پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
به گزارش فناوری فرهنگی، در پی موفقیت پی‌نماهای سوپرمن، مدیران شرکتی که بعدها دی‌سی کامیکس نام گرفت، بر آن شدند تا ابرقهرمانان بیشتری به عناوین پی‌نماهایشان بیفزایند. در نتیجه باب کین[۱] به همراه دوست و همکارش بیل فینگر[۲] به طراحی شخصیت جدیدی با نام بت‌من[۳] مشغول شد و این دو با همکاری هم توانستند در سال ۱۹۳۹ برای اولین بار در سری ۲۷ کتاب پی‌نماهای کاراگاهی[۴] از این ابرقهرمان رونمایی کنند. از نام‌های مستعار این شخصیت می‌توان شوالیه‌ی تاریکی، مرد خفاشی، شوالیه‌ی گاتهام، مبارز شنل‌پوش، بزرگ‌ترین کارآگاه دنیا را نام برد. بت‌من توانایی‌های منحصر به فرد فراوانی نیز دارد که از میان آنها می‌توان به توانایی‌های زیر اشاره کرد:
- نبوغ فکری
- قدرت، انعطاف، استقامت و ورزیدگی بالا
- تبحر در کاراگاهی
- تبحر در استتار و غافلگیری
- استاد هنرهای رزمی و مبارزات تن‌به‌تن
- استفاده از فناوری، اسلحه و تجهیزات فوق پیشرفته
- نشانه‌گیری مجرب
- دسترسی داشتن به منابع مالی و اطلاعاتی گسترده
- تبحر در هک کردن رایانه
تحلیل شخصیتی بت‌من
کمتر کسی است که با شخصیت بت‌من و ماجراهای هیجان‌انگیز او آشنایی نداشته باشد. او منجی و ابرقهرمان محبوب شهر گاتهام (Gotham) است که یک تنه به جنگ دشمنان می‌رود و همیشه در آخرین لحظات از بروز فاجعه‌ای جدی جلوگیری می‌کند. البته بت‌من، تنها مختص به شهر گاتهام نیست و این شخصیت از محبوبیتی جهانی برخوردار است؛ به گونه‌ای که تا به امروز کتاب‌های پی‌نما، فیلم‌های سینمایی، انیمیشن و بازی‌های رایانه‌ای بسیار زیادی بر اساس ماجراجویی‌های وی تولید و در سراسر جهان به فروش رفته است.
در همین راستا چندی پیش استودیوی بازی سازی Rocksteady بازی Batman: Arkham Knight را برای کنسول‌های نسل هشتم و رایانه‌های شخصی به بازار عرضه کرد و همان‌طور که انتظار می‌رفت، با استقبال چشم‌گیر بازیکن‌ها در سراسر جهان مواجه شد.
اما به‌راستی بت‌من کیست و پشت ماسک سیاه وی چه رازی نهفته است؟ شهر گاتهام چه ویژگی‌هایی دارد و چه تعاملی میان آن و آرکهام [۵]وجود دارد؟
همه‌ی ماجراهای بت‌من در شهری خیالی به نام گاتهام رخ می‌دهد. شهری که مملو از خلافکاران قد و نیم قد است و هر از گاهی با پیدا شدن سر و کله‌ی شروری گردن کلفت، آرامش آن از بین رفته و میزان جنایت در آن به اوج می‌رسد. اینجاست که بت‌من به عنوان ناجی وارد عمل شده و پس از یک کشمکش طولانی، شهر را نجات می دهد.
بت‌من هم مانند شهر گاتهام، شخصیتی دوگانه و مرموز دارد. در روزهای گاتهام، او انسانی عادی و سرمایه‌داری مرفه به نام بروس وین[۶] است که به جز خوشگذرانی و عیاشی کار دیگری ندارد. او در کودکی در یک سانحه‌ی دزدی، پدر و مادر خود را از دست داد و یتیم شد. سپس، طی ماجراهایی توسط یک تروریست بین‌المللی (رأس الغول) آموزش‌های رزمی را فراگرفت و بعد در دوران جوانی به گاتهام بازگشت و وارث همه‌ی اموال پدرش شد.
بروس مالک نیمی از (و یا شاید تمام) شهر گاتهام است و در اکثر شرکت‌های موجود در این شهر سرمایه‌گذاری کرده است. مردم شهر او را فردی خوشگذران و بی‌قید و بند می‌دانند و در چهره‌ی اصلی خود چندان مورد پسند جمع نیست.
اما همانند شب‌های شهر گاتهام، او نیز در شب چهره‌ای متفاوت دارد! بروس با پوشیدن لباسی شبیه به خفاش به کمک مردم رفته و با اشرار مبارزه می‌کند. بر خلاف آن مرد سرمایه‌دار و عیاش، بت‌من شبگرد، از محبوبیت بسیار بالایی در میان مردم برخوردار است و همه از او به عنوان یک منجی قابل اعتماد یاد می‌کنند. به غیر از افرادی محدود، هیچ‌کس از هویت واقعی بت‌من اطلاع ندارد و همین موضوع یکی از چالش‌های مهم دشمنان او به حساب می‌آید.
باب کین خالق یهودی الاصل[۷] شخصیت بت‌من، این شخصیت را بر اساس شخصیت‌های محبوب داستان‌هایی چون زورو، دراکولا و جیمز باند خلق کرده است. بت‌من همانند زورو زندگی دوگانه‌ای دارد، همانند جیمز باند از تجهیزاتی پیشرفته استفاده می‌کند و دستیاری به این منظور دارد و همانند دراکولا شب‌ها پدیدار شده و از نماد خفاش بهره می‌برد.
نماد شخصیتی بت‌من
بت‌من نماد و پرچم‌دار تفکر سرمایه‌داری است. او به واسطه‌ی سرمایه‌ی هنگفت خود صاحب نیمی از شهر گاتهام شده و در اصل برای نجات سرمایه‌ی خود با اشرار و تهدید کنندگان آن مبارزه می‌کند. اگر سرمایه‌ی بت‌من نبود، هیچ‌گاه موفق به ساخت و تولید تجهیزات فوق پیشرفته برای مبارزه با دشمنانش نمی‌شد و پول، عامل اصلی تبدیل شدن وی به یک منجی تمام عیار است و این اصل تفکر سرمایه داری است.
در هیچ داستانی، بت‌من از پول خود برای کمک به فقرا خرج نمی‌کند و تمام سرمایه‌ی وی صرف تولید تجهیزات پیشرفته و یا رسیدن به اهداف اقتصادی پر سود می‌شود. او هیچ عبایی از نمایش و فخرفروشی ثروت خود ندارد و لوکس‌ترین، مرفه‌ترین، پر درآمدترین و امن‌ترین مکان‌ها در شهر گاتهام به وی تعلق دارد و این موضوع بر هیچ کس پوشیده نیست!
بعد اقتصادی بت‌من
تا کنون آثار بسیاری با محوریت بت‌من خلق شده است: از کتاب‌های پی‌نما و فیلم گرفته تا بازی‌ها رایانه‌ای و اسباب‌بازی و … . و هر کدام از این موارد سود سرشاری را برای تولیدکنندگان آن در پی داشته است. به عنوان مثال اولین فیلم بت‌من که در سال ۱۹۸۹ توسط برادران وارنر[۸] تولید شد، نه تنها پرفروش‌ترین فیلم آن سال شناخته شد، بلکه در آن زمان یکی از ۵ فیلم پرفروش تاریخ سینما به شمار می‌رفت. این فیلم توجه مخاطبین را در سراسر دنیا به خود جذب کرد و به فروشی بیش از ۴۱۱ میلیون دلار دست یافت در حالی که هزینه‌ی ساخت آن بین ۳۰ تا ۴۰ میلیون دلار بود.
یا یکی از جدیدترین فیلم‌هایی که با محوریت ابرقهرمان بت‌من ساخته شده است، فیلم سینمایی «بت‌من در مقابل سوپرمن» است. برای تولید این فیلم حدوداً ۲۵۰ میلیون دلار هزینه شده است اما تا کنون بیش از ۸۷۳ میلیون دلار در سراسر جهان فروش داشته است.
طبق سایت آمازون هر کدام از اسباب‌بازی‌های تولید شده از شخصیت بت‌من نیز ۳۳٫۴۹ دلار به فروش می‌رسد.
اگر در سایت والمارت هم جستجویی انجام دهید متوجه خواهید شد که محصولات بت‌من در این سایت مواردی مانند کلاه‌خود تغییردهنده‌ی صدا و یا کلاه، دست‌کش و شال را شامل می‌شود که هر کدام از آنها ۳۰ تا ۵۵ دلار قیمت‌گذاری شده‌اند.
در سایت بامیلو نیز محصولات بت‌من به شرح زیر به فروش می‌رسد:
- بلوز و شلوار پنبه‌ای: ۳۴۹۰۰ تومان
- اکشن فیگور بت‌من: ۷۱۱۰۰ تومان
- اکشن فیگور بت‌من زره‌پوش: ۱۳۴۱۰۰ تومان
- کوله‌ی طرح برجسته‌ی بت‌من: ۱۳۵۰۰۰ تومان
- عروسک مینیون پروازی مدل بت‌من: ۴۶۰۰۰ تومان
- ماسک سرامیکی: ۱۶۰۰۰ تومان
- بشقاب ۵ تکه: ۱۰۷۰۰ تومان
اپلیکیشن کاراکتر بت‌من
این کاراکتر دارای یک اپلیکیشن از نوع بازی است و آخرین به‌روز رسانی آن (در زمان نگارش این مقاله) در تاریخ ۲۷ اکتبر ۲۰۱۶ بوده است. فروشنده‌ی این اپلیکیشن Talltale Game است. این اپلیکیشن با سیستم‌عامل‌های iOS، iPhone و iPad سازگار است.
چرا ما نه؟!
بت‌من سال‌ها صرفاً یک ابرقهرمان در لابه‌لای صفحات کتاب‌های پی‌نما بود و هنگامی که شخصیتش به پختگی و کمال مطلوب رسید به دنیای فیلم و سینما راه یافت. چندی بعد نیز سر از دنیای اسباب‌بازی‌ها، بازی‌های رایانه‌ای، لوازم جانبی و … درآورد و هر بار سود سرشاری را برای سازندگان به همراه آورد. اما کسب سود بیشتر تنها یکی از اهداف سازندگان و تولیدکنندگان آن بود. آنها در کنار اهداف مادی، اهداف فرهنگی بسیاری را دنبال می‌کردند و از خلال تمام تولیدات خود با محوریت این ابرقهرمان در پی انتقال فرهنگ مطلوب خویش به مردم بودند، نه تنها به مردم کشور خودشان، که به هر کسی از هر کجای جهان که مخاطب این ابرقهرمان قرار گرفته یا می‌گیرد.
حال با الگوگیری از آنها چرا ما کاراکترها و ابرقهرمان‌های خود را که نمادی از فرهنگ ایرانی-اسلامی باشند تولید نکنیم؟ اگرچه چندی‌ست لزوم این کار را ما نیز دریافته‌ایم و تلاش‌هایی نیز در این راستا انجام شده است اما این فعالیت‌ها نیازمند انسجام و پختگی هر چه بیشتر برای همه‌گیر شدن و جذب مخاطب حداکثری است.
اگر در قهرمان‌سازی موفق باشیم، آن‌گاه تولید فیلم، انیمیشن، بازی‌های رایانه‌ای، اسباب‌بازی و لوازم جانبی ایده‌های کاربردی و مفیدی هستند در نهادینه کردن مفاهیمی درست و ارزشمند در قلب و روح مخاطبانمان.
منبع: خانه پی نمای ایران
