پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
به گزارش فناوری فرهنگی،صنایع خلاق که در تلاقی هنر، فرهنگ، کسب و کار و فناوری قرار دارند، می‌توانند یک رشد فزاینده اقتصادی را برای اقتصادهای در حال رونق و رشد ارائه دهند.
اقتصاد خلاق چیست و نقش آن در موفقیت اقتصادی یک کشور کدام است؟ شرکت مشاوره‌ای «الپیس» اخیرا کنفرانسی را در آتن برگزار کرد تا به این سئوال در ارتباط با یونان پاسخ دهد. این کنفرانس تحت عنوان «اقتصاد خلاق: یک فرصت بی نهایت» برگزار شد و کارشناسان بین‌المللی در این زمینه درباره اهمیت بخش خلاق و سیر تکاملی این بخش سخنرانی کردند. یکی از مهمترین محورهای سخنرانی‌های این کنفرانس این بود که بخش خلاق چگونه می‌تواند فرصت لازم برای سیاست‌ها و طرح‌های جدید را فراهم کند. ولی مهمتر از آن، این کنفرانس نشان داد که قرن 21 بیشتر از گذشته به نسل علم و دانش از طریق نوآوری وابسته خواهد بود، صنایع خلاق برای رفاه کشورهایی مثل یونان از اهمیت خاصی برخوردار هستند، کشوری که هنوز در حال رشد و رونق از بحران‌های ویرانگر سال‌های گذشته است.
جان هاوکینز نخستین بار ایده‌های خود درباره خلاقیت و نوآوری را در سال 2001 میلادی در کتابش تحت عنوان «اقتصاد خلاق: مردم چگونه از ایده‌ها پول در می‌آورند»، مطرح کرد. هاوکینز معتقد است که اقتصاد خلاق مربوط به پتانسیل اقتصادی اجتماعی فعالیت‌های مرتبط با تجارت با خلاقیت نوآوری و اطلاعات است. در قلب اقتصاد خلاق صنایعی هستند که در محل تقاطع هنر، فرهنگ کسب و کار و فناوری قرار گرفته‌اند شامل تبلیغات، معماری، هنر، صنایع دستی، طراحی، مد، فیلم، ویدئو ، عکاسی، موسیقی نشر تحقیق و توسعه نرم افزار بازی‌های رایانه‌ای و رادیو تلویزیون.
صنایع فرهنگی در عین حال روی توریسم فرهنگی و میراث فرهنگی، موزه، کتابخانه‌ها و ورزش متمرکز می‌شود. در حالی که صنایع خلاق ارزش مالی را تامین می‌کند، صنایع فرهنگی توانایی ایجاد ارزش اجتماعی و عاطفی را نیز دارد. در حالی که برخی صنایع مثل تولید صنعتی و امور مالی ممکن است نوسانات دوره‌ای را تجربه کنند، این دو بخش تا حد زیادی از نوسانات دوره‌ای در چرخه کسب و کار مصون هستند.
اقتصاددانانی مثل فیلیپه بوتراگائو رسترپو بر این باورند که دولت‌ها شرکت‌های خصوصی و نهادهای غیرانتفاعی در سراسر جهان به طور فزاینده‌ای به اهمیت صنایع خلاق پی برده‌اند آن هم به عنوان یک موتور محرک اشتغال، ثروت و مشارکت فرهنگی. وی به این مساله اشاره می‌کند که آمریکا و انگلیس رهبران جهانی در زمینه هنر، میراث فرهنگی و رسانه هستند: به عنوان نمونه، کسب و کار سرگرمی در لس آنجلس، صنایع خلاق 504 میلیارد دلاری آمریکا را هدایت می‌کند و بیش از 40 میلیون نفر در بخش خلاق آمریکا شاغل هستند و طی ده سال گذشته این بخش بیش از 400 هزار فرصت شغلی جدید ایجاد کرده است.
با اقتصادی مبتنی بر نوآوری، انگلیس بزرگترین بخش خلاق در اتحادیه اروپا را حمایت می‌کند، به خصوص در زمینه‌های طراحی، نشر، و رادیو تلویزیون. طی سال‌های 2000 تا 2009 بیش از 60 درصد رشد بهره‌وری از نوآوری‌ها بوده و در سال 2011 میلادی نیز بیش از 15.5 میلیارد پوند از صادرات را تشکیل داده است. از نظر تولید ناخالص داخلی نیز اقتصاد خلاق انگلیس بزرگترین سهم را در جهان دارد. شورای شهرهای خلاق انگلیس نیز گزارش داده است که این کشور به طور مطلق موفق ترین صادر کننده کالاها و خدمات فرهنگی جهان به شمار می‌رود.
صنایع خلاق برای موفقیت اقتصادی سایر کشورها نیز مهم است. به عنوان مثال رسترپو به این مساله اشاره می‌کند که صنایع خلاق برای 10 میلیون نفر در آمریکای لاتین و کشورهای کارائیب شغل ایجاد کرده است و 175 میلیارد دلار به اقتصاد این کشورها تزریق می‌کند.
گزارش اقتصاد خلاق 2010 نیز نشان می‌دهد که دولت‌های منطقه به طور فعالانه‌ای در حال ترویج و گسترش سیاست‌های این بخش هستند شامل ایجاد انگیزه در بخش گردشگری، ایجاد زیرساخت‌های جدید فرهنگی و افزایش حمایت از مالکیت فکری. صنعت فیلم آمریکای لاتین که احیا شده است با افزایش چشمگیر فروش بلیط در سال گذشته روبرو شده و در سال 2011 نیز کسب و کار توزیع محتوای تلویزیونی در مکزیک بیش از 251 میلیارد دلار درآمد کسب کرده است. به عنوان یک فناوری رو به رشد، شیلی نیز در حال تبدیل به تولید کننده بزرگ بازی‌های ویدئویی است. صنعت طراحی بوئنوس آیرس نیز با رشد دو رقمی به یک بازیگر جهانی تبدیل شده و سهم مهمی در رشد اقتصادی 3 درصدی آرژانتین داشته است.
بوگوتا پایتخت کلمبیا که در سال 2012 به عنوان شهر خلاق از سوی یونسکو معرفی شده، اکنون بر سرمایه گذاری‌های کلان دولتی در نوآوری موسیقی متمرکز شده است. برزیل نیز برنامه «ریو خلاق» را راه اندازی کرده است.
ریچارد فلوریدا کارشناس و پژوهشگر نیز تاکید کرد: شهرهای بزرگ در شرق دور نیز اهمیت اقتصاد خلاق را درک کرده‌اند و در این بین بیشتر از همه شهرهای بنگلور، دهلی نو، شانگهای، پکن، قرار دارند. کره تا آنجا پیش رفته است که وزارت علوم، فناوری ارتباطات و اطلاعات و برنامه ریزی آینده را تشکیل داده و سعی می‌کند تا مردم این کشور را به سوی ایده‌ها و استعدادهای خلاق سوق دهد.
یونان نیز نمونه روشنی از مقاومت بخش‌های فرهنگی و خلاق در برابر بحران بدهی و رکود اقتصادی بزرگ است. یونان شاید یک صنعت قوی تولیدی نداشته باشد ولی یک کشور غنی از نظر تاریخی و فرهنگی است. اپرای ملی یونان، به عنوان مثال، از طریق اجرای خیابانی و تامین مالی مطمئن از سوی دولت به یک پروفایل قابل دسترس تبدیل شده است. سینمای یونان نیز به یک برند جهانی تبدیل شده آن هم به دلیل حضور فزاینده در جشنواره‌های بین‌المللی.
این موفقیت‌ها نشان می‌دهد که یونان باید به بهره برداری از صنایع خلاق به بهترین نحو ممکن ادامه دهد. یونان حضور فعال و در حال توسعه‌ای در زمینه‌های تبلیغات، معماری و هنر، طراحی، چاپ و نشر و سرگرمی دارد.
بر اساس آمارهای آنکتاد ، درآمد حاصل از همه بخش‌های خلاق و فرهنگی یونان در سال 2003 مجموعا به 7 میلیون یورو رسیده است. به منظور حمایت از این رشد، کمیسیون اروپا برنامه اروپای خلاق 2014 تا 2020 را راه اندازی کرده تا در تامین مالی فعالیت‌های بخش‌های خلاق و فرهنگی مشارکت داشته باشد.
چیزی که همه شرکت کنندگان در کنفرانس اقتصاد خلاق بر سر آن توافق داشتند این بود: این ضروری است که همه کشورها از مزیت صنایع خلاق خود استفاده کنند و سهم خود را در تقویت این صنایع انجام دهند. این حمایت به ایجاد محیطی کمک خواهد کرد که ارزش اقتصادی و اجتماعی صنایع خلاق و فرهنگی را به رسمیت خواهد شناخت و زمینه لازم برای رشد باثبات را فراهم خواهد کرد.
منبع: اقتصادخلاق
