پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
آموزش و پرورش رکن اساسی توسعه است. آموزش افراد نوعی سرمایه گذاری ملی است و هر کشوری که در این راه تلاش بیشتری نماید از رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی بیشتری در آینده برخوردار خواهد شد. سرمایه انسانی که در نتیجه آموزش حاصل می شود از مهمترین عوامل رشد و توسعه اقتصادی است. در حقیقت می‌توان گفت منابع انسانی پایه های اصلی ثروت ملتها را تشکیل می دهد، سرمایه و منابع طبیعی عوامل تبعی تولیدند در حالی که انسان‌ها عوامل فعالی هستند که سرمایه ها را متراکم می سازند و توسعه ملی را به جلو می برد. کشوری که نتواند مهارتها و دانش مردمی را توسعه دهد و از آن در اقتصاد ملی به نحو مؤثری بهره برداری نماید، قادر نخواهد بود هیچ چیز دیگری را توسعه دهد.
آموزش و پرورش به عنوان عنصر مهم انسان ساز که شرایط ایجاد جامعه متعالی را ایجاد می نماید در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مورد تاکید قرار گرفته است. بند دوم اصل سوم مقرر می دارد: «دولت موظف است همه امکانات خود را در مورد آموزش و پرورش رایگان برای همه در تمام سطوح و تسهیل و تعلیم آموزش عالی به کاربرد. » همچنین اصل سی ام قانون اساسی ایران می گوید: « دولت موظف است وسایل آموزش و پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سرحد خود کفایی کشور به صورت رایگان گسترش دهد.» همچنین سند تحول راهبردی آموزش و پرورش (مصوب ۱۳۸۹) نیز مدرسه در افق چشم انداز را «برخوردار از بهره ی فناوری آموزشی در سطح معیار؛ با توجه به طیف منابع و رسانه‌های یادگیری (اعم از مصنوع و غیر مصنوع)» دانسته است. در «هدف کلان اول» این سند بخش «تنوع بخشی به محیطهای یادگیری در فرایند تربیت رسمی و عمومی» در راهکار 2/2 تصریح شده: «تقویت و غنی سازی واحد اطلاعات و منابع یادگیری در سطح مدرسه با بهره گیری از فناوری‌‌های جدید»
در اینراستا ذیل «هدف کلان سوم» بخش «بسط عدالت در دسترسی به فرصت‌های تربیتی برخوردار از کیفیت، برای آحاد جمعیت لازم‌التعلیم کشور» دو راهکار زیر ارایه شده است:
- راهکار 5/9- تعمیم سواد رایانه ای مربیان و توسعه‌ی بهره برداری از فناوری‌‌های آموزشی نوین، جهت اثر بخش کردن فرایند یاددهی یادگیری
- راهکار 6/9- توسعه ی ضریب نفوذ اینترنت و اینترانت با اولویت پرکردن شکاف دیجیتالی در چارچوب نظام معیار اسلامی
آموزش‌الکترونیکی که شاخه‌ای از صنایع فرهنگی (صنایع خلاق) به شمار می‌آید، امروزه در جهان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. اگر نگاهی به تعداد همایش‌های بین‌المللی برگزار شده و تنوع شرکت‌کنندگان در این همایش‌ها (دستگاه های حکومتی، تولید کنندگان محتوا، اپراتورهای مخابراتی، شرکتهای آی تی و نرم افزاری و …) بیاندازیم، به اهمیت این صنعت چه از دید نتایج آموزشی و چه از دید بازار و درآمدزایی آن پی خواهیم برد.
آموزش الکترونیک، صنعتی است که باتوجه به فناوری‌محور بودن و بین‌رشته‌ای بودن آن، می‌تواند توسعه اشتغال و درآمدزایی خوبی را برای کشور به همراه داشته باشد و در ضمن مانند سایر صنایع خلاق، نیاز به سرمایه گذاری در این بخش بسیار کمتر از صنایع دیگر است.
در سال 2010 ارزش بازار محصولات یادگیری الکترونیک در کل جهان بالغ بر 32.1 میلیارد دلار بوده است. بر پایه رشد 9.2 درصدی، ارزش این بازار تا سال 2015 بالغ بر 49.9 میلیارد دلار خواهد بود.
طبق این گزارش امریکای شمالی شامل ایالات متحده و کانادا بیشترین خرید محصولات و خدمات این صنعت را تا سال 2015 خواهند داشت. در سال 2010 اروپای غربی دومین بازار بزرگ برای این محصولات بود. در واقع دو منطقه‌ی اروپای غربی و امریکای شمالی بالغ‌ترین بازار یادگیری الکترونیک را دارا هستند و به دلیل رشدیافتگی این صنعت در این مناطق، هم‌اکنون سرعت رشد پایینی در حدود (به ترتیب) 6.7 و 4.2 دارند.
آهنگ رشد در برخی کشورهای اروپایی بسیار بیشتر از متوسط رشد جهانی است. برای مثال لهستان، جمهوری چک و مجارستان رشد بالای 20درصد را دارند و رومانی بالاترین میزان سرعت رشد را در منطقه داراست(در حدود 40 درصد). در این میان آسیا رشد چشمگیر 28.4 درصد را دارد و وجود فرصت‌های کسب درآمد در بعضی از کشورهای آسیایی باعث جذب سرمایه‌گذاران و تامین‌کنندگان از تمام نقاط جهان شده است. تا سال 2015، آسیا دومین منطقه جهان به لحاظ حجم بازار خواهد بود و اروپا جای خود را به آسیا خواهد داد. هند بالاترین میزان رشد را در این منطقه به خود اختصاص داده است و کشورهای چین و مالزی در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
البته کره جنوبی با وجود اینکه بازاری بسیار بالغ و توسعه‌یافته دارد اما هنوز رشدی معادل 12.9 درصد را تجربه می‌کند؛ با این حال این نرخ رشد در مقایسه با بعضی از کشورهای آسیایی رنگ می‌بازد. خاورمیانه و افریقا در بلند مدت فرصت‌های درآمدی مهمی را برای سرمایه‌گذاران و تولیدکنندگان ایجاد خواهند کرد.
سال 2013 فقط نرم‌افزارهای متن باز حدود 12 میلیارد دلار بر بخش آموزش الکترونیکی در آمریکا سرمایه‌گذاری کردند و این قبیل سرمایه‌گذاری‌ها بهانه‌ای شد تا عده‌ای سال 2014 را سال تصمیم‌گیری جدی بر آموزش الکترونیکی بنامند. بسیاری از منحنی‌های رشد در زمینه سرمایه‌گذاری و کاربری در آموزش الکترونیکی هم سال 2014 تا 2016 را نشانه گرفته‌اند. پیش‌بینی شده تا سال 2025، 85 درصد از آموزش‌ها در جهان به‌صورت الکترونیکی باشد.
همه ی افراد جامعه از بدو تولد به آموزش نیاز دارند. اما مخاطب اصلی حوزه ی «محتوای الکترونیکی آموزش» کودکان، نوجوانان و جوانان جامعه هستند. دانش آموزان و دانشجویان مقاطع مختلف تحصیلی به عنوان منبع مکمل یا جایگزین از آموزش های الکترونیکی بهره می‌برند. بزرگسالان از جمله فعالان در مشاغل مختلف نیز برای آموزش‌های تکمیلی و ضمن خدمت از این گونه از محتوای دیجیتال بهره می برند.
با توجه به لزوم تولید و توسعه‌ی محتوای فارسی و بومی آموزش الکترونیک در سطوح مختلف، قطعا نقش تولید ملی در پیشرفت این حوزه از صنایع فرهنگی بی بدیل خواهد بود. دستیابی به تکنیک های فنی تولید و ارایه‌ی محتوای آموزشی در کنار توجه به تکنولوژی آموزش و نوآوری‌های حوزه‌ی یادگیری-یاددهی این صنعت را در زمره فعالیت‌های دانش بنیان قرار می دهد.
