پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
به گزارش فناوری فرهنگی، فریدون میرزالو مدیرکل حمایت از تولید صنایع دستی در نخستین جشن ملی تولید صنایع دستی که امروز (۱۵ آذرماه) در موزه ملی برگزار شد، گفت: اردیبهشت ماه ۱۳۴۳ بود که اولین گزارش‌ها در زمینه تولید صنایع دستی منتشر شد و خبر از چاپ کلاغی در شهرستان اسکو می‌داد. آن زمان کسی فکر نمی‌کرد که امروز بیش از ۳۳۰ هزار نفر در این زمینه مشغول فعالیت باشند و صنایع دستی تا این اندازه رشد کرده و بالیده باشد.
وی به نمایشگاه «هزار دستان» اشاره و بیان کرد: این نمایشگاه در موزه ملی ایران برپاست و در آن ۱۰۰۰ اثر از ۱۰۰۰ هنرمند برجسته به نمایش درآمده است. ما ابتدای سال از استان‌های مختلف خواستیم تا تولیدکنندگان برتر خود را شناسایی کنند و از آنها بخواهند تا اثر برتر خود را برای شرکت در این نمایشگاه در اختیار ما بگذارند. امروز ۱۰۰۰ اثر برتر از ۱۰۰۰ هنرمند در این نمایشگاه به نمایش درآمده است.
میرزالو همچنین بیان کرد: علاوه بر نمایشگاه «هزار دستان»، ما از استان‌های مختلف خواسته‌ایم تا تولیدکنندگان برتر خود را که محصولات باکیفیت تولید می‌کنند و این محصولات را به تولید انبوه می‌رساند، به ما معرفی کنند تا در نخستین جشن ملی تولید صنایع دستی مورد تقدیر و تجلیل قرار بگیرند.
پس از آن داوود فراهانی تولیدکننده برتر صنایع دستی در زمینه کریستال به تاریخچه این هنر ـ صنعت اشاره و گفت: تولید شیشه در جهان به پیش از میلاد حضرت مسیح (ع) برمی‌گردد، در ایران نیز سابقه این هنر ـ صنعت به دوران هخامنشی می‌رسد، اما تولید شیشه کریستال ابتدا در انگلستان و سپس در چکسلواکی نهادینه شده و سال ۱۳۴۵ در ایران شکل گرفته است؛ تولیدی که پس از یک مدت کوتاه به خاطر عدم حمایت متوقف شده و سال ۱۳۶۰ دوباره جان گرفته است.
این هنرمند فعال در زمینه کریستال در ادامه گفته‌های خود بیان کرد: سال ۱۳۷۴ یکسری کارگاه‌های کوچک در ایران راه‌اندازی شدند. حدود سال ۸۴ بود که شرکت آبگینه در قزوین شروع به تولید شیشه‌های کریستال کرد، اما فعالیت این شرکت پس از ۱۰ سال متوقف شد. گرچه در حال حاضر شرکت‌های تولید کریستال در ایران با مراکزی رقابت می‌کنند که ۲۵۰ سال از سابقه تأسیس‌شان می‌گذرد.
فراهانی به مشکلات موجود در زمینه تولید صنایع دستی به ویژه تولید کریستال اشاره و بیان کرد: اولین مشکل ما به ضعف در سیستم آموزشی برمی‌گردد، هنوز ما کار در زمینه کریستال را به شیوه استاد ـ شاگردی فرا می‌گیریم چرا که هیچ مدرسه تخصصی در این زمینه وجود ندارد و کسانی که از دانشگاه‌ها فارغ‌التحصیل می‌شوند، تازه باید آموزش ببینند که شیشه چیست و چگونه تولید می‌شود.
این تولیدکننده برتر کریستال همچنین به ضعف در قانون مالیاتی کشور اشاره کرد و افزود: ماده ۱۴۲ قانون مالیات با ماده ۱۳ ارزش افزوده در تعارض است؛ یکجا آمده که «صنایع دستی و فرش دستباف معاف از مالیات هستند» و جای دیگر «این معاف بودن از مالیات را تنها به فرش دستباف اختصاص داده است»؛ امیدوارم قانونگذاران تدبیری برای این تعارض در نظر بگیرند.
وی مبارزه با قاچاق را یکی از امتیازات دولت تدبیر و امید دانست و تصریح کرد: اگر به سایت تجارت جهانی مراجعه کنید، می‌بینید که میزان صادرات کریستال چک به ایران ۶ میلیون و ۴۰۰ هزار دلار بوده اما آماری که ایران تولید می‌کند ۶۰۰ هزار دلار است؛ این تفاوت ۹۰ درصدی به چه چیز برمی‌گردد؟ غیر از این است که یا صادرات کریستال از چکسلواکی غیرقانونی است، یا کریستال ایرانی به اسم محصولات خارجی در بازار به فروش می‌رسد. امیدوارم که مسئولان همان‌گونه که بر تولید نظارت می‌کنند، ناظر بر بازار فروش هم باشند.
۷۵ درصد ارزش افزوده در زمینه صنایع دستی وجود دارد
اصغر نورالله‌زاده مدیرعامل صندوق کارآفرینی امید هم به نقش این صندوق در حمایت از تولید صنایع دستی اشاره و بیان کرد: روزگاری صادرات غیرنفتی ما به ویژه در زمینه فرش و صنایع دستی قابل توجه بود، اما مدتی است که بر اثر تحریم‌ها، میزان صادرات فرش، به طور ویژه کاهش پیدا کرده است. امیدواریم در دوران پس از برجام و با رفع این محدودیت‌ها، صادرات فرش و همچنین صادرات صنایع دستی افزایش پیدا کند.
او در ادامه با اشاره به اینکه کشور ما در زمینه تولید صنایع دستی در رتبه هشتم جهان و در زمینه صادرات صنایع دستی در رتبه ۳۱ قرار دارد، گفت: نهادهای مرتبط با صنایع دستی باید تلاش کنند تا این تعادل بین تولید و صادرات برقرار شود، چرا که ۷۵ درصد ارزش افزوده در حوزه صنایع دستی وجود دارد و از این جهت با نفت و پتروشیمی رقابت می‌کند.
نورالله‌زاده، صنایع دستی را یکی از منابع مهم اشتغالزایی دانست و افزود: سرانه ایجاد اشتغال در این حوزه بسیار کم است و کشوری چون ایران باید روی این حوزه سرمایه‌گذاری کند. از سوی دیگر صنایع دستی ما هم باید از شکل لوکس خارج شوند و به صورت کالایی مصرفی درآیند.
مدیرعامل صندوق کارآفرینی امید گفت: با توجه به تنوعی که در رشته‌های مختلف صنایع دستی وجود دارد، ما نمی‌توانیم از همه تولیدکنندگان و از همه رشته‌ها حمایت کنیم. تلاش ما بر این است که به حمایت از محصولات در حال رشد و کارگاه‌های خانگی بپردازیم.
سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی آماده هرگونه همکاری با معاونت صنایع دستی است
یزدانی مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرهای صنعتی ایران هم گفت: ما در مجموعه سازمان آمادگی برقراری هر گونه تعامل و امضای هر تفاهمنامه با سازمان میراث فرهنگی و به طور ویژه معاونت صنایع دستی را داریم.
وی با اشاره به اینکه سازمان صنایع کوچک و شهرهای صنعتی ایران بالغ بر ۹۵۲ شهرک و منطقه ویژه اقتصادی را شامل می‌شود، گفت: ۲۰۶ ناحیه از این نواحی در نقاط محروم کشور و همچنین مناطق روستایی و کمتر توسعه یافته هستند. ۹ منطقه ویژه اقتصادی داریم و مابقی هم در قالب شهرک‌های صنعتی تعریف شده‌اند. از آنجا که ۸۰ درصد شاغلان در حوزه صنایع دستی را بانوان کارآفرین تشکیل می‌دهند، ما حاضریم با معاونت صنایع دستی تعامل برقرار کنیم تا شهرک‌ها و مناطقی را در اختیار هنرمندان و تولیدکنندگان قرار دهیم و ۵ تا ۳۰ درصد مبلغ مورد نظر برای واگذاری این شهرک‌ها و مناطق صنعتی را به صورت پیش‌پرداخت، دریافت و مابقی را طی تعهدات سه تا چهارساله دریافت کنیم.
بیش از یک میلیون روستایی تحصیلکرده وجود دارد
رضوی معاون توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری نیز با اشاره به اینکه ریشه اقتصاد ایران در صنایع دستی است، گفت: پیش از اکتشاف نفت، اقتصاد ایران در گروی صنایع دستی بود و کسانی که این اقتصاد را می‌چرخاندند، امروز جزو فراموش‌شده‌ها هستند؛ آنان عشایر و روستاییانی بودند که در روستای خود چندین و چند محصول را تولید می‌کردند، اما امروز کمتر نشانی از آنها باقی مانده است.
وی توجه به آموزش را یکی از ضروریات صنایع دستی دانست و افزود: ما باید به عنوان یک پیش‌نیاز اصلی، به آموزش توجه کنیم. مطلب دیگر، شناسنامه‌دار کردن صنایع دستی و فراهم آوردن امکانات لازم برای روستاییان و تولیدکنندگان صنایع دستی است.
رضوی در ادامه بیان کرد: یک میلیون و ۳۴ هزار روستایی تحصیلکرده وجود دارد، این افراد سرمایه‌های بزرگی هستند که باید آموزش ببینند؛ به عبارتی ما باید بسته‌بندی صنایع دستی را به آنها آموزش دهیم، چرا که بسته‌بندی خوب در جذب خریدار تأثیرگذار است.
معاون توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری، صنایع دستی را یکی از عوامل مهم در ایجاد منابع پایدار درآمدی دانست و افزود: دو زن از روستای گل‌سفید چهارمحال و بختیاری به تهران آمدند و در یک نمایشگاه یک هفته‌ای شرکت کردند، آنها فقط مدت کوتاهی آموزش عروسک‌سازی دیده بودند اما در طول یک هفته، پنج میلیون تومان سهم آنان از فروش عروسک بود؛ پس در شرایط فعلی که کشور ما با بحران آب روبروست، توجه به صنایع دستی روستایی، امکان بسیار خوبی برای جلوگیری از مهاجرت روستاییان و رسیدن به یک منبع درآمدی پایدار در مناطق روستایی است.
منبع: مهر
