکه اجتماعی باید دارای محتوای دیجیتال علمی متناسب با این سنین باشد.
- باید بین اپلیکیشن بازی و سرگرمی و محتوای دیجیتال یک رابطه یک به یک وجود داشته باشد که خود به خود این دو اپلیکیشن کودک و نوجوان را به سمت پیشرفت چه از نظر علمی و چه از نظر خلاقیت سوق دهد.
- با رعایت ملزومات مذکور و این نوع هدفمندی در ایجاد یک شبکه اجتماعی، منجر به تولید یک سرمایه انسانی خواهد بود که میتواند برای جامعه سودمند واقع بشود و بتواند تولید علم کند و این تولید علم قطعا ایجاد یک صنعت خواهد کرد و به دنبال آن رونق اقتصادی.
در ادامه نوشتههای شبکه اجتماعی کودک و نوجوان به موضوعات پنج شبکه اجتماعی معروف دنیا که در این تحقیق آمده است از جنبههای مختلف پرداخته میشود. در این شبکه ها نقاط ضعف و قوت مورد بحث قرار خواهد گرفت و در نهایت میتوان از این شبکههای اجتماعی برای ایجاد شبکه اجتماعی در ایران ایده گرفت.
*مهدی ربی زاده
منابع: