پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
به گزارش فناوری فرهنگی، سید محمد بهشتی در مراسم تجلیل از برگزیدگان بیست و هشتمین نمایشگاه صنایع دستی که امروز ۲۷ شهریورماه در سالن فجر سازمان میراث فرهنگی برگزار شد گفت: تا قبل از اینکه صنعت به مفهوم مدرن آن شکل بگیرد چیزی که در اختیار ما قرار داشت صنایع دستی بود اما تفاوت عمده آن با امروز این بود که در آن روزگار به این گونه صنایع، صنایع دستی گفته نمی شد.تنها عنوان صنعت بود که به این محصولات اطلاق می شد. صنعت به این معنا که مشکلات و نیازهای روزمره ما با استفاده از آن، به شکل آسانتر و مطلوب تری مرتفع می شد و این همان کاری است که در دنیای امروز با استفاده از صنعت، انجام می گیرد.
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی به تفاوت تعریف صنعت در گذشته و امروز اشاره و بیان کرد: در گذشته از صنعت فقط برای حل و فصل نیازهای روزمره استفاده نمی شد، صنعت بهانه ای بود که به زندگی لطف می داد و کیفیت زندگی را بالاتر می برد. اما امروز اتفاقی که افتاده این است که رفع نیازمندی ها به صنعت سپرده شده و صنایع دستی قرار است تلطیف کننده زندگی باشد اما خارج از مدار زندگی. به عبارتی قرار نیست ما از خوردن غذا در یک ظرف سفالی لذت ببریم بلکه قرار است آن را روی طاقچه بگذاریم و حظ بصری ببریم این جدا کردن صنایع دستی از زندگی روزمره خوشایند نیست. به عبارتی ما به شأن و مقام فرآورده های دستی اضافه نکرده ایم بلکه آنها را از چرخه زندگی خارج کرده ایم و برای رونق جدی صنایع دستی باید بار دیگر آنها را به چرخه زندگی برگردانیم.
بهشتی استفاده از صنایع دستی را به معنای بازگشت به گذشته ندانست و تأکید کرد: در قدیم همه جهیزیه ای که دخترها می بردند، صنایع دستی بود چرا امروز نباید این گونه باشد. این به معنای آن نیست که ما به دوره صفوی یا قاجار برگردیم. مردم در روزگار قاجار هم به دوره صفویه رجوع نمی کردند. ما باید در زمانه خود زندگی کنیم و قدر و منزلت صنایع دستی را بدانیم. برای مثال روزگاری ظرف افشره خوری ما شاعرانه بود حالا آن قدر سترون شده ایم که نمی توانیم از این امکانات و شاعرانگی ها بهره ببریم.
این کارشناس میراث فرهنگی و صنایع دستی، غرفه «خانه ایرانی» را تجربه موفقی در بیست و هشتمین نمایشگاه ملی صنایع دستی برشمرد و گفت: خانه ایرانی گونه ای برگرداندن صنایع دستی به زندگی روزمره مردم بود. به عبارتی صنایع دستی نباید در حاشیه صنعت کشور قرار گیرد. برای مثال امروز اسپانیا و ایتالیا حرف اول را در زمینه سفال و سرامیک می زنند و این در حالی است که ریشه سرامیک در اسپانیا به روزگار حمله مغول ها به ایران باز می گردد.
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی افزود: وقتی مغول ها به ایران حمله و نیشابور را نابود کردند، هنرمندان نیشابوری تصمیم گرفتند در جستجوی خریدار برای هنرشان به اسپانیا مهاجرت کنند و این مهاجرت باعث شد که معماری اسپانیا رنگین شود. امروز مردم این کشور رنگین شدن کشورشان را به ما می فروشند. تا آنجا که من با چند نفر از هنرمندانی که در زمینه سفال و سرامیک فعالیت می کنند و در شهر یزد هستند صحبت کردم و نظرشان را جویا شدم، آنها طرح سفال را از اسپانیا می خرند و با خود به ایران می آورند، بدون آنکه بدانند این طرح ها روزگاری از آن مردم ایران و مردم نیشابور بوده است.
پس از آن امیرمسعود انوش فر مجری خانه ایرانی هم یکی دیگر از سخنرانان مراسم تجلیل از برگزیدگان بیست و هشتمین نمایشگاه صنایع دستی بود، او به چگونگی شکل گیری خانه ایرانی اشاره و بیان کرد: ما ۱۰ روز قبل از شروع نمایشگاه، کار خود را آغاز کردیم و نسبت به امکاناتی که در اختیار داشتیم کوشیدیم به یک خانه ایرانی سر و سامان دهیم. البته غرفه ای که شکل گرفت و در نمایشگاه شاهدش بودیم خانه ایده آل من و وحید ملک نبود.
این معمار ایرانی به ضرورت تلفیق دو هنر معماری و صنایع دستی اشاره و افزود: امروز ۴۰۰ کاروان سرا در حال مرمت هستند. علاوه بر این ۴۰۰ هتل ساخته و ۴۰۰ هتل دیگر در حال بازسازی هستند بنابراین می توان در طراحی و معماری داخلی این هتل ها از صنایع دستی بهره برد. علاوه بر این، فرآورده های دستی را می توان به زندگی روزمره مردم بازگرداند.
انوش فر تداوم این حرکت را لازم برشمرد و گفت: خانه ایرانی یک شروع بود، آنچه اهمیت دارد تداوم این حرکت است. امیدوارم که شکل گیری غرفه ای با عنوان «خانه ایرانی» در نمایشگاه ملی صنایع دستی به یک همکاری دراز مدت با معاونت میراث فرهنگی تبدیل شود و در عرصه های دیگر هم توجه به چیدمان و طراحی فضای داخلی براساس صنایع دستی رونق پیدا کند.
منبع: مهر
