پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
به گزارش فناوری فرهنگی،جذابیت تلویزیون اینترنتی به اندازه گوشی‌های هوشمند است، کلاسهای دانشگاه پیام‌نور با ظرفیتی مشخص از مهر روی رسانه تعاملی برگزار می‌شود، محتوای فاخر در داخل کشور کم نیست، هزینه پهنای باند تلویزیون اینترنتی توسط VODداران به اپراتورها پرداخت می‌شود و…
خبرگزاری تسنیم در راستای برگزاری نشست‌هایی پیرامون این رسانه جدید، سراغ یکی دیگر از بازیگران اصلی رسانه تعاملی و IP-TV رفت که مجوزهای لازم را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان صداوسیما دارد.
شرکت به‌سیما یکی از بازیگران این صنعت و تولیدکنندگان تجهیزات دیجیتال نظیر ستاپ‌باکس است که تاکنون از تعهدات هشت ساله‌اش به سازمان صداوسیما، زمینه ارائه خدمات به یک میلیون و صد هزار مشترک را فراهم آورده است.
برای آشنایی هر چه بیشتر با فعالیت‌های این برند تجاری و برنامه‌های عملیاتی و طرح‌ریزی شده آن، میهمان محمد لهراسبی نژاد –مدیر عامل و عضو هیات مدیره به‌سیما- در ساختمان این شرکت بودیم.
مشروح این گفت‌وگوی تفصیلی به قرار زیر است:
• لطفا جهت آشنایی بیشتر مخاطبان تسنیم، روند فعالیت‌هایتان تا رسیدن به برند به‌سیما را به شکل اجمالی شرح دهید.
لهراسبی نژاد: فعالیت خود را 25 سال پیش، در حوزه سیستم‌های نوین نرم‌افزار بانکی آغاز کردیم و با اتکا به این تجربه وارد عرصه ساخت تجهیزات الکترونیکی بانکی شدیم.
در ادامه نیز شروع به ساخت تجهیزات الکترونیکی رسانه و مدیا و در نهایت موفق شدیم پروانه ارائه خدمات رسانه تعاملی یاIP-TV را دریافت کنیم.
این کل مسیر حرکت از شرکتی نرم‌افزاری به سمت کارخانه صنایع الکترونیک و در نهایت تاسیس شرکتی به عنوان به‌سیما جهت اپراتوری IP-TV بود که منجر به شکل‌گیری گروه شرکت‌ها شد.
• چه لزومی داشت شرکتی با سابقه فعالیت در حوزه تجهیزات بانکی وارد عرصه تلویزیون اینترنتی و رسانه تعاملی شود؟
لهراسبی نژاد: همانطور که مدیر عامل اپل می‌گوید The future of TV is apps یعنی اپلیکیشن‌ها آینده یا جایگزین تلویزیون هستند. همین جمله رابطه نرم‌افزار و آینده رسانه را نشان می‌دهد.
با نگاهی به وضعیت جامعه متوجه می‌شویم اغلب افراد جوان دارای گوشی هوشمند یا گجت‌های دیجیتال هستند و اغلب همه کارهای خود نظیر مرور آخرین اخبار، تماشای کانال‌های تلویزیونی، انجام عملیات بانکی، پرداخت قبوض دوره‌ای و… را از این طریق انجام می‌دهند.
این دیدگاه موجب می‌شود تا رسالت تلویزیون‌های هوشمند که همان گوشی‌های هوشمند بزرگ شده است را بهتر درک کنیم و مهر تأییدی بر آینده تلویزیون که قرار است اپلیکیشن باشد، بزنیم.
• برای ملموس‌تر شدن خدمات رسانه تعاملی و اینکه چطور می‌شود یک تلویزیون را اپلیکیشن فرض کنیم، کمی بیشتر توضیح دهید.
لهراسبی نژاد: به عنوان مثال، فرض کنید خبرگزاری شما علاوه بر انتشار اخبار در فضای وب، امکان نشر آنها را از تلویزیون هم داشته باشد.
در این حالت مخاطبان زمانیکه مشغول تماشای فیلم یا سریال مورد علاقه‌شان هستند در جریان اخبار به شکل زیرنویس یا در قالب‌های دیگر قرار می‌گیرند و منجر به افزایش ضریب نفوذ رسانه شما می‌شود. آیا شما بدنبال این قابلیت نخواهید رفت؟ مسلما خواهید رفت.
از طریق امکانات قدیمی در سازمان صداوسیما نمی‌توانستید چنین کاری را انجام دهید ولی چون این نیاز شماست، تلاش می‌کردید به نحوی خواسته خود را محقق کنید. بحمدالله این درایت در سازمان صداوسیما نیز بود و این موضوع به واقعیت تبدیل شد.
• با توجه به ماهیت کار خبرگزاری‌ها و دسترسی آزاد به اخبار آنها، امکان انتشار محتوای روزنامه که برای خرید آن باید پول پرداخت کرد، از طریق تلویزیون اینترنتی به چه شکل می‌شود؟
لهراسبی نژاد: فرض کنید به‌سیما یک میلیون مشترک (ستاپ‌باکس به ازای هر خانوار) داشته باشد در این صورت به طور میانگین چهار میلیون نفر آن را تماشا می‌کنند؛ اگر یک روزنامه با قیمت 1000 تومان از طریق کیوسک‌های مطبوعاتی به فروش رود عملا مبلغ کمی بعنوان سود برای روزنامه باقی خواهد ماند و باقی صرف هزینه‌های چاپ و توزیع می‌شود.
در حالیکه ما پکیجی برای این موضوع تعبیه کرده‌ایم تا مخاطبان با پرداخت همان مبلغ کم ولی در تعداد زیاد قادر به مطالعه همان روزنامه در یک ماه و از طریق تلویزیون باشند. برای این کار کافی است تا روزنامه زمانی که آمده چاپ می‌شود ، یک نسخه از آن را هم روی سرورهای رسانه تعاملی بارگذاری نماید تا مخاطبان بتوانند اول صبح آن را روی تلویزیون مطالعه کنند.
چنین پروسه‌ای علاوه بر کاهش رفت‌وآمدها تا کیوسک مطبوعاتی و لحاظ کردن تخفیفی ویژه برای مخاطبان دیجیتال روزنامه، سود بیشتری را عاید روزنامه می‌کند.
تیراژ بزرگترین روزنامه کشور در حال حاضر روزانه 400 هزار نسخه است در صورتیکه رسانه تعاملی مخاطبان میلیونی دارد و افراد بیشتری روزنامه را در طول روز مطالعه می‌کنند.
حذف محدودیت تیراژ یکی از قابلیت‌های برجسته اضافه شده به این رسانه است.
• با این وجود در ارائه برخی خدمات امکان ایجاد فضای انحصاری و ساختارشکنانه هست؟
لهراسبی نژاد: به هیچ وجه. رسانه تعاملی به عنوان یک زیرساخت باز، فضا را برای کسب‌وکارهای مختلف ایجاد می‌کند و به هیچ عنوان صاحب کسب‌وکارها نخواهد بود.
اتفاقا به عنوان یک رسانه سعی می‌کنیم محیط باز و وسیعی داشته باشیم تا بتوانیم خدمات کسب‌وکارها، استارت‌آپ‌ها و ایده‌های نو را از طریق تلویزیون به میلیون‌ها مخاطب برسانیم؛ علاوه بر اینکه چنین رسالتی موجب اشتغال‌زایی و ایجاد فضایی برای اشتغال و شکل‌گیری کسب‌وکارهای جدید و نوآورانه نیز می‌شود.
باز هم تأکید می‌کنم که ما به عنوان اگریگیتور خدمات، فقط زیرساختی جهت برقراری ارتباط بین سرویس‌های قدیم و جدید ایجاد می‌کنیم.
معتقدیم اگر محتوای مورد نیاز مخاطبان را فراهم کنیم، مخاطب جذب می‌شود زیرا ماهیت این رسانه، تعاملی است. لذا همانطور که گوشی‌های هوشمند جذابیت ایجاد کردند، تلویزیون‌ها هم می‌توانند موجب جذابیت شوند.
• دقیقا چه خدماتی قرار است روی تلویزیون‌های بر بستر IP ارائه شود که موجب جذابیت است؟
لهراسبی نژاد: در حال حاضر 16 خدمت روی این رسانه نوین اعم از دسترسی به اینترنت، بازی و سرگرمی، دیدنی‌ها و شنیدنی‌های درخواستی، پخش زنده برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی، خرید تلویزیونی، بانکداری تلویزیونی، پرداخت الکترونیکی، تبلیغات هدفمند، آموزش تلویزیونی، بهداشت و سلامت، حمل و نقل، خدمات عمومی سازمان ها و… را تعریف کرده‌ایم.
• در کدام یکی از این حوزه‌ها فعال‌تر بوده‌اید؟
لهراسبی نژاد: در حال حاضر به‌سیما مجری آموزش نیمه حضوری و غیر حضوری دانشگاه پیام نور شده و قرار است از مهر ماه سال جاری ارائه محتوای دروس دانشگاهی را به 700 هزار دانشجو داشته باشد.
در این فرآیند، کلاس‌هایی که هر دانشجو ثبت‌نام می‌کند از طریق تلویزیون تشکیل می‌شود و موجب برقراری عدالت آموزشی و ارائه دروس با کیفیتی یکسان می‌شود.
ظرفیت استفاده از تلویزیون در امر آموزش بسیار بالا است و دانشجویان می‌توانند با کمترین هزینه به محتوای ارزشمند و با کیفیت دسترسی داشته باشند.
از طرف دیگر دانشجویان برای دریافت محتوای آموزشی با پرداخت آبونمانی جزیی، تنها نیازمند یک دستگاه تلویزیون و ستاپ‌باکس هستند که باکس را هم به صورت رایگان به آنها می‌دهیم. روش پیاده‌سازی شده ما مبتنی بر ضریب نفوذ بالای تلویزیون است.
ارسال محتوای با کیفیت و استاندارد آموزشی را به هیچ روش دیگری جز این روش، نمی‌توان در کشور به صورت فراگیر، آسان و ارزان داشت.
• ستاپ‌باکس شما که بدون لینک اینترنت کار می‌کند، از چه طریقی محتوای دیجیتال را دریافت و ارائه می‌کند؟
لهراسبی نژاد: اول از همه اینکه تمام آن چیزی که هر کس برای دسترسی به این شیوه آموزشی نیاز دارد، مهیا است و دوم، برقراری ارتباط با ستاپ‌باکس از طریق سیم‌کارت خواهد بود.
ستاپ‌باکس ما به گونه‌ای طراحی شده که با یک ریموت کنترل ساده شبیه ریموت کنترل تلویزیون بتوان از آن استفاده کرد. همه اقشار جامعه بدون نیاز به آموزش خاص و به راحتی می‌توانند از آن استفاده کنند.
• معمولا ستاپ‌باکس‌ها با اتصال لینک تأمین کننده پهنای باند، هزینه‌هایی ترکیبی را اعم از پهنای باند، دوره اشتراک و خود ستاپ‌باکس به مشترکان تحمیل می‌کنند. در این شرایط مشترک نهایی برای استفاده از سیستم شما چه میزان پرداختی ثابت باید داشته باشد؟
لهراسبی نژاد: برای نقل و انتقال محتوای رسانه تعاملی از بستر اینترانت و پهنای باند داخلی استفاده می‌کنیم مگر اینکه مخاطب از امکان مرورگر ستاپ‌باکس استفاده کند و وارد فضای اینترنت شود؛ تمرکز ما به استفاده از پهنای باند اینترانت به جای اینترنت است.
استفاده از محتوای آموزش تلویزیونی، تماشای فیلم و سریال، استفاده از خدمات بانکی و برخی سرویس‌های دیگر که اشاره شد تنها در قالب پرداخت آبونمانی حدودا 10 هزار تومانی خواهد بود.
• همکاری مخابرات در قالب ارائه دهنده خدمات ارتباطی با دارندگان پروانه‌های VOD و IP-TV تا چه میزان بر ارائه خدمات مناسب تأثیرگذار است؟
لهراسبی نژاد: یکی از ارزان‌ترین روش‌های انتقال محتوا، خطوط سیمی و شبکه فیبرنوری است هر چند به دلیل قدمت و بُعد فاصله، امکان بهره‌برداری از برخی خطوط سیم مسی ممکن است فراهم نباشد.
می‌دانید که اقدامات خوبی نظیر توسعه ترانک‌های اصلی فیبرنوری توسط اپراتور چهارم درکشور صورت گرفته اما عملا سه چهار سالی می‌شود با چالش بزرگی در لاست مایل مواجه شده و عملا مشترکان خانگی هنوز نتوانسته‌اند از امکان فیبر در منازل استفاده کنند.
اعتقاد ما بر این است هر جایی که زیرساخت شبکه قابلیت بهره‌برداری داشته باشد، باید از آن استفاده کرد. با توجه به اینکه بنا داریم از چهار ماه دیگر خدمت‌رسانی به جمعیت 700 هزار نفری دانشجویان را آغاز کنیم، باید به دنبال در دسترس‌ترین راه‌حل برای ارائه خدمات باشیم.
با این حساب قدری گران‌تر هزینه می‌کنیم و ستاپ‌باکس را با قابلیت پشتیبانی از سیم‌کارت روانه بازار می‌کنیم زیرا پوشش BTSهای موبایلی در تمام نقاط شهری و روستایی خوب است.
منطق حکم می‌کند برای ارائه خدمات از تمامی امکانات زیرساختی مخابرات اعم از کابلی و بی‌سیم به صورت هوشمندانه استفاده کنیم.
باید در نظر داشته باشیم که مسابقه ما با زمان است. هر غفلت یک ساعته در داخل منجر به ارسال محتوای هدف‌دار از خارج به کشور می‌شود. به عبارت دیگر در عرصه فرهنگ و محتوا معنی تهاجم همین است.
• بخشی از موضوع زمان است، بخش مهم دیگر مربوط به انبارهای محتوایی و آرشیو می‌شود…
لهراسبی نژاد: از منظر محتوای باارزش، کمبودی در داخل کشور نداریم لذا باید به دنبال اجرایی کردن تأکیدات مقام معظم رهبری و حضور فعال در فضای مجازی و رسانه نوین باشیم.
باید توجه داشته باشیم وقتی فضایی را خالی بگذاریم، آن فضا توسط اغیار تصاحب خواهد شد.
• تعدد پروانه‌هایی اعم ازIP-TV،VOD و FCP منجر به بروز مشکلات و ناهنجاری در آینده کار این صنعت نمی‌شود؟
لهراسبی نژاد: نظر ما در به‌سیما این است که اگر دیوارهای این اتاق پر از مجوزها و پروانه‌ها شود اما اقدام عملی صورت نگیرد، قدمی از قدم برداشته نشده است در حالیکه اگر در چارچوب مقررات و با اخذ پروانه، اقدامی عملی کنیم دیگر نباید نگران تعدد مجوزها باشیم.
هر کسی که مجوزی گرفته باشد در صورت استفاده هوشمندانه از مجوز موفق خواهد بود.
در حال حاضر بیش از یک میلیون مشترک تکلیفی داریم که باید از اول مهر خدمات‌مان را به آنها ارائه کنیم؛ این مشترکان جوامع خاص منظوره‌ای هستند که خدماتی خاص از طریق رسانه تعاملی طلب می‌کنند.
لذا ما درصدد برداشتن گام‌های عملیاتی برای گذر از موانع ذکر شده هستیم و مشترکان‌مان می‌توانند علاوه بر دریافت خدمات خاص منظوره، امکان مشاهده کانال‌های صداوسیما با قابلیت تایم شیفت (بازگشت به عقب) و آرشیوی از فیلم‌ها و سریال‌ها را داشته باشند.
هم‌اکنون آرشیوی از فیلم‌ها و سریال‌های سازمان صداوسیما و همچنین موسسه رسانه‌های تصویری به صورت یکپارچه روی سامانه به‌سیما وجود دارد.
• مجوز صداوسیما چه بوده و چه زمانی ارائه شده است؟
لهراسبی نژاد: این سازمان پیش از برگزاری فراخوان سال ٩۴، قراردادی را در سال‌های 92 با دو شرکت که یکی به‌سیما بود، جهت انجام پروژه رسانه تعاملی منعقد کرد.
از آن زمان، ایده و سرمایه‌گذاری خودمان در عرصه رسانه تعاملی را عملیاتی کردیم و همچنان نیز برنامه‌های مربوط به خود را دنبال می‌کنیم.
• مجوزهایی که از صداوسیما دارید به قوت خودش باقی است؟
لهراسبی نژاد: بله قطعا.
• پس چرا مجددا مزایده IP-TV برگزار شد؟
لهراسبی نژاد: این سوال را باید از مجریان آن طرح فراخوان بپرسید که البته اکنون دیگر در سازمان حضور ندارند.
ما براساس قرارداد با صداوسیما، طی این سال‌ها زیرساخت‌ها و تجهیزات را ایجاد و آماده کردیم.
• در لایسنس شما چه تکالیفی برای مدت زمان خاص دیده شده است؟
لهراسبی نژاد: قرارداد ما ارائه خدمات برای پنج میلیون مشترک ظرف هشت سال است. تا الان شرایط را برای ارائه خدمات به یک میلیون و 100 هزار مشترک فراهم کردیم و بنا داریم تا این ظرفیت را به سه میلیون مشترک دیگر تا پایان سال برسانیم.
امیدواریم در این موضوع به تکالیف خود عمل و با برنامه سخت و دشواری که طرح‌ریزی کرده‌ایم به دور از تمامی حواشی بتوانیم به سر منزل مقصود برسیم.
• پلت‌فرم‌های مختلفی برای ارائه محتوای رسانه تعاملی نظیر وب، اپلیکیشن یا ستاپ‌باکس وجود دارد اما مزیت شما نسبت به دیگر بازیگران، تولید ستاپ‌باکس است. در این صورت تنها راه ارتباطی شما با مشترکان از طریق همین پلت‌فرم خواهد بود؟
لهراسبی نژاد: برای اینکه خدمات خود را به مشترکان داخل و خارج از کشور ارائه کنیم از OTT یا همانOver The Top بهره بردیم و کلیه سرویس‌های محتوایی ما قابل دسترسی از طریق اپلیکیشن، مرورگر (وب) و ستاپ‌باکس است.
اگر مشترکان، ستاپ‌باکس ما را تهیه کنند نیازی به پرداخت هزینه بابت اتصال نخواهند داشت و از بستر اینترانت برای دریافت خدمات بهره خواهند برد.
حال اگر کسی در نظر داشته باشد تا سرویس‌ها را از طریق اینترنت داشته باشد باید به میزان حجم مصرفی ترافیک پول به شرکت تامین کننده اینترنتی می‌پردازد.
• خدمات رسانه تعاملی و آرشیو صوتی تصویری ایران واقعا مورد توجه دیگر کشورها هم هست؟
لهراسبی نژاد: برخی محتوای فیلم و سریال ایرانی فاخر هستند و علاقه‌مندان بسیاری در کشورهای فارسی زبان و حتی غیر فارسی زبان برای دستیابی به آنها وجود دارد.
این موضوع را بعد از بررسی‌های عمیق میدانی کشف کردیم و از این جهت در حال حاضر کشورهای متعددی به عنوان جامعه هدف ما برای ارائه سرویس در نظر گرفته شده‌اند.
علاوه بر ارائه محتوای فرهنگی که می‌تواند معرف کشور ما باشد، بخش گردشگری را نیز برای این حوزه در نظر گرفته‌ایم که مخاطبان می‌توانند به صورت هم‌زمان با تماشای یک فیلم، درخواست رزرو هتل یا بلیت هواپیما هم داشته باشند.
در واقع کل مباحث گردشگری را پوشش داده‌ایم.
• با توجه به اینکه بخشی از ارائه سرویس‌های شما مبتنی بر ستاپ‌باکس است؛ در حال حاضر محتوای صداوسیما و ارشاد را جداسازی و روی هر ستاپ‌باکس یک نوع را تعریف کرده‌اید؟
لهراسبی نژاد: بر روی سرویس ما، تمامی محتواها در اختیار مخاطبان خواهد بود زیرا ما نقطه وصل هستیم. ما مجوز VOD را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای پخش فیلم‌های شبکه نمایش خانگی و مجوز صداوسیما را برای پخش زنده تمامی کانال‌های این سازمان و آرشیو یک ماهه آن داریم.
در حال مذاکره با سازمان صداوسیما جهت ارائه آرشیو 10 ساله هستیم و امیدواریم با موافقت آنها، موجب غنی‌تر شدن محتوای موجود بر بستر رسانه تعاملی شویم.
• با توجه به اینکه تفکیک روشنی بین هزینه پهنای باند داخل و خارج کشور نشده است، مشترکان باید چه میزان هزینه بابت پهنای باند داخلی داشته باشند؟
لهراسبی نژاد: براساس قراردادهایی که با اپراتورهای مخابراتی داریم، هزینه پهنای باند مصرفی داخل کشور را خودمان به آنها می‌پردازیم.
• در زمینه فیلم و سریال چه میزان آرشیو موجود دارید؟
لهراسبی نژاد: گمان می‌کنم حدود 600 عنوان فیلم در حال بارگذاری باشد.
• چه میزان ظرفیت تولید ستاپ‌باکس دارید؟
لهراسبی نژاد: تمام تکنولوژی مربوط به ستاپ‌باکس بومی است. در این زمینه اصل زحمات بر دوش آقای مهندس عالمی مدیر عامل محترم شرکت ایلانرم‌افزار بود.
حدود چهار سال پیش تولید صنعتی و انبوه ستاپ‌باکس‌ها را در کنار ایلانرم‌افزار در کارخانه صنایع الکترونیکی که داریم، شروع کردیم.
کلیه تجهیزات مربوطه اعم از سرورهایی که باید در مراکز مخابراتی نصب شود و ستاپ‌باکس‌هایی که در منازل مشترکان قرار گیرد را به صورت انبوه تولید کردیم.
با توجه به اینکه تکنولوژی ما کاملا بومی است، بیشترین انطباق را با شبکه مخابراتی کشور دارد و در شرایط خیلی سخت هم به راحتی سرویس آن پابرجاست.
باید توجه داشته باشید وقتی که قرار است به عنوان یک رسانه، شبکه‌های صداوسیما را به صورت زنده پخش کنید، حکایت حال شما بسیار متفاوت‌تر از یک تأمین کننده اینترنت (PAP) است.
یک شرکت اینترنتی معمولا 20 تا 30 درصد تعداد مشترکانش، ظرفیت ایجاد می‌کند زیرا بیش از چنین ظرفیتی به صورت هم‌زمان از اینترنت استفاده نمی‌کنند اما سرویس ما در زمان‌های بسیاری مانند لحظه سال تحویل یا پخش اخبار و مسابقات ممکن است به اندازه کل جامعه تحت پوشش، مخاطب داشته باشد.
بنابراین باید به عنوان یک اپراتور ظرفیتی 100 درصدی برای مشترکان ایجاد کنیم.
صرفه‌جویی در هزینه‌های ارزی به دلیل بومی‌سازی تکنولوژی از جمله مزایای اصلی تولید در داخل کشور بوده که موجب می‌شود از نظر ظرفیت ساخت هم بتوانیم به مرور کل تقاضاها را جوابگو باشیم.
• کل ظرفیتی که برای ارائه خدمات این حوزه متصور می‌شوید، چقدر است؟
لهراسبی نژاد: پیش‌بینی ما این است که در کل کشور، ظرفیت ارائه خدمات به 21 میلیون مشترک وجود داشته باشد و از این جامعه آماری ما تنها تعهد ارائه خدمت به پنج میلیون مشترک را برعهده گرفته‌ایم که کار آسانی به لحاظ تکنولوژیکی نیست.
• در شرایط اقتصادی نه چندان مناسب جامعه که بسیاری از تولیدکنندگان کنار می‌کشند و می‌گویند مگر سرمان درد می‌کند که تولید کنیم، چطور شد که شما وارد عرصه تولید تجهیزات دیجیتال شدید؟
لهراسبی نژاد: سنگ بنای فعالیت‌هایمان را از 25 سال پیش با چیدن آجر روی آجر و با صبر، حوصله و توکل گذاشتیم و با اراده‌ای راسخ جلو آمدیم.
به عنوان دانش آموخته کامپیوتر، ساده ترین ورود به حوزه کسب‌و‌کار نرم‌افزار بود که به توسعه و گسترش خدمات آن پرداختیم.
این رویه به خوبی پیش رفت، در ادامه وارد حوزه صنعت و ساخت ابزارهای بانکداری الکترونیک از قبیل دستگاه خودپرداز به همراه انتقال تکنولوژی شدیم.
با راه‌اندازی کارخانه‌ای برای تولید در این بخش، متوجه ظرفیت خالی مجموعه شدیم و تصمیم به تولید در زمینه تکنولوژی دیگری گرفتیم.
با توجه به اینکه بحث کانال‌های بانکداری الکترونیک روی اینترنت، موبایل،POS و ATM پیاده‌سازی شده بود، طی بررسی‌هایی به این نتیجه رسیدیم که تلویزیون بیشترین قابلیت را برای ورود به عرصه بانکداری الکترونیک دارد.
لذا قراردادی در قالب سرمایه‌گذاری مشترک با شرکت ایلانرم‌افزار منعقد کردیم و امروز در این جایگاه قرار داریم. در واقع همراه با موج فناوری در دنیا، موج‌سواری کردیم و از شرکتی کوچک به گروه شرکت‌ها تبدیل شدیم.
• انتقال تکنولوژی شما در زمینه ساخت تجهیزات بانکداری الکترونیک به چه شکل بوده است؟
لهراسبی نژاد: در سال 2012 تکنولوژی لازم را از ژاپن و کره جنوبی وارد کردیم و در حال حاضر علاوه بر تأمین نیاز داخل، به کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا هم صادرات داریم.
میانگین آمارهای صادراتی نشان می‌دهد که ارزش هر تن صادرات کشور 470 دلار است و به نوعی نشان از خام فروشی دارد؛ در حالیکه ارزش صادرات هر تن کالای ما 24 هزار دلار است و نشان می‌دهد که تکنولوژی صادر می‌کنیم.
• ظرفیت تولید شما در حوزه ستاپ‌باکس چقدر است؟
لهراسبی نژاد: توانایی تولید ماهانه 300 هزار دستگاه را داریم. ترجیح می‌دهیم براساس برنامه و میزان تقاضا تولید داشته باشیم تا اینکه با پیش تولید، انبارهایمان را پر کنیم.
• در جامعه جهانی طول عمر کوتاهی را برای ستاپ‌باکس‌ها متصور می‌شوند، این موضوع هم در ارتباط با عدم پیش تولید شما مؤثر بوده است؟
لهراسبی نژاد: ستاپ‌باکسی که ما تولید می‌کنیم باکیفیت و بر اساس آخرین تحولات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری دنیاست لذا ستاپ‌باکس‌هایی که به سازمان صداوسیما داده‌ایم، سه سال است خاموش نشده و بی‌وقفه در حال کار کردن است.
• صادرات یا برنامه‌ای برای ورود به این بخش در حوزه ستاپ‌باکس‌ها دارید؟
لهراسبی نژاد: قرارداد همکاری برای تأمین با یکی از کشورهای همسایه امضا کرده‌ایم و در حال مذاکره با دو کشور دیگر همسایه نیز هستیم. امیدواریم علاوه بر تأمین نیازهای داخل کشور به کشورهای همسایه، خاورمیانه و شمال آفریقا هم صادرات داشته باشیم.
• تولید برای سایر بازیگران دارنده پروانه VOD هم داشتید؟
لهراسبی نژاد: برخی تولیدات سخت‌افزاری خود را در اختیار اپراتورهای دیگر، صداوسیما و دیگر مجموعه‌ها قرار داده‌ایم.
این کار را با قیمت بسیار مناسبی انجام داده‌ایم و هیچ محدودیتی برای فعالان این عرصه ایجاد نکرده‌ایم. واگذاری محصولات با شرایطی یکسان مانند به‌سیما بوده است.
همانطور که گفتم کل جامعه آماری کشور 21 میلیون خانوار است و ما در حال حاضر خدمات‌مان را برای یک میلیون و 100 هزار مشترک داشته‌ایم که نشان دهنده خلأ 19 میلیونی است؛ لذا در این حوزه هیچ کس رقیب دیگری نیست و تضاد منافعی وجود ندارد.
همه ما چند قطعه از یک پازل زیبا هستیم که با اتحاد و همکاری می‌توانیم تصویر واحدی را به نمایش بگذاریم.
• ظاهرا برخلاف صحبت‌های شما، هزینه تولید ستاپ‌باکس در داخل کشور چندان ارزان و به صرفه نیست و از این جهت برخی بازیگران VOD مجبور شده‌اند تا تولیدات‌شان را به شرکت‌های چینی بسپارند.
لهراسبی نژاد: این موضوع طبیعی است. وقتیکه تیراژ تولید یک دستگاه 10 هزار، 100 هزار یا یک میلیون شود، قیمت تمام شده کاهش می‌یابد و این دقیقا رویکردی است که چینی‌ها در کار دارند.
آنها انبوه تولید می‌کنند و فروش را به شکل خرد انجام می‌دهند.
ما هم به دنبال همین سیاست هستیم تا بتوانیم قیمت محصولات را به حداقل کاهش دهیم. در این سیاست رویکرد اشتغال‌زایی هم وجود دارد.
از طرفی به دلیل اینکه پای بحث منابع داخلی به میان باز می‌شود، اپراتورها هم می‌توانند از محل درآمدهایی که کسب می‌کنند هزینه‌هایشان را پرداخت کنند یا به عبارتی پیش از فروش خدمات به فکر جبران هزینه‌های اولیه نباشند.
• ظرفیت پهنای باند موجود در داخل کشور جوابگوی کلیه نیازهای سرویس VOD شماست؟
لهراسبی نژاد: با توجه به اینکه از تکنولوژی آخرین لایه یعنی نزدیک‌ترین نقطه ارائه خدمات به مشترک (Edge) استفاده می‌کنیم و در حال حاضر به تعداد خانوارهای کشور تلفن ثابت با قابلیت پشتیبانی از حداقل 1Mbps عرض باند وجود دارد، سریس ما در کل کشور بدون هیچ محدودیتی قادر به خدمات‌دهی است.
سرویس رسانه تعاملی ما قادر به اجرا با ظرفیت پهنای باند 700Kbps است.
تکنولوژی آخرین لایه به این شکل است که اگر یک خط سیم مسی (معمولا عرض باندی معادل 2Mbps دارد) از مرکز مخابراتی تا منزل شما وجود داشته باشد، از همان تکه سیم استفاده و مشترکان را از طریق ستاپ‌باکس به سرور Edge مستقر در مرکز مخابراتی متصل می‌کنیم.
برنامه ما به این شکل است که به ازای هر 15000 خط تلفن یک سرور در مراکز مخابراتی اضافه می‌کنیم؛ بنابراین هیچ جای نگرانی از کمبود ظرفیت و پهنای باند نیست.
سرویس سمت مشترک از لایه Edge ارائه می‌شود اما بارگذاری محتوای جدید اعم از فیلم، صوت، دروس آموزشی و… روی بستر اصلی، از طریق مسیر اصلی (ارتباط بین مرکز ما و مراکز مخابراتی) صورت می‌گیرد.
• ظرفیت‌سازی شما در حال حاضر برای تمامی مراکز مخابراتی به یک اندازه است؟
لهراسبی نژاد: توزیع سرورها برای خطوط زمینی را بسیار محدود داشتیم زیرا ممکن بود سروری با ظرفیت 15000 مشترک در یکی از مراکز مخابراتی می‌گذاشتیم اما نهایتا 200 مشترک از آن استفاده می‌کرد.
برنامه را به شکلی طرح‌ریزی کردیم تا برای انجام مأموریت مهر ماه، سرورهایمان در مراکز اپراتورهای موبایل نصب شود؛ به این شکل لاست مایل (Last Mile) آنتن‌های مخابراتی می‌شود و مشترکان از طریق سیم کارت قادر به دریافت خدمات خواهند بود.
• با توجه به اینکه قرار است ستاپ‌باکس‌ها را به صورت رایگان در اختیار مشترکان بگذارید، قراردادی برای بازپس‌گیری آنها در پایان قرارداد تجاری هم خواهید داشت؟
لهراسبی نژاد: مصوبه هیات مدیره شرکت این است که به جهت رفاه حال مشترکان، ستاپ‌باکس را رایگان واگذار کنیم. با توجه به اینکه در حال حاضر جامعه هدف خاص منظوره‌ای داریم، واگذاری رایگان ستاپ‌باکس‌ها موجب کاهش هزینه‌های آموزش می‌شود.
قراردادی هم که اشاره کردید، درست است و بعد از پایان دوره خدمات‌دهی می‌توانیم ستاپ‌باکس‌ها را از مشترکان باز پس بگیریم.
• هزینه تولید ستاپ‌باکس‌ها در داخل کشور چقدر است؟
لهراسبی نژاد: جهت مقایسه خدمت‌تان عرض کنم که اگر به بازار چین مراجعه کنید، با ستاپ‌باکس‌هایی از 30 تا 500 هزار تومان مواجه می‌شوید که بسته به نوع استفاده‌شان ازCPUها و دیگر قطعات، قیمت‌گذاری شده‌اند.
ما در داخل کشور توان تولید چهار رده از ستاپ‌باکس‌ها را داریم.
ستاپ‌باکس‌های هشت هسته‌ای با قابلیت پشتیبانی از کنسول‌های بازی، قوی‌ترین تولیدات ما را شامل می‌شود که قیمت آنها از 500 هزار تومان شروع می‌شود. ریموت کنترل این ستاپ‌باکس‌ها با کنترلری که یک طرف آن صفحه کلید و طرف دیگر ماوس است، جایگزین شده و خود کنترلر هم نقش پوینتر روی تلویزیون را دارد.
در ارتباط با ستاپ‌باکس‌های معمولی که برای مشترکان VOD در نظر گرفته شده، یکی از باکیفیت‌ترین باکس‌ها با قیمت مناسب حدودا 250 هزار تومان است که البته به صورت رایگان عرضه می‌کنیم. سعی می‌کنیم از محل بهره‌برداری خدمات، هزینه‌های خود را مستهلک کنیم.
• با توجه به اینکه دنیا هم‌زمان با پیش کشده شدن بحث اینترنت اشیاء، دنبال تغییر کاربری ستاپ‌باکس‌ها به اسمارت کورها (Smart Core) جهت مدیریت ابزارهای هوشمند رفته است، آیا برنامه‌ای در این زمینه برای تغییر کاربری باکس‌ها ندارید؟
لهراسبی نژاد: اینترنت اشیاء و واقعیت مجازی از جمله مباحثی هستند که می‌توانند کاربری ستاپ‌باکس‌ها را تغییر دهند.
کاملا به درستی اشاره کردید و همه تولید کنندگان برای ادامه حیات ملزم به این هستند که از امروز به فکر فردا باشند.
OTTها و واقعیت مجازی نقش مهمی در مبحث آموزش دارند و سعی می‌کنیم با توجه به اینکه رسالت آموزشی را در دستور کار داریم، ایده‌هایمان را در زمینه تغییر کاربری ستاپ‌باکس‌ها سامان‌دهی کنیم.
• تولید کننده دیگری به جز شما در حوزه ستاپ‌باکس در داخل کشور وجود دارد؟
لهراسبی نژاد: براساس شنیده‌ها و اطلاعاتم، تولید کننده دیگری در زمینه ستاپ‌باکس با برنامه مدون برای تولید انبوه نداریم.
• تکنولوژی تولید شما در کلاس جهانی حائز چه رتبه‌ای است؟
لهراسبی نژاد: در سال 2014 تندیس و لوح ستاره طلایی کیفیت جهانی (International Gold Star for Quality) را در ژنو گرفتیم.
امسال (2016) هم به ما اطلاع داده شده که برنده تندیس الماس در حوزه تدوین استراتژی مدیریت کنترل کیفیت شدیم و باید برای شرکت در جشنواره به بروکسل برویم.
• کمی هم به بحث محتوا بپردازیم. یکی از رویکردهای اعطای پروانه‌های VOD این بود که بازار فیلم و سریال از چنگال قاچاق رهایی یابد؛ در این زمینه نحوه تعامل شما با ارائه دهندگان محتوا به چه شکلی خواهد بود؟
لهراسبی نژاد: موسسه رسانه‌های تصویری و سازمان سینمایی اقدام خوبی در این راستا انجام داده و کمیته‌ای متشکل از تولید کنندگان محتوا، تهیه کنندگان و شرکت‌های تجمیع کننده (امثال ما) تحت عنوان شورا، برای انجام مأموریت‌‌ها تشکیل داده‌اند.
اعضای این شورا با هماهنگی یکدیگر مقررات، دستورالعمل‌ها و ابزارهای نظارتی جهت شفاف‌سازی منافع تهیه کنندگان و تولید کنندگان محتوا را وضع می‌کنند تا به این شکل فضای بیشتری در اختیار صنعت سینما قرار گیرد.
حدود دو ماهی می‌شود تشکیلات این شورا ایجاد شده است.
با توجه به اینکه ارتقای صنعت سینما می‌تواند منجر به اشتغال‌زایی و رشد فرهنگ شود، تولید ناخالص داخلی هم تحت تأثیر قرار گرفته و سهم سینما از GDP افزایش می‌یابد؛ لذا در بحث ویدئو رسانه هیچ کس رقیب دیگری نیست و همه با تعامل به فکر ارتقای جایگاه این صنعت هستیم.
با تحقق این چرخه مثبت، هم‌افزایی شکل می‌گیرد که تقویت تجمیع کننده‌ها، تهیه کنندگان و نهایتا صنعت سینما را در بر خواهد داشت.
در این عرصه قدم‌های خوبی برداشته شده و تجمیع کنندگان VOD می‌توانند نمودارهای شفافی از ارائه محتوای صوت و تصویر در اختیار تهیه‌کنندگان آثار قرار دهند. از طرفی قیمت به صرفه و آرشیو جامع باعث ترغیب مردم به استفاده از سامانه رسانه تعاملی می‌شود که در نهایت دست تکثیر کنندگان غیر قانونی از این حوزه قطع می‌شود.
با توجه به اینکه ارائه خدمات ما بر بستر تکنولوژی است، میزان مشاهده و فروش فیلم‌ها با هر کلیک مشخص شده و بالتبع حق و حقوق تهیه کنندگان روشن ارائه می‌گردد علاوه بر اینکه سازمان سینمایی و موسسه رسانه‌های فرهنگی نظارت بر خطی روی فعالیت‌های VOD دارند.
با توجه به اینکه کلیه تعاملات در محیطی شفاف صورت می‌گیرد، جایی برای خلاف قانون رفتار کردن نمی‌ماند.
• به چه طریق می‌خواهید از محتوای پخش شده خودتان محافظت کنید تا بار دیگر شاهد کپی و نقض حقوق تهیه کنندگان آثار نباشیم؟
لهراسبی نژاد: محتوای پخش شده ما روی بستر VOD محافظت شده است. واترمارک انحصاری برای هر مشترک روی تصویر لحاظ می‌شود که اگر فیلمی با فیلمبرداری از روی تلویزیون کپی گردد، با بازبینی به راحتی متخلف را شناسایی می‌کنیم.
این موضوع طبق استانداردهای جهانی برای حفاظت از حقوق مؤلفان صورت می‌گیرد؛ در واقع یکی از الزامات IPTV در سطح جهان است.
• به نظر شما وقتی قوانین مشخص و شفافی برای فعالیت‌های OTT در کشور وجود ندارد، ادامه فعالیت‌هایتان با چالش و بی‌نظمی مواجه نمی‌شود؟
لهراسبی نژاد: همانطور که گفتم اگر جای خالی در حوزه‌های خدمات‌دهی داخل کشور باشد، دیگران (غریبه‌ها) آن را پر می‌کنند.
این قضایا باید به دستگاه‌های ذی‌صلاح واگذار شود هر چند که تصمیمات خوبی هم تا حال حاضر در این حوزه اتخاذ شده است. به عنوان مثال در حال حاضر امکان دسترسی به نتفلیکس در ایران نیست.
ما با توجه به اینکه در این حوزه اپراتور هستیم و رگولاتور نیستیم، تنها براساس مقررات جاری کشور عمل می‌کنیم و خوشبین هستیم که دیگران هم مسئولیت‌هایشان را به خوبی انجام می‌دهند.
شورای عالی فضای مجازی، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و سازمان صداوسیما جزو دستگاه‌های ذی‌صلاح در این حوزه به شمار می‌روند که باید تصمیمات شان را جداگانه جویا شد.
• آیا به نظر شما مسدودسازی و فیلترینگ همیشه می‌تواند کارساز باشد؟
لهراسبی نژاد: در صحبت‌هایم اشاره‌ای به فیلترینگ نداشتم. اگر محتوای مناسبی مبتنی بر تکنولوژی روز دنیا در اختیار مخاطب قرار دهیم، قریب به یقین بخش زیادی از جامعه ، مخاطب می‌شوند.
لهراسبی نژاد: برای نقل و انتقال محتوای رسانه تعاملی از بستر اینترانت و پهنای باند داخلی استفاده می‌کنیم مگر اینکه مخاطب از امکان مرورگر ستاپ‌باکس استفاده کند و وارد فضای اینترنت شود؛ تمرکز ما به استفاده از پهنای باند اینترانت به جای اینترنت است.
استفاده از محتوای آموزش تلویزیونی، تماشای فیلم و سریال، استفاده از خدمات بانکی و برخی سرویس‌های دیگر که اشاره شد تنها در قالب پرداخت آبونمانی حدودا 10 هزار تومانی خواهد بود.
• همکاری مخابرات در قالب ارائه دهنده خدمات ارتباطی با دارندگان پروانه‌های VOD و IP-TV تا چه میزان بر ارائه خدمات مناسب تأثیرگذار است؟
لهراسبی نژاد: یکی از ارزان‌ترین روش‌های انتقال محتوا، خطوط سیمی و شبکه فیبرنوری است هر چند به دلیل قدمت و بُعد فاصله، امکان بهره‌برداری از برخی خطوط سیم مسی ممکن است فراهم نباشد.
می‌دانید که اقدامات خوبی نظیر توسعه ترانک‌های اصلی فیبرنوری توسط اپراتور چهارم درکشور صورت گرفته اما عملا سه چهار سالی می‌شود با چالش بزرگی در لاست مایل مواجه شده و عملا مشترکان خانگی هنوز نتوانسته‌اند از امکان فیبر در منازل استفاده کنند.
اعتقاد ما بر این است هر جایی که زیرساخت شبکه قابلیت بهره‌برداری داشته باشد، باید از آن استفاده کرد. با توجه به اینکه بنا داریم از چهار ماه دیگر خدمت‌رسانی به جمعیت 700 هزار نفری دانشجویان را آغاز کنیم، باید به دنبال در دسترس‌ترین راه‌حل برای ارائه خدمات باشیم.
با این حساب قدری گران‌تر هزینه می‌کنیم و ستاپ‌باکس را با قابلیت پشتیبانی از سیم‌کارت روانه بازار می‌کنیم زیرا پوشش BTSهای موبایلی در تمام نقاط شهری و روستایی خوب است.
منطق حکم می‌کند برای ارائه خدمات از تمامی امکانات زیرساختی مخابرات اعم از کابلی و بی‌سیم به صورت هوشمندانه استفاده کنیم.
باید در نظر داشته باشیم که مسابقه ما با زمان است. هر غفلت یک ساعته در داخل منجر به ارسال محتوای هدف‌دار از خارج به کشور می‌شود. به عبارت دیگر در عرصه فرهنگ و محتوا معنی تهاجم همین است.
• بخشی از موضوع زمان است، بخش مهم دیگر مربوط به انبارهای محتوایی و آرشیو می‌شود…
لهراسبی نژاد: از منظر محتوای باارزش، کمبودی در داخل کشور نداریم لذا باید به دنبال اجرایی کردن تأکیدات مقام معظم رهبری و حضور فعال در فضای مجازی و رسانه نوین باشیم.
باید توجه داشته باشیم وقتی فضایی را خالی بگذاریم، آن فضا توسط اغیار تصاحب خواهد شد.
• تعدد پروانه‌هایی اعم ازIP-TV،VOD و FCP منجر به بروز مشکلات و ناهنجاری در آینده کار این صنعت نمی‌شود؟
لهراسبی نژاد: نظر ما در به‌سیما این است که اگر دیوارهای این اتاق پر از مجوزها و پروانه‌ها شود اما اقدام عملی صورت نگیرد، قدمی از قدم برداشته نشده است در حالیکه اگر در چارچوب مقررات و با اخذ پروانه، اقدامی عملی کنیم دیگر نباید نگران تعدد مجوزها باشیم.
هر کسی که مجوزی گرفته باشد در صورت استفاده هوشمندانه از مجوز موفق خواهد بود.
در حال حاضر بیش از یک میلیون مشترک تکلیفی داریم که باید از اول مهر خدمات‌مان را به آنها ارائه کنیم؛ این مشترکان جوامع خاص منظوره‌ای هستند که خدماتی خاص از طریق رسانه تعاملی طلب می‌کنند.
لذا ما درصدد برداشتن گام‌های عملیاتی برای گذر از موانع ذکر شده هستیم و مشترکان‌مان می‌توانند علاوه بر دریافت خدمات خاص منظوره، امکان مشاهده کانال‌های صداوسیما با قابلیت تایم شیفت (بازگشت به عقب) و آرشیوی از فیلم‌ها و سریال‌ها را داشته باشند.
هم‌اکنون آرشیوی از فیلم‌ها و سریال‌های سازمان صداوسیما و همچنین موسسه رسانه‌های تصویری به صورت یکپارچه روی سامانه به‌سیما وجود دارد.
• مجوز صداوسیما چه بوده و چه زمانی ارائه شده است؟
لهراسبی نژاد: این سازمان پیش از برگزاری فراخوان سال ٩۴، قراردادی را در سال‌های 92 با دو شرکت که یکی به‌سیما بود، جهت انجام پروژه رسانه تعاملی منعقد کرد.
از آن زمان، ایده و سرمایه‌گذاری خودمان در عرصه رسانه تعاملی را عملیاتی کردیم و همچنان نیز برنامه‌های مربوط به خود را دنبال می‌کنیم.
• مجوزهایی که از صداوسیما دارید به قوت خودش باقی است؟
لهراسبی نژاد: بله قطعا.
• پس چرا مجددا مزایده IP-TV برگزار شد؟
لهراسبی نژاد: این سوال را باید از مجریان آن طرح فراخوان بپرسید که البته اکنون دیگر در سازمان حضور ندارند.
ما براساس قرارداد با صداوسیما، طی این سال‌ها زیرساخت‌ها و تجهیزات را ایجاد و آماده کردیم.
• در لایسنس شما چه تکالیفی برای مدت زمان خاص دیده شده است؟
لهراسبی نژاد: قرارداد ما ارائه خدمات برای پنج میلیون مشترک ظرف هشت سال است. تا الان شرایط را برای ارائه خدمات به یک میلیون و 100 هزار مشترک فراهم کردیم و بنا داریم تا این ظرفیت را به سه میلیون مشترک دیگر تا پایان سال برسانیم.
امیدواریم در این موضوع به تکالیف خود عمل و با برنامه سخت و دشواری که طرح‌ریزی کرده‌ایم به دور از تمامی حواشی بتوانیم به سر منزل مقصود برسیم.
• پلت‌فرم‌های مختلفی برای ارائه محتوای رسانه تعاملی نظیر وب، اپلیکیشن یا ستاپ‌باکس وجود دارد اما مزیت شما نسبت به دیگر بازیگران، تولید ستاپ‌باکس است. در این صورت تنها راه ارتباطی شما با مشترکان از طریق همین پلت‌فرم خواهد بود؟
لهراسبی نژاد: برای اینکه خدمات خود را به مشترکان داخل و خارج از کشور ارائه کنیم از OTT یا همانOver The Top بهره بردیم و کلیه سرویس‌های محتوایی ما قابل دسترسی از طریق اپلیکیشن، مرورگر (وب) و ستاپ‌باکس است.
اگر مشترکان، ستاپ‌باکس ما را تهیه کنند نیازی به پرداخت هزینه بابت اتصال نخواهند داشت و از بستر اینترانت برای دریافت خدمات بهره خواهند برد.
حال اگر کسی در نظر داشته باشد تا سرویس‌ها را از طریق اینترنت داشته باشد باید به میزان حجم مصرفی ترافیک پول به شرکت تامین کننده اینترنتی می‌پردازد.
• خدمات رسانه تعاملی و آرشیو صوتی تصویری ایران واقعا مورد توجه دیگر کشورها هم هست؟
لهراسبی نژاد: برخی محتوای فیلم و سریال ایرانی فاخر هستند و علاقه‌مندان بسیاری در کشورهای فارسی زبان و حتی غیر فارسی زبان برای دستیابی به آنها وجود دارد.
این موضوع را بعد از بررسی‌های عمیق میدانی کشف کردیم و از این جهت در حال حاضر کشورهای متعددی به عنوان جامعه هدف ما برای ارائه سرویس در نظر گرفته شده‌اند.
علاوه بر ارائه محتوای فرهنگی که می‌تواند معرف کشور ما باشد، بخش گردشگری را نیز برای این حوزه در نظر گرفته‌ایم که مخاطبان می‌توانند به صورت هم‌زمان با تماشای یک فیلم، درخواست رزرو هتل یا بلیت هواپیما هم داشته باشند.
در واقع کل مباحث گردشگری را پوشش داده‌ایم.
• با توجه به اینکه بخشی از ارائه سرویس‌های شما مبتنی بر ستاپ‌باکس است؛ در حال حاضر محتوای صداوسیما و ارشاد را جداسازی و روی هر ستاپ‌باکس یک نوع را تعریف کرده‌اید؟
لهراسبی نژاد: بر روی سرویس ما، تمامی محتواها در اختیار مخاطبان خواهد بود زیرا ما نقطه وصل هستیم. ما مجوز VOD را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای پخش فیلم‌های شبکه نمایش خانگی و مجوز صداوسیما را برای پخش زنده تمامی کانال‌های این سازمان و آرشیو یک ماهه آن داریم.
در حال مذاکره با سازمان صداوسیما جهت ارائه آرشیو 10 ساله هستیم و امیدواریم با موافقت آنها، موجب غنی‌تر شدن محتوای موجود بر بستر رسانه تعاملی شویم.
• با توجه به اینکه تفکیک روشنی بین هزینه پهنای باند داخل و خارج کشور نشده است، مشترکان باید چه میزان هزینه بابت پهنای باند داخلی داشته باشند؟
لهراسبی نژاد: براساس قراردادهایی که با اپراتورهای مخابراتی داریم، هزینه پهنای باند مصرفی داخل کشور را خودمان به آنها می‌پردازیم.
• در زمینه فیلم و سریال چه میزان آرشیو موجود دارید؟
لهراسبی نژاد: گمان می‌کنم حدود 600 عنوان فیلم در حال بارگذاری باشد.
• چه میزان ظرفیت تولید ستاپ‌باکس دارید؟
لهراسبی نژاد: تمام تکنولوژی مربوط به ستاپ‌باکس بومی است. در این زمینه اصل زحمات بر دوش آقای مهندس عالمی مدیر عامل محترم شرکت ایلانرم‌افزار بود.
حدود چهار سال پیش تولید صنعتی و انبوه ستاپ‌باکس‌ها را در کنار ایلانرم‌افزار در کارخانه صنایع الکترونیکی که داریم، شروع کردیم.
کلیه تجهیزات مربوطه اعم از سرورهایی که باید در مراکز مخابراتی نصب شود و ستاپ‌باکس‌هایی که در منازل مشترکان قرار گیرد را به صورت انبوه تولید کردیم.
با توجه به اینکه تکنولوژی ما کاملا بومی است، بیشترین انطباق را با شبکه مخابراتی کشور دارد و در شرایط خیلی سخت هم به راحتی سرویس آن پابرجاست.
باید توجه داشته باشید وقتی که قرار است به عنوان یک رسانه، شبکه‌های صداوسیما را به صورت زنده پخش کنید، حکایت حال شما بسیار متفاوت‌تر از یک تأمین کننده اینترنت (PAP) است.
یک شرکت اینترنتی معمولا 20 تا 30 درصد تعداد مشترکانش، ظرفیت ایجاد می‌کند زیرا بیش از چنین ظرفیتی به صورت هم‌زمان از اینترنت استفاده نمی‌کنند اما سرویس ما در زمان‌های بسیاری مانند لحظه سال تحویل یا پخش اخبار و مسابقات ممکن است به اندازه کل جامعه تحت پوشش، مخاطب داشته باشد.
بنابراین باید به عنوان یک اپراتور ظرفیتی 100 درصدی برای مشترکان ایجاد کنیم.
صرفه‌جویی در هزینه‌های ارزی به دلیل بومی‌سازی تکنولوژی از جمله مزایای اصلی تولید در داخل کشور بوده که موجب می‌شود از نظر ظرفیت ساخت هم بتوانیم به مرور کل تقاضاها را جوابگو باشیم.
• کل ظرفیتی که برای ارائه خدمات این حوزه متصور می‌شوید، چقدر است؟
لهراسبی نژاد: پیش‌بینی ما این است که در کل کشور، ظرفیت ارائه خدمات به 21 میلیون مشترک وجود داشته باشد و از این جامعه آماری ما تنها تعهد ارائه خدمت به پنج میلیون مشترک را برعهده گرفته‌ایم که کار آسانی به لحاظ تکنولوژیکی نیست.
• در شرایط اقتصادی نه چندان مناسب جامعه که بسیاری از تولیدکنندگان کنار می‌کشند و می‌گویند مگر سرمان درد می‌کند که تولید کنیم، چطور شد که شما وارد عرصه تولید تجهیزات دیجیتال شدید؟
لهراسبی نژاد: سنگ بنای فعالیت‌هایمان را از 25 سال پیش با چیدن آجر روی آجر و با صبر، حوصله و توکل گذاشتیم و با اراده‌ای راسخ جلو آمدیم.
به عنوان دانش آموخته کامپیوتر، ساده ترین ورود به حوزه کسب‌و‌کار نرم‌افزار بود که به توسعه و گسترش خدمات آن پرداختیم.
این رویه به خوبی پیش رفت، در ادامه وارد حوزه صنعت و ساخت ابزارهای بانکداری الکترونیک از قبیل دستگاه خودپرداز به همراه انتقال تکنولوژی شدیم.
با راه‌اندازی کارخانه‌ای برای تولید در این بخش، متوجه ظرفیت خالی مجموعه شدیم و تصمیم به تولید در زمینه تکنولوژی دیگری گرفتیم.
با توجه به اینکه بحث کانال‌های بانکداری الکترونیک روی اینترنت، موبایل،POS و ATM پیاده‌سازی شده بود، طی بررسی‌هایی به این نتیجه رسیدیم که تلویزیون بیشترین قابلیت را برای ورود به عرصه بانکداری الکترونیک دارد.
لذا قراردادی در قالب سرمایه‌گذاری مشترک با شرکت ایلانرم‌افزار منعقد کردیم و امروز در این جایگاه قرار داریم. در واقع همراه با موج فناوری در دنیا، موج‌سواری کردیم و از شرکتی کوچک به گروه شرکت‌ها تبدیل شدیم.
• انتقال تکنولوژی شما در زمینه ساخت تجهیزات بانکداری الکترونیک به چه شکل بوده است؟
لهراسبی نژاد: در سال 2012 تکنولوژی لازم را از ژاپن و کره جنوبی وارد کردیم و در حال حاضر علاوه بر تأمین نیاز داخل، به کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا هم صادرات داریم.
میانگین آمارهای صادراتی نشان می‌دهد که ارزش هر تن صادرات کشور 470 دلار است و به نوعی نشان از خام فروشی دارد؛ در حالیکه ارزش صادرات هر تن کالای ما 24 هزار دلار است و نشان می‌دهد که تکنولوژی صادر می‌کنیم.
• ظرفیت تولید شما در حوزه ستاپ‌باکس چقدر است؟
لهراسبی نژاد: توانایی تولید ماهانه 300 هزار دستگاه را داریم. ترجیح می‌دهیم براساس برنامه و میزان تقاضا تولید داشته باشیم تا اینکه با پیش تولید، انبارهایمان را پر کنیم.
• در جامعه جهانی طول عمر کوتاهی را برای ستاپ‌باکس‌ها متصور می‌شوند، این موضوع هم در ارتباط با عدم پیش تولید شما مؤثر بوده است؟
لهراسبی نژاد: ستاپ‌باکسی که ما تولید می‌کنیم باکیفیت و بر اساس آخرین تحولات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری دنیاست لذا ستاپ‌باکس‌هایی که به سازمان صداوسیما داده‌ایم، سه سال است خاموش نشده و بی‌وقفه در حال کار کردن است.
• صادرات یا برنامه‌ای برای ورود به این بخش در حوزه ستاپ‌باکس‌ها دارید؟
لهراسبی نژاد: قرارداد همکاری برای تأمین با یکی از کشورهای همسایه امضا کرده‌ایم و در حال مذاکره با دو کشور دیگر همسایه نیز هستیم. امیدواریم علاوه بر تأمین نیازهای داخل کشور به کشورهای همسایه، خاورمیانه و شمال آفریقا هم صادرات داشته باشیم.
• تولید برای سایر بازیگران دارنده پروانه VOD هم داشتید؟
لهراسبی نژاد: برخی تولیدات سخت‌افزاری خود را در اختیار اپراتورهای دیگر، صداوسیما و دیگر مجموعه‌ها قرار داده‌ایم.
این کار را با قیمت بسیار مناسبی انجام داده‌ایم و هیچ محدودیتی برای فعالان این عرصه ایجاد نکرده‌ایم. واگذاری محصولات با شرایطی یکسان مانند به‌سیما بوده است.
همانطور که گفتم کل جامعه آماری کشور 21 میلیون خانوار است و ما در حال حاضر خدمات‌مان را برای یک میلیون و 100 هزار مشترک داشته‌ایم که نشان دهنده خلأ 19 میلیونی است؛ لذا در این حوزه هیچ کس رقیب دیگری نیست و تضاد منافعی وجود ندارد.
همه ما چند قطعه از یک پازل زیبا هستیم که با اتحاد و همکاری می‌توانیم تصویر واحدی را به نمایش بگذاریم.
• ظاهرا برخلاف صحبت‌های شما، هزینه تولید ستاپ‌باکس در داخل کشور چندان ارزان و به صرفه نیست و از این جهت برخی بازیگران VOD مجبور شده‌اند تا تولیدات‌شان را به شرکت‌های چینی بسپارند.
لهراسبی نژاد: این موضوع طبیعی است. وقتیکه تیراژ تولید یک دستگاه 10 هزار، 100 هزار یا یک میلیون شود، قیمت تمام شده کاهش می‌یابد و این دقیقا رویکردی است که چینی‌ها در کار دارند.
آنها انبوه تولید می‌کنند و فروش را به شکل خرد انجام می‌دهند.
ما هم به دنبال همین سیاست هستیم تا بتوانیم قیمت محصولات را به حداقل کاهش دهیم. در این سیاست رویکرد اشتغال‌زایی هم وجود دارد.
از طرفی به دلیل اینکه پای بحث منابع داخلی به میان باز می‌شود، اپراتورها هم می‌توانند از محل درآمدهایی که کسب می‌کنند هزینه‌هایشان را پرداخت کنند یا به عبارتی پیش از فروش خدمات به فکر جبران هزینه‌های اولیه نباشند.
• ظرفیت پهنای باند موجود در داخل کشور جوابگوی کلیه نیازهای سرویس VOD شماست؟
لهراسبی نژاد: با توجه به اینکه از تکنولوژی آخرین لایه یعنی نزدیک‌ترین نقطه ارائه خدمات به مشترک (Edge) استفاده می‌کنیم و در حال حاضر به تعداد خانوارهای کشور تلفن ثابت با قابلیت پشتیبانی از حداقل 1Mbps عرض باند وجود دارد، سریس ما در کل کشور بدون هیچ محدودیتی قادر به خدمات‌دهی است.
سرویس رسانه تعاملی ما قادر به اجرا با ظرفیت پهنای باند 700Kbps است.
تکنولوژی آخرین لایه به این شکل است که اگر یک خط سیم مسی (معمولا عرض باندی معادل 2Mbps دارد) از مرکز مخابراتی تا منزل شما وجود داشته باشد، از همان تکه سیم استفاده و مشترکان را از طریق ستاپ‌باکس به سرور Edge مستقر در مرکز مخابراتی متصل می‌کنیم.
برنامه ما به این شکل است که به ازای هر 15000 خط تلفن یک سرور در مراکز مخابراتی اضافه می‌کنیم؛ بنابراین هیچ جای نگرانی از کمبود ظرفیت و پهنای باند نیست.
سرویس سمت مشترک از لایه Edge ارائه می‌شود اما بارگذاری محتوای جدید اعم از فیلم، صوت، دروس آموزشی و… روی بستر اصلی، از طریق مسیر اصلی (ارتباط بین مرکز ما و مراکز مخابراتی) صورت می‌گیرد.
• ظرفیت‌سازی شما در حال حاضر برای تمامی مراکز مخابراتی به یک اندازه است؟
لهراسبی نژاد: توزیع سرورها برای خطوط زمینی را بسیار محدود داشتیم زیرا ممکن بود سروری با ظرفیت 15000 مشترک در یکی از مراکز مخابراتی می‌گذاشتیم اما نهایتا 200 مشترک از آن استفاده می‌کرد.
برنامه را به شکلی طرح‌ریزی کردیم تا برای انجام مأموریت مهر ماه، سرورهایمان در مراکز اپراتورهای موبایل نصب شود؛ به این شکل لاست مایل (Last Mile) آنتن‌های مخابراتی می‌شود و مشترکان از طریق سیم کارت قادر به دریافت خدمات خواهند بود.
• با توجه به اینکه قرار است ستاپ‌باکس‌ها را به صورت رایگان در اختیار مشترکان بگذارید، قراردادی برای بازپس‌گیری آنها در پایان قرارداد تجاری هم خواهید داشت؟
لهراسبی نژاد: مصوبه هیات مدیره شرکت این است که به جهت رفاه حال مشترکان، ستاپ‌باکس را رایگان واگذار کنیم. با توجه به اینکه در حال حاضر جامعه هدف خاص منظوره‌ای داریم، واگذاری رایگان ستاپ‌باکس‌ها موجب کاهش هزینه‌های آموزش می‌شود.
قراردادی هم که اشاره کردید، درست است و بعد از پایان دوره خدمات‌دهی می‌توانیم ستاپ‌باکس‌ها را از مشترکان باز پس بگیریم.
• هزینه تولید ستاپ‌باکس‌ها در داخل کشور چقدر است؟
لهراسبی نژاد: جهت مقایسه خدمت‌تان عرض کنم که اگر به بازار چین مراجعه کنید، با ستاپ‌باکس‌هایی از 30 تا 500 هزار تومان مواجه می‌شوید که بسته به نوع استفاده‌شان ازCPUها و دیگر قطعات، قیمت‌گذاری شده‌اند.
ما در داخل کشور توان تولید چهار رده از ستاپ‌باکس‌ها را داریم.
ستاپ‌باکس‌های هشت هسته‌ای با قابلیت پشتیبانی از کنسول‌های بازی، قوی‌ترین تولیدات ما را شامل می‌شود که قیمت آنها از 500 هزار تومان شروع می‌شود. ریموت کنترل این ستاپ‌باکس‌ها با کنترلری که یک طرف آن صفحه کلید و طرف دیگر ماوس است، جایگزین شده و خود کنترلر هم نقش پوینتر روی تلویزیون را دارد.
در ارتباط با ستاپ‌باکس‌های معمولی که برای مشترکان VOD در نظر گرفته شده، یکی از باکیفیت‌ترین باکس‌ها با قیمت مناسب حدودا 250 هزار تومان است که البته به صورت رایگان عرضه می‌کنیم. سعی می‌کنیم از محل بهره‌برداری خدمات، هزینه‌های خود را مستهلک کنیم.
• با توجه به اینکه دنیا هم‌زمان با پیش کشده شدن بحث اینترنت اشیاء، دنبال تغییر کاربری ستاپ‌باکس‌ها به اسمارت کورها (Smart Core) جهت مدیریت ابزارهای هوشمند رفته است، آیا برنامه‌ای در این زمینه برای تغییر کاربری باکس‌ها ندارید؟
لهراسبی نژاد: اینترنت اشیاء و واقعیت مجازی از جمله مباحثی هستند که می‌توانند کاربری ستاپ‌باکس‌ها را تغییر دهند.
کاملا به درستی اشاره کردید و همه تولید کنندگان برای ادامه حیات ملزم به این هستند که از امروز به فکر فردا باشند.
OTTها و واقعیت مجازی نقش مهمی در مبحث آموزش دارند و سعی می‌کنیم با توجه به اینکه رسالت آموزشی را در دستور کار داریم، ایده‌هایمان را در زمینه تغییر کاربری ستاپ‌باکس‌ها سامان‌دهی کنیم.
• تولید کننده دیگری به جز شما در حوزه ستاپ‌باکس در داخل کشور وجود دارد؟
لهراسبی نژاد: براساس شنیده‌ها و اطلاعاتم، تولید کننده دیگری در زمینه ستاپ‌باکس با برنامه مدون برای تولید انبوه نداریم.
• تکنولوژی تولید شما در کلاس جهانی حائز چه رتبه‌ای است؟
لهراسبی نژاد: در سال 2014 تندیس و لوح ستاره طلایی کیفیت جهانی (International Gold Star for Quality) را در ژنو گرفتیم.
امسال (2016) هم به ما اطلاع داده شده که برنده تندیس الماس در حوزه تدوین استراتژی مدیریت کنترل کیفیت شدیم و باید برای شرکت در جشنواره به بروکسل برویم.
• کمی هم به بحث محتوا بپردازیم. یکی از رویکردهای اعطای پروانه‌های VOD این بود که بازار فیلم و سریال از چنگال قاچاق رهایی یابد؛ در این زمینه نحوه تعامل شما با ارائه دهندگان محتوا به چه شکلی خواهد بود؟
لهراسبی نژاد: موسسه رسانه‌های تصویری و سازمان سینمایی اقدام خوبی در این راستا انجام داده و کمیته‌ای متشکل از تولید کنندگان محتوا، تهیه کنندگان و شرکت‌های تجمیع کننده (امثال ما) تحت عنوان شورا، برای انجام مأموریت‌‌ها تشکیل داده‌اند.
اعضای این شورا با هماهنگی یکدیگر مقررات، دستورالعمل‌ها و ابزارهای نظارتی جهت شفاف‌سازی منافع تهیه کنندگان و تولید کنندگان محتوا را وضع می‌کنند تا به این شکل فضای بیشتری در اختیار صنعت سینما قرار گیرد.
حدود دو ماهی می‌شود تشکیلات این شورا ایجاد شده است.
با توجه به اینکه ارتقای صنعت سینما می‌تواند منجر به اشتغال‌زایی و رشد فرهنگ شود، تولید ناخالص داخلی هم تحت تأثیر قرار گرفته و سهم سینما از GDP افزایش می‌یابد؛ لذا در بحث ویدئو رسانه هیچ کس رقیب دیگری نیست و همه با تعامل به فکر ارتقای جایگاه این صنعت هستیم.
با تحقق این چرخه مثبت، هم‌افزایی شکل می‌گیرد که تقویت تجمیع کننده‌ها، تهیه کنندگان و نهایتا صنعت سینما را در بر خواهد داشت.
در این عرصه قدم‌های خوبی برداشته شده و تجمیع کنندگان VOD می‌توانند نمودارهای شفافی از ارائه محتوای صوت و تصویر در اختیار تهیه‌کنندگان آثار قرار دهند. از طرفی قیمت به صرفه و آرشیو جامع باعث ترغیب مردم به استفاده از سامانه رسانه تعاملی می‌شود که در نهایت دست تکثیر کنندگان غیر قانونی از این حوزه قطع می‌شود.
با توجه به اینکه ارائه خدمات ما بر بستر تکنولوژی است، میزان مشاهده و فروش فیلم‌ها با هر کلیک مشخص شده و بالتبع حق و حقوق تهیه کنندگان روشن ارائه می‌گردد علاوه بر اینکه سازمان سینمایی و موسسه رسانه‌های فرهنگی نظارت بر خطی روی فعالیت‌های VOD دارند.
با توجه به اینکه کلیه تعاملات در محیطی شفاف صورت می‌گیرد، جایی برای خلاف قانون رفتار کردن نمی‌ماند.
• به چه طریق می‌خواهید از محتوای پخش شده خودتان محافظت کنید تا بار دیگر شاهد کپی و نقض حقوق تهیه کنندگان آثار نباشیم؟
لهراسبی نژاد: محتوای پخش شده ما روی بستر VOD محافظت شده است. واترمارک انحصاری برای هر مشترک روی تصویر لحاظ می‌شود که اگر فیلمی با فیلمبرداری از روی تلویزیون کپی گردد، با بازبینی به راحتی متخلف را شناسایی می‌کنیم.
این موضوع طبق استانداردهای جهانی برای حفاظت از حقوق مؤلفان صورت می‌گیرد؛ در واقع یکی از الزامات IPTV در سطح جهان است.
• به نظر شما وقتی قوانین مشخص و شفافی برای فعالیت‌های OTT در کشور وجود ندارد، ادامه فعالیت‌هایتان با چالش و بی‌نظمی مواجه نمی‌شود؟
لهراسبی نژاد: همانطور که گفتم اگر جای خالی در حوزه‌های خدمات‌دهی داخل کشور باشد، دیگران (غریبه‌ها) آن را پر می‌کنند.
این قضایا باید به دستگاه‌های ذی‌صلاح واگذار شود هر چند که تصمیمات خوبی هم تا حال حاضر در این حوزه اتخاذ شده است. به عنوان مثال در حال حاضر امکان دسترسی به نتفلیکس در ایران نیست.
ما با توجه به اینکه در این حوزه اپراتور هستیم و رگولاتور نیستیم، تنها براساس مقررات جاری کشور عمل می‌کنیم و خوشبین هستیم که دیگران هم مسئولیت‌هایشان را به خوبی انجام می‌دهند.
شورای عالی فضای مجازی، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و سازمان صداوسیما جزو دستگاه‌های ذی‌صلاح در این حوزه به شمار می‌روند که باید تصمیمات شان را جداگانه جویا شد.
• آیا به نظر شما مسدودسازی و فیلترینگ همیشه می‌تواند کارساز باشد؟
لهراسبی نژاد: در صحبت‌هایم اشاره‌ای به فیلترینگ نداشتم. اگر محتوای مناسبی مبتنی بر تکنولوژی روز دنیا در اختیار مخاطب قرار دهیم، قریب به یقین بخش زیادی از جامعه ، مخاطب می‌شوند.
منبع: جهان نیوز
