پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
به گزارش فناوری فرهنگی، لوازم‌التحریر و نوشت‌افزاری که کودکان استفاده می‌کنند دقیقاً مانند اسباب‌بازی‌ها و وسایل دوست‌داشتنی‌شان است، پس اینکه در کجا و چگونه ساخته و چه تصویری بر آن حک شده و چه پیامی به کودکان ما منتقل میشود، بسیار اهمیت دارد.
لوازم‌التحریر به‌عنوان ابزاری که دانش‌آموزان بیشترین ارتباط را با آن دارند، تاثیر انکارنشدنی بر روح، روان و شیوه نگرش آنان به زندگی می‌گذارد.
عرضه لوازم‌التحریر به ویژه در هنگام بازگشایی مدارس، فرصت اقتصادی و فرهنگی را برای کشور پدید می‌آورد اما این فرصت متاسفانه با جولان تولیدات کشورهای خارجی و هجوم شخصیت‌های غربی چون باربی، بن‌تن، سیندرلا به تهدید تبدیل شده است. ورود بدون حصار لوازم‌التحریر خارجی با تصاویری از قهرمانان تخیلی غرب نه تنها تولید داخلی را تحت‌الشعاع قرار داده، بلکه اذهان پاک کودکان و نوجوانان ما را تهدید و تسخیر می‌کند.
در کشوری مانند ایران، که دارای چارچوب و قواعد ارزشی، اخلاقی و معنوی است، متاسفانه برخی از لوازم‌التحریر موجود با طرح‌ها، نقش‌ها و تصاویری عرضه می‌شوند که هیچ سنخیتی با مفاهیم ارزشی جامعه ندارد.
تعبیر دیگر توزیع و فروش لوزام‌التحریر قاچاق، اقتصاد و فرهنگ را توامان با یکدیگر به قربانگاه برده است و علی‌رغم تاکید بسیاری از کارشناسان و صاحب‌نظران بر لزوم مهار و کنترل این عارضه، در طول سالیان اخیر همچنان این تهدید احساس میشود و گویی مسئولان نتوانستند بصورت ریشه‌ای بر این معضل غلبه و آن را حل و فصل کنند.
لوازم‌التحریر می‌تواند یک ابزار تبلیغاتی فرهنگی محسوب شود، اما متاسفانه واردات لوازم‌التحریر خارجی موجب شد تا بازار این کالاها پر از محصولاتی باشد که نمادهای غیرایرانی و غیراسلامی در آنها دیده میشود.
اینکه به چه علت با وجود تاکید همیشگی مقام معظم رهبری بر اقتصاد مقاومتی و حمایت از تولیدات داخلی، لوازم‌التحریر خارجی در ویترین فروشگاه‌ها به تولیدکنندگان ما دهن‌کجی می‌کند، سوالی است که باید از مسئولان و دولتمردان پرسیده شود. تنوع در تولید لوازم‌التحریر عامل جذب کودکان
نوشت‌افزار دانش‌آموزان به عنوان ابزار اصلی در نگارش محتواهای درسی، همواره مورد توجه دانش‌آموزان و خانواده آنها قرار دارد و داشتن کیفیت، شکل و شمایل مطلوب و متناسب با روحیات دانش‌آموزان، شاخصه اصلی انتخاب و خرید آن است.
به دلیل اینکه لوازم‌التحریر به‌عنوان یک کالای فرهنگی به حساب می‌آید، هرگز نمی‌توان از تاثیرگذاری طرح‌ها‌و تصاویر نقش بسته بر قامت لوازم‌التحریر غفلت و آن را کتمان کرد.
تکراری بودن طرح‌های ایرانی در لوازم‌التحریر متاسفانه منجر به استقبال دانش‌آموزان و خانواده‌ها برای خریداری لوازم‌التحریر با طراحی غربی شده، که در این زمینه باید با یک برنامه‌ریزی دقیق استفاده از لوازم‌التحریر با عکس‌های قهرمانان مجموعه‌های تلویزیونی خارجی و نشانه‌های فرهنگی بیگانه خداحافظی کرد.
ویترین پر نقش و نگار قهرمانان مخرب خارجی برای کودکان
اگر خوب به دانش‌آموزان و کودکانی که هر روز در کوچه‌های شهر همراه با جست‌وخیز به سوی مدرسه می‌دوند دقت کنیم، درمی‌یابیم که لباس، کیف، کفش، دفتر ، خودکار و حتی لیوان‌های شخصی‌شان محل خودنمایی قهرمانان کارتون‌های هالیوودی شده است، این یعنی تسخیر فرهنگ و بازار ایرانی توسط غرب.
لوازم‌التحریر و نوشت‌افزاری که کودکان استفاده می‌کنند دقیقاً مانند اسباب‌بازی‌ها و وسایل دوست‌داشتنی‌شان است که وقت زیادی را با آن می‌گذرانند، کودکان این وسایل را شخصی می‌دانند به گونه‌ای که برای حفظ آن اسم خود را با برچسب و یا روش‌های دیگر بر آن می‌زنند، پس تمامی ابعاد نوشت‌افزار مهم است، اینکه چه تصویری بر آن حک شده و چه پیامی به کودکان ما منتقل میشود بسیار اهمیت دارد.
تصاویر لوازم‌التحریر ماندگاری بالایی در ذهن کودکان دارد و دانش‌آموزان به طور غیرارادی با تصاویری که در ذهن آنها نقش می‌بندد ارتباط برقرار می‌کنند. نامناسب بودن این تصاویر عواقب سویی برای کودکان به دنبال دارد، نباید فراموش کنیم چاپ تصاویر شخصیت‌های منفی و خشن انیمیشن‌ها و بازی‌های کارتونی بر روی لوازم‌التحریر، تاثیر منفی روی رفتارهای اجتماعی کودکان می‌گذارد، به ویژه زمانی که شخصیت‌هایی مثل انگری برد و بن‌تن پسران خردسال ما را به خشونت دعوت می‌کنند و باربی‌های غربی دختران را به عفاف و حیا بی‌اعتنا ساختند.
کودکی که هر روز از لوازم‌التحریری استفاده می‌کند که عکس باب اسفنجی دارد، آن هم باب اسفنجی با شخصیتی بسیار مخرب که حتی در کارتون‌های این شخصیت ازدواج همجنس‌بازان تبلیغ میشود، غیرارادی در مسیر زندگی غربی پا گذاشته است و مسئولیت این با مسئولان و خانواده‌هاست؛ زیرا کودکان در این امر کمترین قدرت انتخاب را دارند، آنان تنها مجذوب شخصیت‌هایی شدند که برای‌شان جایگزین طراحی نشد.
جنگ نابرابر فرهنگ و اقتصاد
در گذر از فروشگاه‌های عرضه لوازم‌التحریر اگرچه کم اما خانواده‌هایی پیدا می‌شوند که با حساسیتی خاص طرح و نقش محصولات را بررسی کرده و به دنبال محصولاتی با هویت ایرانی اسلامی هستند.
این خانواده‌ها جذب ویترین بعضاً خلوت محصولاتی چون جناب‌خان، شکرستان و شهرموش‌ها می‌شوند و در برابر تمایل کودکان به شخصیت‌های چون سیندرلا و بن‌تن مقاومت می‌کنند.
اما در تب و تاب خرید این لوازم، قیمت به عنوان فاکتور مهم ممکن است خانواده‌ها را به برآوردن تمایل کودکان‌شان وادارد، اگرچه خود از انتخاب شخصیت‌های بیگانه ناراضی‌اند ولی توان اقتصادی‌شان اجازه نمی‌دهد کالای ایرانی بخرند.
مردم علی‌رغم آن که علاقه دارند برای فرزندان‌شان لوازم ایرانی بگیرند، با توجه به اختلاف قیمت زیاد آن نمی‌توانند از این محصولات استفاده کنند. در خانواده‌های با حقوق کارمندی و درآمد نه چندان بالا، خرید لوازم مدرسه یکی از دغدغه‌هاست خصوصاً اگر خانواده‌ای دارای چند فرزند باشد، در میزان خرید و کیفیت خرید خود باید برخی محدودیت‌ها را اعمال کند.
اعمال این محدودیت‌ها زمانی افسوس دارد که انتقال میلیون‌ها ریال از سرمایه ایران به کشورهای خارجی را در پی داشته باشد، اگر ما پنج میلیون دانشجو و دانش‌آموز در کشور داشته باشیم و هر کدام ۲۰ هزار تومان از لوازم‌التحریر و کالاهای خارجی مصرف کنند، تصور اینکه چند میلیارد دلار ارز از کشور خارج میشود تاسف‌برانگیز است.
با واردات بی‌رویه لوازم‌التحریر توانی برای رقابت تولیدکنندگان داخلی باقی نماند
مهرداد علمی رییس اتحادیه لوازم‌التحریر بابل در گفت‌وگو با خبرنگار ما اظهار کرد: هر کالایی که تولید میشود باید نسبت به قیمت جهانی مزیت داشته باشد، که این امر نشان‌دهنده اهمیت تولیدکننده به مصرف‌کننده است؛ یعنی باید کالایی که ما در داخل تولید می‌کنیم قیمت تمام شده‌اش برای مصرف کننده معقول باشد.
وی افزود: واردات از دیگر فاکتورهای مهم و رقابتی در تولید محصولات به ویژه لوازم‌التحریر است، که باید به درستی مدیریت و به میزان معقول انجام شود، ورود کنترل شده محصولات خارجی نخست باعث ارتقای تولیدکننده داخلی در رقابت با آنان میشود و مزیت دیگر آن کاهش قیمت‌ها در بازار است.
رییس اتحادیه لوازم‌التحریر بابل ادامه داد: ارتقای تولید و کاهش قیمت تنها توسط تولیدکنندگان محقق نمی‌شود، بلکه دولت باید با استفاده از اهرم‌هایی مانند کنترل واردات و تعرفه، که بر اجناس وارداتی تعیین میشود، از تولید داخلی حمایت کند. این تعرفه‌ها نباید به گونه‌ای وضع شود که قیمت محصولات خارجی با قیمت تمام شده محصولات داخلی تفاوتی نداشته باشد و یا گاهی کمتر شود، در این حالت تولیدکننده دیگر امکان رقابت و تولید نخواهد داشت، واردات بی‌رویه لوازم‌التحریر توانی برای رقابت تولیدکنندگان داخلی نگذاشت.
وی تصریح کرد: شرکت‌های صادرکننده لوازم‌التحریر بسیار قوی هستند و حتی تولیدات آنها در حجم صادرات انجام میشود، این حجم از تولید برای تولیدکنندگان داخلی مانعی ایجاد می‌کند، آنان در واقع در مسابقه‌ای نابرابر حضور دارند.
علمی با تاکید بر لزوم حمایت از تولیدکنندگان داخلی گفت: در همه دنیا تولیدکننده داخلی مورد حمایت قرار می‌گیرد، اما متاسفانه در ایران این حمایت‌ها انجام نمی‌شود و به همین علت در عرصه تولید از کشورهای خارجی عقب هستیم، عدم حمایت‌ها به گونه‌ای است که تولیدکننده انگیزه‌ای ندارد.
وی افزود: به دلیل فراهم نبودن زیرساخت‌های اقتصادی و عدم حمایت‌های لازم، تولیدکنندگان لوازم‌التحریر مجبورند با سرمایه بخش خصوصی فعالیت کنند، آن‌هم در شرایطی که بانک‌ها به جای کمک وام‌هایی با بهره‌های آنچنانی می‌دهند.
این فروشنده لوازم‌التحریر خاطرنشان کرد: تولیدات هرچند ناچیز در داخل انجام میشود، اما با قاچاق و واردات جنس مشابه خارجی تولیدکنندگان تنها ضرر می‌کنند، این تولیدکننده‌ها به سختی برای بقای خود می‌جنگند در صورتی که از کیفیت مناسبی نیز برخوردارند. در واقع کیفیت، دست تولیدکننده است و اگر شرایط و حمایت لازم صورت بگیرد، تولیدکنندگان ایرانی کالاهای با دوام و باکیفیتی را می‌سازند.
وی ادامه داد: اما متاسفانه کالاهای چینی به دلیل تولیدات در حجم بالا و قیمت پایین، بر کیفیت نیز تمرکز کرده‌اند و کار را بر تولیدکننده داخلی سخت‌تر ساختند. از نظر قیمت، کالاهای اروپایی به صرفه نیستند زیرا بسیار گرانند، در واقع رقابت اصلی با محصولات چینی است.
علمی یادآور شد: در بعد فرهنگی نیز متاسفانه ما عقب ماندیم، خلق شخصیت‌های مناسب ایرانی می‌تواند در ارتقای فرهنگ به ویژه در کودکان موثر باشد، اما شخصیت‌هایی که در بازار لوازم‌التحریر ایرانی می‌بینیم جذاب نیستند و حتی ما را به عنوان فروشنده جذب نمی‌کنند، باید توجه کنیم که شخصیت‌سازی کار تولیدکننده نیست بلکه متولیان فرهنگی باید شخصیتی را خلق و زمینه آن را درجامعه ایجاد کنند تا مورد استقبال قرار گیرد، روالی که در سراسر جهان وجود دارد.
وی ادامه داد: اگرچه در چند سال اخیر مردم به خرید محصولات داخلی گرایش پیدا کردند، اما خیلی چشمگیر نیست چرا به این دلیل که مصرف‌کننده همواره به دنبال بهترین کالا با مناسب‌ترین قیمت است و باتوجه به اینکه وضعیت اقتصادی مردم در این چند سال ضعیف شده، بازار لوازم‌التحریر داخلی نیز متاثر از این شرایط است.
رییس اتحادیه لوازم‌التحریر بابل در پایان گفت: امیدوارم مسئولان مشکلات اقتصادی را حل کنند و با حمایت از تولیدکننده داخلی امکان عرضه محصولاتی با قیمت کمتر را فراهم سازند.
مسئولان از اقتصاد مقاومتی دم می‌زنند، اما خود به آن عمل نمی‌کنند
حسین مهدی‌زاده فروشنده لوازم‌التحریر در گفت‌وگو با خبرنگار ما اظهار کرد: بخش عمده‌ای از لوازم‌التحریر موجود در بازار خارجی است و تولیدات داخلی سهم ناچیزی در بازار کشور خودمان دارند، در واقع نزدیک به ۷۰ درصد محصولات خارجی و وارداتی هستند.
وی افزود: کالا و لوازم‌التحریر چینی در بازار ایران غلبه دارد زیرا هم از لحاظ قیمت و هم تنوع برای مصرف کننده دارای مزیت است و این طبیعی است که چنین محصولاتی را بخرند. با توجه به اینکه محصولات ایرانی بسیار کم تولید می‌شوند و در بازار موجود نیست.
این صاحب فروشگاه لوازم‌التحریر ادامه داد: هرچند ما شاهد کمپین‌های مردمی در راستای خرید کالای ایرانی هستیم، اما وقتی مقدار این تولیدات بسیار کم است اتفاق خاصی در این زمینه نمی‌افتد، این به دلیل کم‌کاری مسئولان است که تنها شعار می‌دهند، مسئولان ما دم از اقتصاد مقاومتی می‌زنند اما خود به آن عمل نمی‌کنند برای مثال تلفن همراه غیرایرانی را استفاده می‌کنند.
مهدی‌زاده تصریح کرد: مسئولی که خود به اقتصاد مقاومتی عمل نمی‌کند چه انتظاری از مردم دارد، ما در زمینه تولیدات داخلی ضعیف عمل کردیم و به همین دلیل زیرساخت‌ها مشکل دارند، در صورتی که اگر در این زمینه موفق عمل کنیم مردم مشتاق هستند و به خرید کالای ایرانی تمایل دارند.
وی افزود: در بحث تولید باید به ابعاد مختلف آن از جمله، قیمت، بسته‌بندی، طراحی، تنوع و کیفیت نیز توجه کنیم، متاسفانه تولیدات داخلی از این جهت که هزینه تمام شده خود را کاهش دهند و بتوانند با محصولات وارداتی رقابت کنند در بحث طراحی، بسته‌بندی و تنوع ضعیف عمل می‌کنند، البته کیفیت محصولات ایرانی قابل رقابت و مقایسه با محصولات وارداتی است. در واقع اگر تولیدات داخلی ما در حجم انبوه انجام شود، توان رقابت را دارد که این امر با حمایت کافی و فراهم کردن شرایط توسط مسئولان میسر میشود.
این فروشنده در پایان گفت: رونق اقتصادی و بازار لوازم‌التحریر به همت مسئولان بستگی دارد، ما باور داریم که باید مبادلات دو سویه باشد، هم واردات در اندازه‌ای مشخص انجام شود و هم محصولات ما با حمایت مسئولان امکان صادر شدن را داشته باشند، این امر با دوری مسئولان از شعارزدگی و اقدام درست تحقق خواهد یافت.
تکیه بر پشتوانه فرهنگی راه مقابله با هجوم لوازم‌التحریر خارجی است
محسن جلیلی صاحب فروشگاه لوازم‌التحریر و نوشت‌افزار درگفت‌وگو با خبرنگار ما اظهار کرد: بازار لوازم‌التحریر مانند دیگر بازارهای کشور از وجود کالاهای خارجی پر شده است به ویژه محصولات چینی که قیمت مناسبی برای خریداران ارائه می‌دهد.
وی افزود: متاسفانه نوشت‌افزار ایرانی کیفیت و تنوع زیادی ندارد، تولیدات داخلی ما در حال حاضر برای کودکان و دانش‌آموزان جاذبه ندارد، به همین دلیل حتی با وجود نگاه منفی به کالای چینی باز هم مردم مجبور به خرید آن هستند.
این فروشنده بابلی ادامه داد: البته اخیراً با توجه به برنامه‌های تلویزیونی که به حمایت از تولیدات داخلی می‌پردازند، مردم نیز پیگیر محصولات ایرانی شدند و اشتیاق نشان می‌دهند، خوشبختانه در زمینه دفتر بیشتر محصولات ایرانی است، اما باز هم با تصاویر قهرمانان خارجی.
وی تصریح کرد: این امر به علت عدم خلق شخصیت و یا شناساندن قهرمانان ملی و مذهبی ما به کودکان و دانش‌آموزان است، کودکان جذب شخصیت‌های مانند دارا و سارا که حتی در دوره خود نیز مطرح نبود نمی‌شوند، آن هم زمانی که سیل عظیمی از شخصیت‌های کارتونی و قهرمانان از سوی غربی‌ها برای‌شان خلق میشود.
جلیلی حمایت از تولیدکنندگان را وظیفه مسئولان دانست و خاطرنشان کرد: مسئولان موظفند در این زمینه اقدام کنند، مگر ما در فرهنگ خود قهرمانان و شخصیت‌هایی مانند پیامبران، آرش کمانگیر، رستم را نداریم که کودکان ما مورد هجوم این بیگانگان قرار می‌گیرند، در این زمینه کم‌کاری شد، اما اگر اقدام درستی انجام شود کودکان نیز به شخصیت‌های محبوب ایرانی گرایش پیدا می‌کنند، مگر نبود شخصیت جناب‌خان در خندوانه که عروسک و لوازم‌التحریر آن بسیار مورد استقبال قرار گرفت ولی این حمایت‌ها ادامه پیدا نکرد.
وی در پایان گفت: بازار لوازم‌التحریر در واقع به اقدامی فرهنگی نیاز دارد، اگر متولیان فرهنگی کشور بر روی هنرمندان، نویسندگان، انیماتورهای جوان سرمایه‌گذاری کنند تا آنان شخصیت‌هایی محبوب را بسازند، گام نخست را در این زمینه برداشتند، باید توجه کنیم که تکیه بر پشتوانه فرهنگی راه مقابله با هجوم لوازم‌التحریر خارجی است و ما با تکیه بر پشتوانه فرهنگی می‌توانیم از هجمه لوازم‌التحریر خارجی در امان باشیم، این امر مزیت‌های اقتصادی هم برای کشور به همراه دارد، تنها با اقدام مسئولان این روند باید بهبود پیدا کند وگرنه مردم برای خرید کالای ایرانی تمایل دارند.
لوازم‌التحریر ایرانی از نگاه مصرف‌کنندگان
فرزانه جواهری(مدرس قرآن): در سال‌های اخیر تلاش خوبی برای تولید لوازم‌التحریر ایرانی انجام شده که از جذابیت‌های کافی برای کودکان نیز برخوردار است.
زینب سادات‌الشریعه(خانه‌دار): آنقدر وسایل خارجی در بازار کتاب و نوشت‌افزار است که ایرانی به چشم نمی‌آید باید جلوی ورود به کشور را گرفت.
علی بسطامی(معلم): چرا در نمایشگاه‌ها و رسانه‌ها محصولات خارجی تبلیغ و عرضه میشود آن‌هم در سال اقتصاد مقاومتی وقتی این رویکرد وجود دارد مصرف‌کننده در مغازه ها هم به‌دنبال آن است.
ظرفیت بازار تولید و عرضه لوازم‌التحریر در ایران:بر اساس آنچه فعالان بخش تولید و توزیع لوازم‌التحریر می‌گویند، در گروه اصلی لوازم‌التحریر، ایران توان صددرصدی تامین نیازهای بازار را با بالاترین کیفیت دارد و حتی در صورت حمایت می‌تواند به عنوان صادرکننده‌ای قابل اعتماد در منطقه شناخته شود، اما به دلیل عدم توجه به ظرفیت‌ها و واردات بی‌رویه که تناسبی با امکانات داخل کشور ندارد، صنعت لوازم‌التحریر ما رونقی ندارد، متاسفانه با وجود ظرفیت خودکفایی ایران در تولید لوازم‌التحریر به علت بی‌توجهی‌ها تقریبا ۶۰ درصد از بازار چهارهزار میلیارد تومانی کشورمان به دلیل واردات بی‌رویه در اختیار تولیدکنندگان خارجی است.
بنابراین لازم است مسئولان برای کنترل بازار و کاهش سهم فروش خارجی‌ها، بر واردات نظارت داشته باشند و آن را کاهش دهند، برخورد دقیق و کنترل کارشناسی مسئولان گمرک یکی از مهم‌ترین راهکارهای کنترل واردات کالاهای بی‌کیفیت به بازار است، باید واردات نظام‌مند و با تنظیم شاخص‌هایی در بحث کیفیت، سلامت و محتوا سخت‌گیری شود، همچنین در محصولاتی که تولید داخلی باکیفیت وجود دارد، محصولی وارد نشود که این امر برنامه ریزی هدفمندی را در حوزه واردات می‌طلبد.
در مقوله فرهنگ‌سازی نیز در صورت برنامه‌ریزی مدون و اصولی، آگاهی‌بخشی و اطلاع رسانی اثربخش قادر خواهیم بود نگاه افکار عمومی جامعه را به اهمیت خرید تولید کالاهای ایرانی تغییر دهیم و در چنین شرایطی نه تنها شاهد اشتغالزایی هر چه بیشتر خواهیم بود، بلکه از محل صادرات لوزام‌التحریر تولید داخل نیز صرفه اقتصادی می‌بریم.
به گزارش بلاغ، باید به خاطر داشته باشیم زمانی که ما تولیدات محتوایی نداشته باشیم و منفعلانه عمل کنیم، این سفره خالی می‌ماند و هرچیزی ممکن است وارد این سفره شود، این در حالی است که در فرهنگ باید آنقدر زمینه‌سازی می‌کردیم که اگر یک روز کودکی مطالبه‌اش این باشد که دفتر و لوازم‌التحریری داشته باشد که عکس شهدا و یا رویکرد ایرانی اسلامی با نگاه به همه آنچه در تاریخ، فرهنگ و مذهب ما وجود دارد، روی آن نقش بسته است به خوبی آن را پذیرا شود.
منبع:تنکابن24
