پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
یوز
پارسی جو
پارسیک
سلام
جس جو
ریسمون
فایاب و…
اینها نام آشناترین جستجوگران وطنی هستند که قرار بود سفارشات جامعه ایرانی را در دنیای مجازی دریافت کرده و به سرانجام برسانند. موتورهای جستجویی که الآن یا از حرکت باز ایستاده اند یا با سرعتی ملایم در شیبِ تندِ رقابت های اینترنتی مشغول حرکتند.
چندسالی است به سفارش دولت های مختلف توسط شرکتها موتور های جستجویی توسط وزیر وقت افتتاح شده و پس از چندی از دایره رقابت خارج و به فراموشی سپرده میشود. تا اینکه احیاناً دولت بعدی همین پروژه را سرِ دست گرفته و با اضافه نمودن گزینههایی در موتور جستجو، مراسم افتتاح را از سر گرفته و سپس همان رقابت و همان فراموشی.
عدهای معتقدند عدم وجود امکاناتی نظیر گوگل ادسنس یا… در جستجوگران ایرانی موجب عدم اقبال به این موتورهای جستجو شده است. اما باید توجه داشت که امکانات فوق و برخی امکانات دیگر در کشور ما قابل استفاده نیستند. و در عین حال باز هم گوگل در ایران حرف اول را می زند.
با استفاده از موتور جستجوی گوگل سود مالی عاید جامعه ایرانی نمیشود. تبعات امنیتی این مسئله هم نیز هنوز از سوی آنها یا بطور کامل پذیرفته نشده و یا جدی گرفته نشده است. پس چرا با وجود مطلوبیت موتورهای جستجوی ایرانی چه از نظر کیفی و چه از نظر فنی، شهروندان جامعه مجازی ایران، حاضر به استفاده از این دستاوردهای بومی نشده اند؟
پاسخ این سوال را باید در سرفصلهای متعددی جستجو کرد.
غیر از اینکه تمایلِ جامعه یِ ایرانی، اعم از مسئول و غیر مسئول، همیشه به سمت استعمال دستاوردها و دست ساز های غیر بومی بوده است، می توان به این نکته نیز اشاره کرد که ایرانی ها مانند همیشه دیر به فناوری ها واکنش نشان داده اند. اگر از همان روزهای اول به جای بدبینی به دنیای اینترنت و جهان مجازی، نسبت به شناخت صحیح و دقیق این پدیده دست به کار شده و دستاوردهای متناسب با فرهنگ ایرانی-اسلامی را جایگزین کرده بودند الآن شرایط به گونه دیگر و امیدوارانه تری بود.
یکی از دلایل افزایش استفاده کاربران از گوگل در سالهای اخیر، ساخت مرورگر قدرتمند کروم و همچنین افزدون امکان جستجوی مستقیم در نوار آدرس آن است. یکی از اشکالات جویشگرهای وطنی، عدم داشتن یک مرورگر همنامِ مستقل است. این غفلت در عدم مراجعه کاربران ایرانی به جویشگرهای کشورشان تأثیرگذار بوده است. هر چه دسترسی کاربر به رسیدن به جوابی که حالا دغدغه ی ذهنی اش شده آسان تر باشد، آمار مراجعه به موتور های جستجویی که به فکر سهولت دسترسی بوده اند، بیشتر خواهد شد. همچنین با گسترش تلفنهای همراه هوشمند نیاز کاربران برای جستجوهای اینترنتی بالاتر رفته و طبعا وجود مرورگرهای مبتنی بر سیستم عامل این گوشی ها بیش تر احساس می شود.
راهکار دیگری که هم می تواند تبعات امنیتی استفاده از موتورهای جستجوی غیربومی را رفع کند و هم اینکه موجب افزایش استفاده کاربران از جویشگرهای ملی شود این است که، ، دولت این امکان را خواهد داشت که مجموعه های تحت امر خود را به استفاده از جویشگرهای وطنی ملزم کند. دولت می تواند مجموعه ی مرورگر ها و نرم افزارهای وابسته ی تولیدی را در قالب بسته ای پیشنهادی یا الزامی به ادارات، مدارس، آموزشگاهها، مراکز آموزش عالی و دیگر نهادهای تحت امرش عرضه کند.
متأسفانه تولیدات ملی، همیشه با دو مشکل عمده و مهم و تأثیرگذار “توزیع” و ” تبلیغ” دست و پنجه نرم می کنند. شاید تعجب آور باشد اما بسیاری از کاربران حرفه ای اینترنت هنوز از وجود جویشگرهای بومی مطلع نیستند! و وقتی برای آنها از وجود این جویشگرها سخن گفته می شود هنوز در فضای سالهای قبل و تعطیلی یا مشکلات عمده ی این موتورهای جستجو سیر می کنند؛ غافل از اینکه برخی از همین جویشگرها، در حال حاضر، از نظر فنی و از نظر پشتیبانی صفحات اینترنتی حرف هایی برای گفتن دارند. چه خوب بود اگر موتورهای جستجوی امتحان پس داده ی ایرانی که احتمال اقبال به آنها بین کاربران وطنی وجود دارد از این سکوت خبری و رسانه ای بیرون آمده و با تبلیغاتِ درستِ خصوصاً تلویزیونی نام خود را به گوش مخاطب ایرانی رسانده و طعم یک بار امتحان را به آنها بچشاند. مطمئنا با شیوه ی درست تبلیغ و توزیع مناسب این دستاوردها آینده ی خوبی در انتظار جویشگرهای ملی خواهد بود. آن وقت است که نگرانی ها و حتی اعتراضات بابت راه اندازی شبکه ملی اطلاعات مرتفع خواهد شد.
نویسنده: محمدهادی باقری
