پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
به گزارش فناوری فرهنگی، در بخش اول خواندیم مجید حسینی نژاد مدیر عامل استارتاپ علی بابا که از بازار گردشگری آنلاین و چشم انداز گردش مالی ۱۰۰ میلیارد تومانی شرکتش می گوید . او از بکر بودن این بازار خبر می دهد که در یک روز ١١٠هزار بلیت فروخته است ….
مجید حسینی‌نژاد کلکسیونی از شکست‌ها است؛ قصه‌های مجید علی‌بابا این‌قدر تلخی و شکست دارد که شماره‌اش از دست خودش هم گاه درمی‌رود! همین شکست‌ها بی‌قرار و تندمزاجش کرده است؛ البته با لبخندی که چاشنی‌اش می‌کند، می‌خواهد زهر تندمزاجی‌اش را بگیرد. شاید به همین دلیل در گوشه کتابخانه کوچک دفتر کارش، کتاب کم‌حجمی به نام «مدیریت خشم» به چشم می‌خورد. البته به نظر نمی‌رسد موفقیت چندانی در این زمینه به‌دست آورده باشد، چون کار است و استرس‌ها و فشارهایش و جوانی. مجید جوان‌تر از آن چیزی است که این همه شکست را تجربه کرده باشد اما مرد آبدیده علی‌بابا را همین شکست‌ها به جلو رانده تا با ۳۰ میلیون تومان سرمایه شروع کند.هدفش فروش ۱۰۰ میلیارد تومان در روز باشد! خودش می‌گویدسهم ۵۰ درصدی از بازار فروش آنلاین بلیت را دارد و برای بیش از ۲۱۵ نفر ایجاد اشتغال کرده است. به حال خوب گروهش فکر می‌کند و می‌خواهد هر ایرانی تجربه‌ای شایسته از سفر را تجربه کند. مدیرعامل علی‌بابا در گفت‌وگو با «شنبه» از علی‌بابا، ظرفیت‌های گردشگری و بکر بودن بازار آنلاین‌ها گفته است که باهم می‌خوانیم.
ادامه گفتگو را با بخوانید …
- درصد رشدتان چقدر بوده است؟
طی مدت‌زمانی که از لانچ شدن وب‌سایت می‌گذرد، ماهیانه تا ۴۰ درصد رشد را تجربه کرده‌ایم.
- اگر بخواهید به لحاظ آماری به این میزان رشد اشاره کنید، بفرمایید که مثلا در مرداد ۹۳ چه تعداد بلیت فروختید و الان در مرداد ۹۵ چقدر توانسته‌اید بفروشید؟
مرداد ۹۳ که وب‌سایت لانچ شد، یکصد بلیت داخلی هواپیما فروختیم و امسال در مرداد ۹۵، ۱۱۰ هزار بلیت داخلی فروختیم.
- میانگین قیمت هر بلیت چند هزار تومان است؟
به‌طور میانگین هر بلیت داخلی ۱۵۰ هزار تومان قیمت دارد.
- قطار، بلیت خارجی و هتل و مکان اقامتی را چه زمانی به علی‌بابا اضافه کردید؟
قطار یک سال بعد اضافه شد، بلیط خارجی امسال به خدمات علی‌بابا اضافه شده و هتل و خدمات اقامتی را هم امسال اضافه کرده‌ایم و محصولات دیگری هم پیوسته به خدمات علی‌بابا اضافه می‌شود.
- با چه ایرلاین‌هایی کار می‌کنید؟
همه ایرلاین‌ها؛ هر پروازی که مسافر می‌برد، با آن کار می‌کنیم و تا ۹۹ درصد از پروازها را پوشش می‌دهیم.
- اتفاقاتی که در فضای ایرلاین‌ها و هواپیمایی ایران می‌افتد، مانند تاخیرها، لغو پروازها و بدتر از همه سقوط هواپیما، چه تاثیری بر کسب‌وکار امثال شما دارد؟
خیلی تاثیرگذار نیست و مثلا ممکن است یک روز با کاهش ۵ تا ۱۰ درصدی خرید و فروش بلیت مواجه شویم. از طرفی در دوره‌ای که ما کارمان را شروع کردیم، سقوط هواپیما اتفاق نیفتاده و تنها اوایل، هواپیمایی سقوط کرد که البته ما مسافری در آن نداشتیم. این نکته را هم اضافه کنم که هواپیما امن‌ترین وسیله سفر در ایران است.
- آزادسازی نرخ بلیت چه تاثیری بر روند کسب‌وکار شما دارد؟
به نفع همه است؛ قبلا نرخ بلیت سقف داشت و از سقف نمی‌شد فراتر رفت ولی بازار چیز دیگری می‌گفت و سود به جای اینکه به جیب ایرلاین برود، به جیب افرادی می‌رفت که می‌توانستند در این بازار بلیت را به شکل غیرقانونی به فروش برسانند. اما آزادسازی نرخ موجب می‌شود که سودهای بیش از اندازه معمول، به افراد خاص نرسد و ایرلاین‌ها منفعت و بهره این سودها را ببرند. با آزادسازی نرخ بلیت، کیفیت در ایرلاین‌ها مفهوم یافته و می‌توانند بیشتر بفروشند. همچنین آزادسازی نرخ، قیمت بلیت‌‌ها را ارزان‌تر کرد؛ کمااینکه در همه کشورهای جهان با آزادسازی، نرخ بلیت ارزان‌تر می‌شود.
- چه تعداد ایرلاین در ایران داریم؟
حدود ۱۶ ایرلاین فعال؛ ایرلاین‌هایی هم هستند که فعال نیستند.
- چنین بازاری کوچک نیست؛ تعداد ایرلاین‌ها کم است یا حداقل در قیاس با کشورهای دیگر این تعداد، محدود به نظر می‌رسد. رقابت و حضور در بازار و درآمدزایی در این صورت، ریسک‌پذیری بالایی ندارد؟
۳۰۰ وب‌سایت فروش آنلاین بلیت هواپیما در همین بازار در حال فعالیت هستند. اما این بازار، بازاری بکر و تقریبا دست‌نخورده است. الان هم دوره رشد بازار است و حتی به نظر من آن ۳۰۰ وب‌سایت هم رشد می‌کنند. بازار کوچک نیست و روزانه تا ۴۰ هزار سیت داخلی و بیش از ۳۰ هزار سیت خارجی در همین بازار خرید و فروش می‌شود. به این نکته هم باید توجه کنیم که بازار گردشگری ۵ تا ۱۰ درصد جی‌دی‌پی کشورهای مختلف را در اختیار دارد و این رقمی بسیار بالا و عددی بسیار بزرگ است.
- علی‌بابا سهم چند درصدی از این بازار را در اختیار دارد؟
سهم امروز ما از بازار آنلاین و آفلاین ۱۵ درصد است. البته به لحاظ آنلاین تا ۵۰ درصد بازار را در اختیار داریم ولی بازار هنوز به بلوغ خود نرسیده و تنها تا ۳۵ درصد این بازار بالفعل شده و تا دو الی سه سال آینده تا ۸۰ درصدش فعال می‌شود.
- خرید و فروش آنلاین بلیت اتوبوس را هم به خدمات علی‌بابا اضافه کرده‌اید؟
خرید آنلاین بلیت اتوبوس برای داخل کشور طی چند روز اخیر راه‌اندازی شده و بسته خدمات و کلیتش در حال تکمیل شدن است.
اشاره کردید که خدمات اقامتی را هم اضافه کرده‌اید.
بله.
- «جاباما» وجود داشت و شما آن را خریداری کرده‌اید یا ایجادش با خود علی‌بابا بوده است؟
خودمان راه‌اندازی‌اش کرده‌ایم.
- در حال حاضر با چند هتل کار می‌کنید؟
حدودا با یک‌هزار هتل و مکان اقامتی همکاری می‌کنیم.
- وقتی با دست‌اندرکاران حوزه هتلداری صحبت می‌کنیم این بحث را پیش می‌کشند که ایرانی‌ها هنوز فرهنگ چادر مسافرتی را دارند و کمتر از هتل استفاده می‌کنند. عده‌ای هم می‌گویند با کمبود هتل در ایران مواجه هستیم. شما چقدر با این صحبت‌ها موافق هستید و اصولا کسب‌وکارهایی چون علی‌بابا تا چه اندازه می‌توانند فرهنگ استفاده از هتل و رشد گردشگری را در جامعه نهادینه کنند؟
حرف رئیس جامعه هتلداران که مردم چادر مسافرتی استفاده می‌کنند، حرف درستی است اما ما نباید گردشگران را به سمت هتل هل بدهیم. بلکه باید مکان‌هایی را که آنها اتراق می‌کنند و چادر می‌زنند، به مکانی امن و با امکانات تبدیل کنیم. باید هزینه‌ها را پایین بیاوریم. مثلا اگر جایی چادر می‌زنند که سرویس بهداشتی مناسبی ندارد، باید برای آن مکان سرویس بهداشتی و امکانات رفاهی بدهیم. این فرهنگ و ترویج آن ضروری است، چون بسیار مناسب و مقرون به‌صرفه برای عموم مردم جامعه با هر توان مالی است. باید برنامه‌ای داشته باشیم که همین مکان‌های چادرزدن را هم بتوان آنلاین کرایه داد. ما در علی بابا این نگاه را داریم که بلیت همان‌جا را هم آنلاین بفروشیم. یعنی آن مکان‌های اتراق و چادرزنی این‌قدر مورد توجه قرار بگیرد که سرمایه‌گذارها را جذب کند. کما اینکه در کشورهای دیگر کمپ‌سایت دارند که برق دارد، سرویس بهداشتی دارد، آشپزخانه دارد و… این مسئله باید ترویج شود.
- آمار بازدید روزانه‌تان چه تعداد است؟
تقریبا روزی ۶۰ هزار بازدیدکننده داریم.
- اشتغالزایی علی‌بابا تاکنون چه میزان بوده است؟
تا هفته گذشته ۲۱۵ نفر و چون علی‌بابا رشد سریعی دارد، آمار امروز را ندارم! البته باید به این نکته اشاره کنم که کسب‌وکارهای آنلاین برخلاف اشتغال بخش سنتی حرکت می‌کنند چون اگر ما ۲۱۵ نفر را استخدام کرده‌ایم، ممکن است تعداد زیادی به واسطه توسعه کسب‌وکار ما شغل‌شان را در حوزه آفلاین‌ها از دست داده باشند. یعنی توسعه آنلاین تا این اندازه بازار رقابتی ایجاد می‌کند. اما مهم‌ترین اتفاقی که در کسب‌وکار آنلاین می‌افتد این است که فرهنگ کار و کیفیت زندگی کارمند تغییر می‌کند و نسبت به کار در حوزه سنتی این پرسنل است که ارزشمند می‌شود نه کارفرما. در نتیجه کسب‌وکارهای آنلاین خانواده شادتر و زندگی سالم‌تری به جامعه تحویل می‌دهند. در حوزه آنلاین‌ها حتی امنیت شغلی افراد هم دست خودشان است. ما در علی‌بابا همه چیز را به خود فرد مربوط می‌دانیم. هر کسی با توجه به تعهد، رشد و علاقه به پیشرفتی که دارد جلو می‌آید و می‌تواند به آینده کارش هم امیدوار باشد.
- سهم علی‌بابا از فروش بلیت و ارتباط با ایرلاین‌ها چگونه محاسبه می‌شود؟
پورسانت مشخصی در این زمینه داریم. براساس قانون هواپیمایی کشور، سهم علی‌بابا از فروش بلیت داخلی پنج درصد است و از فروش بلیت خارجی بین سه تا ۹ درصد.
- سرمایه اولیه شما چند میلیون تومان بیشتر نبوده. الان که علی‌بابا مراحل رشدش را طی می‌کند، سرمایه‌گذار جذب کرده یا از درآمدزایی خودش هزینه می‌کند؟
ما از یکی از توسعه‌دهنده‌های داخلی جذب سرمایه داشته‌ایم؛ به این صورت که پارسال ۱۰ درصد از سهام‌مان را واگذار کردیم.
- به چه قیمتی؟
دوست دارم شفاف باشم و مشکلی با بیان جزئیات ندارم اما به لحاظ سازمانی مخالفت‌هایی برای بیان این جزئیات وجود دارد.
- معمولا استارت‌آپ‌ها ارزش‌گذاری ریالی و مالی می‌شوند؛ چه رقمی روی علی‌بابا می‌گذارید؟
رقمی می‌گذارم که کسی نخرد؛ چند وقت پیش در مذاکره با سرمایه‌گذاری خارجی، علی‌بابا را ۴۰ میلیون دلار ارزش‌گذاری کردیم که البته وارد مذاکره نشدیم.
- رقم واقعی که در ذهن‌تان برای علی‌بابا دارید، چقدر است؟
همین ۴۰ میلیون دلار است و غیرممکن است که کمتر از این رقم معامله بکنم. شاید روزی مجبور شوم، چون در حال توسعه کسب‌وکارمان هستیم اما در شرایط عادی غیرممکن است. مثلا سال گذشته قرار بود ۱۰ درصد از سهام‌مان را بفروشیم ۳۰۰ میلیون تومان و هیچ‌کس نمی‌خرید. اما بعد از ۶ ماه به ده‌ها برابر این قیمت فروختیم.
- پس رقم فروش ۱۰ درصد از سهام‌تان تقریبا مشخص شد!
البته امروز قیمت علی‌بابا با هفته قبل و بعدش متفاوت است؛ چون ماهیت استارت‌آپ اقتضا می‌کند که در لحظه با احتساب ریسک‌ها و رشد و مسائلی از این دست سنجیده شود.
- الگوی خارجی شما چه شرکت‌هایی هستند؟
گروه اکس‌پدیا و گروه پرایس‌لاین؛ ما به این گروه‌ها و کسب‌وکارها نگاه می‌کنیم و الگو می‌گیریم.
- اگر این شرکت‌ها به بازار ایران بیایند، کمااینکه همین الان هم شرکت‌هایی وارد شده‌اند، عکس‌العمل علی‌بابا چه خواهد بود؟
همان‌طور که اشاره کردید الان هم خارجی‌ها در فضای تجارت الکترونیک ایران حضور دارند. مثلا گروه روماک در ایران است که در بعضی از کسب‌وکارهای موفق و قوی عمل کرده و در بعضی هم نه. هر کسی و هر شرکتی که وارد ایران شود و در حوزه کاری علی‌بابا بخواهد کار کند، ما با آن مذاکره می‌کنیم. خارج از اینکه بخواهیم بفروشیم یا نه. کمااینکه تاکنون با همه تیم‌ها و گروه‌های سرمایه‌گذار حاضر در بازار ایران مذاکره و گفت‌وگو داشته‌ایم. البته حرف گزافی است اگر بگویم اکس‌پدیا وارد می‌شود و علی‌بابا شکستش می‌دهد اما ما تلاش و مذاکره می‌کنیم.
- ممکن است واگذار کنید؟
به توان آن گروه و توافق درون‌سازمانی خودمان بستگی دارد. آماده مذاکره هستیم اما دو مسئله را به هر قیمت و هر شکلی که باشد یعنی چه واگذار کنیم و بفروشیم یا درصدی از سهام را بدهیم، باید حفظ کنیم؛ دو اصل به نام فرهنگ سازمانی و فرهنگ مشتری‌مداری‌مان. ما دوست داریم از تجارب خارجی استفاده و با آنها همکاری کنیم و از الان سعی می‌کنیم که مزیت‌های رقابتی ایجاد کنیم و کار آنها را برای ورود به بازار ایران سخت‌تر کنیم؛ چون آنها در بازار کشورهای زیادی رفته‌اند و حتی شکست هم خورده‌اند. ما بسته به توانمندی گروه‌هایی که وارد بازار ایران می‌شوند، تصمیم می‌گیریم چه سطحی از همکاری را با آنها داشته باشیم. یعنی ژست نمی‌گیریم که آنها را شکست می‌دهیم و… بلکه به مذاکره فکر می‌کنیم. اما تنها به توان مالی سرمایه‌گذاران فکر نمی‌کنیم، چون سال گذشته هم گروه‌های زیادی آمدند که پول‌شان را به رخ ما می‌کشیدند ولی ما توان لازم را برای اداره این کار در آنها ندیدیم.
- در بازار ایران چه کسانی را رقیب خود می‌دانید؟
من از آنها که هنوز نیامده‌اند و در آینده وارد بازار می‌شوند، می‌ترسم! اینکه قرار است با چه برنامه‌ای بیایند و چه خدمات نوینی ارائه بدهند. البته خود علی‌بابا هم می‌تواند با غرور، خودبزرگ‌بینی و تصمیمات اشتباه موجبات شکست خود را فراهم کند.
- اشاره کردید به حضور بیش از ۳۰۰ وب‌سایت فروش آنلاین بلیت؛ حدودا چند نفر را جدی می‌بینید؟
دو تا سه نفر.
- اسم نمی‌برید؟
برای جلوگیری از دلخوری بهتر است نامی نبرم.
- با رشد کسب‌وکارهای آنلاین فروش بلیت، تکلیف آژانس‌های هواپیمایی چه می‌شود؟ کسب‌وکارشان دچار رکود می‌شود؟ شما اصلا آنها را رقیب خود نمی‌بینید؟
به نظر من از بین آژانس‌های هواپیمایی، آن‌هایی که تورهای گردشگری مانند طبیعت‌گردی برگزار می‌کنند، بزرگ‌تر می‌شوند و رشد می‌کنند. خصوصا آن‌هایی که در شهرستان‌ها فعالیت می‌کنند. در این صورت کسب و کارهای محلی هم به‌شدت تقویت می‌شوند؛ اما آژانس‌هایی که به اصطلاح شناور کار می‌کنند و واسطه هستند، یا کوچک و یا حذف می‌شوند.
- علی‌بابا می‌خواهد به فروش روزانه چند بلیت برسد؟
هدف علی‌بابا از فروش بلیت داخلی و خارجی، گردش مالی ۱۰۰ میلیارد تومان در روز است.
- در چه بازه زمانی این اتفاق رخ می‌دهد؟
تا سه سال دیگر.
- علی‌بابا به حوزه‌های غیر از سفر هم ورود می‌کند؟
نه، غیرممکن است.
منبع: شنبه مگ
